RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

tienerzwangerschappen vanaf 2002 weer gedaald naar 11 op de 1000 15- tot en met 19-jarige
meisjes in 2006. Overigens komen tienerzwangerschappen in verhouding veel voor onder
Surinaamse en Antilliaanse meisjes. Het aantal zwangere tienermeisjes dat voor een abortus
kiest is in de afgelopen jaren gestegen van 60 naar 66 op de 100 zwangere meisjes (paragraaf
3.5).
Psychische problemen
• In de afgelopen twintig jaar lijkt er geen sprake te zijn van grote veranderingen in het
voorkomen van emotionele en gedragsproblemen onder de jeugd van 6 tot en met 16 jaar. Met
name het oordeel van jongeren zelf en dat van leerkrachten laten weinig veranderingen zien
door de tijd. Het oordeel van de ouders wijst in de richting van meer 6- tot en met 16-jarige
jeugdigen met emotionele problemen. Het gaat om een stijging van 17% in 1983 naar iets meer
dan 27% in 2003. Rapportages van 11- tot en met 18-jarige jongeren en van leerkrachten laten
echter geen verandering op dit punt zien (paragraaf 4.1).
Meer negatieve ontwikkelingen
Aan de andere kant zien we ook de volgende negatieve ontwikkelingen:
Overgewicht en obesitas
• Tussen 1997 en 2004 is het aantal kinderen met overgewicht en obesitas sterk toegenomen. De
prevalentie van overgewicht is op sommige leeftijden verdubbeld, de prevalentie van obesitas
zelfs verdrie dubbeld. (paragraaf 3.1).
Alcoholgebruik
• Sinds de jaren negentig zijn jongeren steeds meer en schadelijker gaan drinken. Vanaf 2003 is
het percentage drinkers onder jongeren niet verder toegenomen. Wel is het aantal bingedrinkers
(meer dan vijf glazen drinken op één gelegenheid) toegenomen van 64% in 2003 naar
75% in 2005. Daarnaast is er een enorme stijging in het aantal jongeren dat met
alcoholgerelateerde aandoeningen werd opgenomen in het ziekenhuis: in 2001 betrof het 263
gevallen in 2005 424 (paragraaf 3.2).
6.3 Welke groepen jongeren lopen de meeste risico’s?
Hoe ouder, hoe meer riskant gedrag
Het voorkomen van deze ongezonde gedragingen en van psychische problemen is niet evenredig
verdeeld over de jeugd. Sommige groepen jongeren hebben riskantere leefgewoonten en vertonen meer
probleemgedrag dan andere. Eén van de belangrijkste kenmerken in dit verband is leeftijd. Naarmate
jongeren ouder worden, vertonen ze systematisch meer gedrag dat hun gezondheid (op termijn) kan
ondermijnen (Vollebergh et al., 2008). Dit geldt allereerst voor het (over)gewicht van jongeren.
Naarmate tieners de overgang maken naar het voortgezet onderwijs en hier verder in komen zijn ze
vaker te dik (paragraaf 3.1). Onderzoek heeft in dit verband laten zien dat leerlingen van het voortgezet
beduidend ongezonder eten en aanzienlijk minder vaak bewegen dan leerlingen van het laatste jaar van
de basisschool (Van Dorsselaer et al., 2007). Verder beginnen veel jongeren op de middelbare school te
experimenteren met genotmiddelen. Het aantal rokers van sigaretten en cannabis stijgt snel in de
tienerjaren, evenals het aantal alcoholdrinkers (paragraaf 3.2 tot en met 3.4). Ook groeit het aantal
jongeren met emotionele en gedragsproblemen met de leeftijd (paragraaf 4.1 en 4.2). Hetzelfde geldt
voor het aantal jongeren dat onveilige seks heeft (gehad). Dit aantal stijgt eveneens in een snel tempo,
net zoals het aantal jongeren met een soa (paragraaf 3.5). Het gelijktijdig vóórkomen van deze
gedragingen hangt ook sterk samen met de leeftijd van jongeren. En ook hier gaat de ontwikkeling in
RIVM Rapport 270232001 119