RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

vijf jaar later zowel minder middelengebruik als gedragsproblemen. Deze behandeling is tamelijk
intensief maar werpt vruchten af (Zonneville-Bender et al., 2007). Een andere veelbelovende
preventieve interventie gericht op het gezin is Triple P. Doelgroep voor deze interventie zijn ouders van
kinderen en jongeren met een verhoogd risico op gedragsproblemen. Dit is een interventie om ouders
een aantal opvoedingsvaardigheden aan te leren, ter vermindering van gedragsproblemen van kinderen.
Deze aanpak wordt vooral toegepast bij kinderen jonger dan 10 jaar. Het programma laat in meerdere
landen en in meerdere praktijksituaties positieve effecten zien op opvoedingsgedrag van ouders en op
vermindering van gedragsproblemen bij kinderen (Rigter, 2007).
Aanleren van sociale en copingvaardigheden op school is mogelijk (4)
Interventies gericht op het versterken van copingvaardigheden, sociale vaardigheden en/of de sociaalemotionele
ontwikkeling, ongeacht de risicostatus van de leerlingen, zijn geschikt om op scholen in te
zetten. Via projecten als ‘De gezonde school’ is bijvoorbeeld aandacht voor preventie van pesten en het
bevorderen van de sociaal-emotionele ontwikkeling (Meijer et al., 2006). ‘De Veilige School’ is een
bredere landelijke campagne voor het voortgezet onderwijs (Van der Knaap et al., 2006). In 2000 is de
campagne geëvalueerd. De conclusie is dat er geen verschil is in gewelddadig gedrag tussen 1993 en
2000. Het is mogelijk dat de campagne een stijging van geweld heeft weten te voorkomen, maar
hierover zijn op grond van dit onderzoek geen uitspraken te doen (Van der Knaap et al., 2006).
Enkele intensieve projecten rond veiligheid op scholen zijn veelbelovend (4 en 5)
RiPP (Responding in Peaceful and Positive Ways) is een project uit de Verenigde Staten dat grote
overeenkomsten vertoont met de in Nederland toegepaste methodiek van C&SCO. C&SCO biedt
scholen ondersteuning in het vergroten van veiligheid op school. Het is bedoeld voor leerlingen uit de
onderbouw van het voortgezet onderwijs, evenals voor hun leraren, andere betrokken
schoolmedewerkers en ouders. C&SCO helpt scholen om kinderen te leren zonder geweld met
conflicten om te gaan door het aanleren van kennis, vaardigheden en gedrag en door oefening. Het
project wordt ook geïntegreerd in andere lessen, buiten de lokalen en zelfs buiten de school. Met het
combineren van elementen uit RiPP en de C&SCO-methode verwacht het ministerie van Justitie ook in
Nederland succesvolle resultaten ten aanzien van preventie van geweld te behalen. De Amerikaanse
evaluatie van RiPP laat onder andere zien dat er in de leeftijdsgroep van 11- en 12-jarigen minder
verbaal geweld, pesten en schorsingen plaatsvonden op school. In de leeftijdsgroep van 12- en 13jarigen
werden minder spanningen ervaren door leerlingen, was er sprake van minder drankgebruik bij
jongens en waren er minder schorsingen bij jongens. De combinatie van RiPP en de C&SCO-methode
in Nederland is nog niet geëvalueerd (Lanting & Hoeymans, 2008).
Aandacht voor regels op school in het programma Taakspel is effectief in het terugdringen
probleemgedrag (4)
Een voorbeeld van een effectief gebleken interventie ter preventie van gedragsproblemen op school is
‘Taakspel’. Dit is een universeel preventieprogramma waarbij leerlingen uit het basisonderwijs door
middel van een spel leren zich beter aan klassenregels en regels op de speelplaats te houden. Doel is het
verbeteren van taakgericht gedrag en het verminderen van regelovertredend gedrag bij de kinderen en
het bevorderen van een positief onderwijsklimaat. Uiteindelijk doel is beginnend probleemgedrag in
een vroeg stadium te verminderen en om te buigen in positief gedrag (Hermanns et al., 2005).
Geweld binnen relaties kan gedeeltelijk worden voorkomen (4)
‘Stay in Love’ is een in Nederland toegepaste methode, gericht op het voorkomen van relatiegeweld,
door jongeren kennis te geven en bewust te maken van wat een goede relatie is en hoe ze die in stand
kunnen houden (Lanting & Hoeymans, 2008). Het is gebaseerd op een succesvol project uit Canada,
‘Safe Dates’, dat gericht is op de vermindering van dader- en slachtofferschap van geweld binnen
RIVM Rapport 270232001 105