RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

terugtrekken toegepast als methode om zwangerschap te voorkomen en 12% van de jongeren heeft
geen enkele voorzorgsmaatregel ter voorkoming van zwangerschap of soa toegepast (niet in de tabel).
Tabel 3.5.1: Percentage jongeren met seksueel gedrag naar sekse en leeftijd a in 2005 (Bron: Van Dorsselaer van
et al., 2007).
Ooit seksuele gemeenschap
gehad
Voortgezet
onderwijs
12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar
j m tot j m j m j m j m j m
16,3 14,0 15,1 3,7 0,6 b
5,3 2,9 17,1 13,2 26,1 27,1 37,7 35,1
Anticonceptie laatste keer c
Pil 39,1 61,0 49,2 6,1 31,1 9,6 37,3 31,9 47,1 44,5 66,9 49,6 69,6
Condoom 86,9 75,2 81,6 72,9 62,1 93,2 90,3 90,1 77,4 87,5 75,2 83,3 69,8
Terugtrekken 12,2 9,6 11,0 8,9 --- d a
N = 5.244 voortgezet onderwijs
15,4 19,4 10,5 6,1 10,3 11,0 15,7 8,6
b
verschil tussen jongens en meisjes is significant
c
weergegeven als percentage van degenen die seksuele gemeenschap hebben gehad
d
aantallen te gering
j = jongens, m = meisjes, tot = totaal
N.B. door de geringe aantallen respondenten in sommige groepen zijn ook relatief grote verschillen tussen jongens en
meisjes niet significant.
Bij veel jongeren is geen sprake van consequent anticonceptiegebruik
De hier boven gepresenteerde cijfers gaan over het gebruik van anticonceptie tijdens de laatste keer.
Het meten van het gebruik van anticonceptie op één moment zegt echter niet zo veel over het
beschermingsgedrag van jongeren en over de risico’s die ze lopen. Het gebruik van anticonceptie op
één moment gemeten, blijkt een slechte voorspeller van de kans op ongewenste zwangerschap
(Manlove et al., 2003). Bij veel jongeren is geen sprake van consequent gebruik van anticonceptie. Het
onderzoek Seks onder je 25 e onder 12 tot 25-jarigen toont dat de pil niet consequent wordt geslikt: 69%
van de meisjes geeft aan de pil wel eens te vergeten, 10% vergeet de pil regelmatig en 4% zelfs vaak tot
zeer vaak. Jongeren die het vreselijk zouden vinden zwanger te raken of iemand zwanger te maken
gebruiken vaker consequent de pil (De Graaf et al., 2005). Het condoom wordt evenmin routinematig
toegepast: iets minder dan de helft van de jongeren zegt altijd een condoom te gebruiken bij vaginale
seks met een losse partner. Bij anale seks gebruikt 28% van de heterojongens en 37% van de
homojongens altijd een condoom. Veel jongeren stoppen met condoomgebruik bij een ‘vaste’ relatie.
De helft stopt als een relatie drie maanden of langer duurt en de rest dus eerder (De Graaf et al., 2005).
Vooral onder meisjes is niet altijd sprake van vrijwillige seksuele gemeenschap
Bijna 18% van de meisjes en ruim 4% van de jongens tussen de 12 en 25 jaar geeft aan wel eens te zijn
gedwongen tot seksuele handelingen (De Graaf et al., 2005). Gedwongen geslachtsgemeenschap vindt
nauwelijks plaats: minder dan 1% van de jongens en meisjes werd door de laatste partner (meestal)
gedwongen tot seks. Overhalen komt vaker voor: van de meisjes werd 12% en van de jongens 4% bij
de eerste keer geslachtsgemeenschap overgehaald door de partner. Als de eerste geslachtsgemeenschap
met 13 jaar of eerder plaatsvindt, is de kans dat iemand hiertoe wordt overgehaald voor zowel jongens
als meisjes groter (De Graaf et al., 2005). 6% van de jongens en 1% van de meisjes heeft naar eigen
RIVM Rapport 270232001 71