RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

met 19-jarigen om 240.000 privé-ongevallen en ongeveer 80.000 verkeersongevallen. Met 25.000
arbeidsongevallen per jaar nam de jeugd in verhouding slechts een bescheiden plaats in, hetgeen
verband houdt met het relatief geringe aantal arbeidsuren in deze leeftijdsgroep (De Hollander et al.,
2006).
Depressie en angststoornissen vrijwel niet bij de huisarts bekend
Een groep van ziekten waarvoor de huisartsregistraties een onderschatting van het voorkomen
opleveren zijn de psychische aandoeningen. Op basis van schattingen op grond van
bevolkingsonderzoeken (Meijer et al., 2006) nemen de psychische aandoeningen zoals depressie en
angststoornissen een belangrijke plaats in, ook in de leeftijdsgroep 15 tot en met 19 jaar. Daarvan is
echter slechts een fractie bij de huisarts bekend: jaarlijks komen in totaal ongeveer 8.000 jongeren met
een depressie en 4.000 met een angststoornis bij de huisarts. In de bevolking gaat het om meer dan
100.000 jongeren van 15 tot en met 19 jaar met emotionele problemen waarvoor zorg nodig zou zijn.
Op deze opvallende discrepantie wordt in paragraaf 4.1 nader ingegaan.
Ziekenhuisopnamen van jeugdigen vooral in eerste levensjaar
In Nederland zijn jaarlijks ongeveer 1,6 miljoen ziekenhuisopnamen. Omdat sommige mensen
meerdere keren per jaar worden opgenomen, is het aantal opgenomen personen wat lager. De
verhouding tussen het aantal opnamen en het aantal mensen in de gehele bevolking is ongeveer 1:10.
Voor de jeugd van 0 tot en met 19 jaar is het aantal opnamen in verhouding wat lager 1:14. Als de
kinderen van 0 jaar buiten beschouwing blijven is dat nog veel lager, namelijk 1:30.
Ongeveer 15% van de zorgkosten door jeugd
De totale zorgkosten voor 0- tot en met 19-jarigen in Nederland bedroegen ruim 9 miljard euro in 2003.
Dit is ongeveer 15% van de totale zorgkosten van ruim 63 miljard volgens de definitie van het CBS
(Poos et al., 2008). Uit tabel 2.3 blijkt dat de Nederlander per persoon jaarlijks gemiddeld bijna 4.000
euro aan zorgkosten maakt. Voor de ouderen is dat veel hoger en voor de 0- tot en met 19-jarigen is het
juist wat minder. Binnen de jeugd zijn er aanzienlijke verschillen naar leeftijd, zoals ook is te zien in
tabel 2.3. Zo worden voor de 0-jarigen gemiddeld ruim 6.000 euro aan zorgkosten gemaakt. Bijna de
helft daarvan valt onder ziekenhuisopnamen en specialistische hulp. Dat is vooral in verband met
perinatale aandoeningen. De hoge kosten in de welzijnszorg voor 0-jarigen (2.500 euro; zie tabel 2.3)
en 1- tot en met 9-jarigen (1.567 euro) zijn vooral toe te schrijven aan kinderopvang en, in mindere
mate, jeugdzorg. De kosten in de brede leeftijdsgroep 1 tot en met 19 jaar zijn beperkt, vooral door het
geringe beroep op ziekenhuiszorg. Als kinderen en jongeren in deze leeftijd wél in het ziekenhuis
worden opgenomen, dan vormen ongevallen de belangrijkste aanleiding.
De Nederlandse jeugd scoort internationaal hoog op gezondheid en veiligheid
Unicef vergeleek de positie van kinderen in 21 westerse landen (Unicef, 2007). Zoals blijkt uit figuur
2.2 scoorde Nederland hoog op ‘gezondheid en veiligheid’. Dit is een samengestelde maat, die is
opgebouwd uit drie componenten:
• Gezondheid in het eerste levensjaar (onder andere sterfgevallen in het eerste levensjaar, het aantal
kinderen met een laag geboortegewicht).
• Preventieve gezondheidsvoorzieningen (het percentage kinderen van 12 tot 23 maanden dat
gevaccineerd is).
• Veiligheid (het aantal doden als gevolg van ongevallen en letsels onder 0- tot en met 19-jarigen).
Deze samengestelde maat is in de figuur weergegeven als een afwijking ten opzichte van het
gemiddelde voor alle landen (en dat is op 100 gesteld). Nederland bevindt zich wat betreft de mate van
‘gezondheid en veiligheid’ van de jeugd in het gezelschap van de Scandinavische landen.
20 RIVM Rapport 270232001