НАСТАВА И УЧЕЊЕ НА 21–ОТ ВЕК

исти видови прашања наспроти оние кои воопштоне се разгледувани. Усните прашања кои се поставени во текот на наставатасе поефектни во совладувањето на материјатаотколку напишаните прашања. Прашањата кои го насочуваат вниманието на ученикоткон главниот дел во лекцијата даваат подобрирезултати во учењето отколку прашањата коине се на тој начин поврзани со материјалот.Место и време на поставување на прашањата Честото поставување на прашања во текот на наставатае позитивно поврзано со учењето факти. Со зголемување на бројот на прашањата не се подобруваучењето на покомплексен материјал. (Некоинаучници не најдоа поврзаност, а некои најдоанегативна поврзаност.) Поставувањето прашања пред да се почне со изучувањена материјалот е добар метод за повозраснитеученици, со повисоки способности и ученицитекои се заинтересирани за таа проблематика. Помалите ученици и оние кои бавно читаат повеќесе фокусираат само на материјалот кој ќе им помогнево одговарање на прашањата, доколку тиепрашања се однапред зададени.Когнитивно ниво на прашањатаДали треба да поставуваме прашања кои бараат самопознавање на материјалот и многу малку размислувањеи резонирање? Или, пак, треба да поставувамепрашања кои повикуваат на објаснување и на критичкоразмислување? Некои научници имаат дизајнирано експериментикои ги истражуваат ефектите на прашањатакои според Блумовата таксономија се поставени нанеколку нивоа. Овие нивоа подредени по нивото насложеност се: 1) знаење; 2) разбирање; 3) примена; 4)анализа; 5) синтеза); и 6) вреднување. Постојат и другихиерархии кои, исто така, се користат како основа закомпаративни студии.Поголемиот дел од научниците, сепак, имаат истраженомногу поедноставни споредби: тие ги истражуваарелативните ефекти на ученичките резултати во учењетокои произлегуваат од поставените прашања од повисокоили пониско когнитивно ниво.Пониските спознајни прашања се оние кои го прашуваатученикот само да го повтори материјалот кој штотукуго проследил на час. Ниски спознајни прашања се,исто така, оние кои бараат како одговор факти, директнии меморирани прашања.Повисоки спознајни прашања се оние кои менталного ангажираат ученикот да направи преглед на информациитесо кои располага, информации кои ќе му помогнатда создаде одговор со логични докази. Високоспознајните прашања, исто така, се нарекуваат отворенипрашања, вреднувачки, истражувачки и синтезискипрашања.Време на чекањеИстражувачите на времето на чекање во стратегиитена прашување зборуваат за два вида време на чекање:„време на чекање 1”, се однесува на времето што наставникотдозволува да помине меѓу неговото прашањеи одговорот на ученикот, и „време на чекање 2”, кое сеоднесува на времето што минува откако ученикот ќезаврши со одговорот и кога се очекува наставникот дададе повратна информација. Иако следните истражувањасе однесуваат и на двата вида време на чекање,сепак научниците повеќе се фокусирани кон истражувањена првиот вид на време на чекање.Бидејќи истражувањата утврдија позитивна корелацијапомеѓу обемноста на наставната содржина и постигањатана учениците, научниците и другите експертиво образованието препорачуваат наставниците да продолжатсо побрза наставна динамика. На овој начин начасовите ќе поминат поголем материјал, ќе се одрживниманието на учениците и постигањата ќе бидат повисоки.Што се однесува до спознајното ниво на прашањата,ова се чини дека има ограничена примена.Откритијата се следни: Во просек, времето што наставниците го дозволувааткако време на чекање по поставеното прашањее една секунда или помалку. На учениците кои се сметаат за малку побавни илипомалку бистри, од страна на наставниците им едозволено помалку време на чекање споредено соподобрите ученици. За пониските спознајни прашања, времето на чекањеод три секунди е најпозитивно поврзано соуспехот, а покажува помал успех во однос на подолготоили покусото време на чекање. Не постојат ограничувања во времето на чекањекај прашањата од повисока спознајност; ученицитеповеќе се ангажирани и покажуваат подобри резултатизависно од тоа колку наставникот е спремени колку сака да чека. Зголемувањето на времето на чекање повеќе одтри секунди е позитивно поврзано со следните резултатина учениците:1. подобрување на ученичкиот успех;2. подобрување на ученичката меморија;3. зголемување на бројот на високо спознајниодго во ри;4. зголемување на должината на одговорите;5. зголемување на бројот на интересни одговори;6. намален број на неуспешни одговори;7. зголемување на бројот на доказите што учениците ги нудат за да го поткрепат она што гоодго вориле;8. зголемување на учеството на учениците кои неуче с твувале кога времето на чекање било дотри се кунди;9. експанзија на разновидност на одговори;10. намалување на прекинувањето на ученикот;68Настава и учење на 21-от век