RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

More documents

Recommendations

Info

2 Gezondheidstoestand van de jeugd Martin Gommer en René Poos De Nederlandse jeugd investeert in ongezondheid, bijvoorbeeld door te roken en te drinken. Dat is algemeen bekend. Maar leidt dat ongezonde gedrag bij de jeugdigen zelf al tot gezondheidsproblemen? Hoe staat het in deze leeftijdsgroep eigenlijk met de sterfte, het aantal huisartsbezoeken en ziekenhuisopnamen en de kosten van de gezondheidszorg? En is er wat te zeggen over de gevolgen van ongezond gedrag op de lange termijn? Wat bedoelen we met ‘jeugd’? In overleg met de opdrachtgever is besloten om de jeugd te definiëren als iedereen van 0 tot en met 18 jaar, waarbij de nadruk ligt op jongeren van 10 tot en met 18 jaar. De 0-jarigen nemen wat betreft ziekte en zorg een bijzondere positie in: daarom worden ze waar mogelijk apart beschreven. Tot slot: omdat veel bestaande databronnen vijfjaars leeftijdscategorieën hanteren, gaat het op sommige plaatsen (zoals in de alinea hieronder) niet over de jeugd van 0 tot en met 18 jaar maar van 0 tot en met 19 jaar. Voor de conclusies maakt dat niet zo heel veel uit. Zie bijlage 2 voor meer details over de gebruikte bronnen. Ziektelast en sterfte zijn zeer ongelijk verdeeld over de leeftijdsgroepen Voor de laatste Volksgezondheid Toekomst Verkenning ‘Zorg voor gezondheid’ (VTV 2006; De Hollander et al., 2006) is de totale ziektelast in Nederland in 2003 berekend op basis van een selectie van 56 belangrijke ziekten. Ziektelast is de hoeveelheid gezondheidsverlies in de bevolking die veroorzaakt wordt door ziekten. Deze wordt uitgedrukt in DALY's (Disability-Adjusted Life-Years). 1 Onder 0- tot en met 19-jarigen is de ziektelast relatief zeer gering, zoals blijkt uit figuur 2.1. Terwijl de jeugd ongeveer een kwart uitmaakt van de totale Nederlandse bevolking, komt slechts 6% van de totale ziektelast in deze groep terecht. Van de ruim 135.000 sterfgevallen per jaar in Nederland gaat het om ongeveer 1.500 personen in de leeftijd van 0 tot en met 19 jaar. Dat is iets meer dan 1% van de totale sterfte. Dit komt overeen met een gemiddelde sterfte van 38 per 100.000 personen per jaar. Ter vergelijking: de sterfte in de totale bevolking bedraagt 834 per 100.000 personen per jaar. De ziekten met de grootste ziektelast zijn vooral oudemensenziekten In de top 10-lijst van ziekten met de grootste ziektelast in de totale Nederlandse bevolking (De Hollander et al., 2006) overheersen de ziekten die zich vooral op latere leeftijd manifesteren: coronaire hartziekten, beroerte, COPD, diabetes, longkanker, artrose en dementie. Bij jonge kinderen is het grootste deel van de ziektelast toe te schrijven aan defecten die zijn ontstaan voor of tijdens de geboorte, ongevallen, en astma en andere luchtwegklachten. Bij jongeren komen ongevallen ook relatief veel voor. Jongeren verliezen echter het meeste gezondheid door psychische stoornissen: angst- en stemmingsstoornissen en alcoholafhankelijkheid (De Hollander et al., 2006). 1 De DALY is opgebouwd uit twee componenten: de jaren verloren door vroegtijdige sterfte en de jaren geleefd met ziekte. Deze jaren geleefd met ziekte worden 'gewogen' op basis van de ernst van de ziekte, zodat ze vergelijkbaar worden met door sterfte verloren levensjaren. Als bijvoorbeeld een ziekte een wegingsfactor van 0,5 heeft, betekent dit dat een jaar leven met deze ziekte als een even groot verlies wordt beschouwd als een half jaar verloren door vroegtijdige sterfte (0,5 ziektejaarequivalent). Het aantal DALY's is de som van de verloren levensjaren en de ziektejaarequivalenten (zie ook De Hollander et al., 2006, p. 52). RIVM Rapport 270232001 17
Een aantal ziekten dat vooral op jongere leeftijd voorkomt, zoals bij voorbeeld leukemie en middenoorontsteking, is niet in bovengenoemde selectie van 56 ziekten opgenomen, omdat ze naar verhouding in de totale bevolking weinig voorkomen. Daarnaast ontbreekt voor een aantal van de 56 ziekten de gegevens voor jonge kinderen. Dat geldt bijvoorbeeld voor psychische aandoeningen. Hierdoor geeft figuur 2.1 een lichte onderschatting van de totale ziektelast in de jeugd. Dat doet overigens niets af aan de conclusie dat de ziekten met de grootste ziektelast vooral voorkomen bij ouderen. Figuur 2.1: Ziektelast per 1.000 personen per leeftijdsgroep, veroorzaakt door 56 belangrijke ziekten in 2003 (Bron: De Hollander et al., 2006). Tabel 2.1: Gemiddeld aantal doden per jaar per ziektehoofdgroep en per leeftijdsgroep, 0- tot en met 19-jarigen, in de periode 2004-2006 (Bron: CBS-Doodsoorzakenstatistiek). Totaal aantal doden per leeftijdsgroep per jaar Naam ziektehoofdgroep 0 jr 1-4 jr 5-9 jr 10-14 jr 15-19 jr 0-19 jr % van totaal 0-19 jr Aandoeningen ontstaan in de perinatale periode 450 0 0 0 0 450 29,5 Aangeboren afwijkingen 286 24 7 6 7 329 21,6 Ongevalsletsels en vergiftigingen 17 39 24 41 134 254 16,7 Kankers 8 35 30 30 39 141 9,3 Overig 107 88 36 45 73 349 22,9 Totaal 867 185 96 122 254 1.524 18 RIVM Rapport 270232001
Page 1 and 2: Rapport 270232001/2008 C.T.M. Schri
Page 3 and 4: © RIVM 2008 Delen uit deze publica
Page 5 and 6: 4 RIVM Rapport 270232001
Page 13 and 14: Ongezonde leefstijl en psychische p
Page 15 and 16: de bevolking: ze zijn ook de volwas
Page 17: Langdurige verzelfstandigde jeugdfa
Page 21 and 22: met 19-jarigen om 240.000 privé-on
Page 23 and 24: Zweden IJsland NEDERLAND Finland De
Page 25 and 26: 3.1 Overgewicht Carola Schrijvers e
Page 27 and 28: Zijn er internationale verschillen
Page 29 and 30: Vooral voor jeugdigen met ernstig o
Page 31 and 32: 50 40 30 20 10 0 Percentage BMI ove
Page 33 and 34: om fietsen, bleek bovendien uit een
Page 35 and 36: Partnerschap Overgewicht zijn beroe
Page 37 and 38: 3.2 Alcohol Monique Kuunders Het al
Page 39 and 40: 100 75 50 25 0 Percentage 2003 2005
Page 41 and 42: interpretatie van het begrip ‘dro
Page 43 and 44: Tabel 3.2.1: Korte en lange termijn
Page 45 and 46: (Van Dorsselaer et al., 2007). Een
Page 47 and 48: gesteld aan de tijdstippen en plekk
Page 49 and 50: 3.3 Roken Petra Eysink Bijna nieman
Page 51 and 52: Oostenrijk Duitsland Tsjechië Hong
Page 53 and 54: Passief roken is schadelijk voor de
Page 55 and 56: over erfelijke factoren heeft dus v
Page 57 and 58: Massamediale campagnes lijken effec
Page 59 and 60: 2006). Een voorbeeld van een dergel
Page 61 and 62: 3.4 Cannabis Margriet van Laar en A
Page 63 and 64: 40%. De leeftijd waarop leerlingen
Page 65 and 66: psychose na cannabisgebruik dan men
Page 67 and 68: Tabel 3.4.1: Percentage actueel geb
Page 69 and 70:
Schoolprogramma’s zijn gangbaar e
Page 71 and 72:
3.5 Riskant seksueel gedrag Mirjam
Page 73 and 74:
zeggen wel eens geld of een andere
Page 75 and 76:
Koninkrijk. In dit land worden 26 v
Page 77 and 78:
Wat is er bekend over risicofactore
Page 79 and 80:
Zijn er subgroepen van jongeren die
Page 81 and 82:
(Kocken et al., 2007). Het ZonMw Pr
Page 83 and 84:
gezondheid, zoals bijvoorbeeld een
Page 85 and 86:
84 RIVM Rapport 270232001
Page 87 and 88:
van jongeren en hun ouders over de
Page 89 and 90:
Tabel 4.1.1: Percentage jongeren va
Page 91 and 92:
ogenschijnlijke discrepantie is dat
Page 93 and 94:
Wat is er bekend over de risicofact
Page 95 and 96:
problemen en gedragsproblemen is he
Page 97 and 98:
Samenvatting Van alle ziekten en st
Page 99 and 100:
Tabel 4.2.1: Percentage jongeren va
Page 101 and 102:
Tabel 4.2.5: Percentage kinderen va
Page 103 and 104:
Wat zijn de schadelijke gevolgen va
Page 105 and 106:
Met welke interventies en beleidsma
Page 107 and 108:
elaties van jongeren. Stay in Love
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
duidelijk verband tussen alcohol dr
Page 113 and 114:
Tabel 5.2: Samengaan van ongezonde
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Maar aandacht voor ongezond gedrag
Page 119 and 120:
Psychische gezondheid heeft betrekk
Page 121 and 122:
negatieve zin snel. Op 12-jarige le
Page 123 and 124:
onbeschermde seks te hebben soms me
Page 125 and 126:
voortgezet onderwijs maken? Daarbij
Page 127 and 128:
Tabel 6.1: Samenvatting van beschik
Page 129 and 130:
economische instrumenten (accijns,
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Brug J, Lenthe F van (eds.). Enviro
Page 135 and 136:
Fulpen M van, Bakker F, Breeman L,
Page 137 and 138:
Land H van 't, Ruiter C de, Berg M
Page 139 and 140:
Roza SJ, Hofstra MB, Ende J van der
Page 141 and 142:
Verhulst FC, Ende J van der, Koot H
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Ir. Johan Melse, RIVM Prof. dr. ing
Page 147 and 148:
jongeren worden allemaal op dezelfd
Page 149 and 150:
Het meten van de prevalentie van ps
Page 151:
RIVM Rijksinstituut voor Volksgezon
show all

RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?