RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

jongeren worden allemaal op dezelfde manier ondervraagd, de leeftijd van de jongeren is gelijk en de
periode waarin gemeten (‘bevraagd’) wordt is ongeveer dezelfde. Dit zijn unieke omstandigheden bij
het vergelijken van gegevens uit verschillende landen.
Een nadeel is dat bij het ter perse gaan van dit rapport, zowel voor ESPAD als voor HBSC, nieuwe
gegevens in aantocht, maar nog niet openbaar waren. Om deze reden zijn de internationale
vergelijkingen gebaseerd op survey rondes uit 2001/2002 van HBSC en van ESPAD op resultaten uit
2003. Eind 2008 verschijnt een RIVM rapport met internationale vergelijkingen op een groot aantal
Europese gezondheidsindicatoren waarin naar verwachting nieuwe resultaten van HBSC (2005) en
ESPAD (2007) opgenomen zullen zijn (Harbers et al., in voorbereiding). Overigens verwachten wij
over deze periode geen spectaculaire veranderingen in de rangordes van landen bij de besproken
onderwerpen.
Keuze van landen bij de internationale vergelijking op basis van drie criteria
Bij de internationale gegevens die we tot onze beschikking hebben is een selectie gemaakt van landen
die we presenteren. Deze selectie is bepaald aan de hand van drie criteria.
1. Allereerst zijn de landen vergelijkbaar met Nederland wat betreft het welvaartsniveau, zoals de
oude EU-landen (de ‘EU-15’), de Verenigde Staten, Canada en Australië.
2. Verder is de selectie aangevuld met vijf ‘nieuwe’ EU-landen met een hoog Bruto Nationaal
Product en/of een inwoneraantal van groter dan drie miljoen: Estland, Hongarije, Polen,
Tsjechië en Slovenië.
3. Van de landen die in de oorspronkelijke studie uitgesplitst zijn naar subregio’s is de regio
gekozen met de meeste inwoners. Dit betreft Belgisch Vlaanderen (niet Wallonië) en Engeland
(niet Wales en Schotland).
Lokale verschillen in prevalentie van enkele leefstijlfactoren: gegevens uit Noord Brabant ter illustratie
In dit rapport beschrijven we voor een aantal leefstijlfactoren, namelijk alcoholgebruik, roken en
overgewicht, de prevalentie per gemeente in de provincie Noord Brabant (exclusief Eindhoven,
waarvoor geen gegevens beschikbaar waren). Voor deze analyses is gebruik gemaakt van gegevens uit
de zogenaamde gezondheidsatlas van de GGD regio’s Hart voor Brabant, West-Brabant en Zuidoost-
Brabant (Bron: www.ggdgezondheidsatlas.nl). De data verzameling en verwerking was identiek voor
deze regio’s, waardoor de gegevens voor de hele provincie Noord Brabant vergelijkbaar zijn.
Dergelijke gegevens komen op termijn ook beschikbaar voor alle GGD regio’s in Nederland, namelijk
via de ‘lokale en nationale monitor jeugdgezondheid’ (www.monitorgezondheid.nl).
We verwachten dat de lokale verschillen in andere GGD-regio’s mogelijk groter zijn dan in de drie
Brabantse regio’s, die geen echte grote steden kennen maar juist relatief veel plattelandsgemeenten.
Deze gegevens dienen ter illustratie van de behoorlijk grote variatie in de prevalentie van ongezonde
leefstijl tussen gemeenten.
Bronnen over effectiviteit preventieve interventies en maatregelen niet goed vergelijkbaar
Voor uitspraken over de effectiviteit van preventieve interventies hebben we ons per paragraaf in de
hoofdstukken 3 en 4 op één of meer overzichtsrapporten of -artikelen gebaseerd. Het onderling
vergelijken van deze oordelen bleek helaas niet goed mogelijk, omdat in elk van die rapporten weer
andere criteria voor effectiviteit werden gehanteerd. Zo waren de belangrijkste bronnen voor de
paragrafen over alcohol en cannabis vrij streng over de effectiviteit, waardoor veel interventies de toets
der kritiek niet konden doorstaan. Aan de andere kant werden de interventies voor de psychische
problemen in enkele bronnen weer wat milder beoordeeld. Voor zover mogelijk hebben we in onze
conclusies rekening gehouden met deze interpretatie-verschillen.
146 RIVM Rapport 270232001