RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

van jongeren en hun ouders over de aanwezigheid van emotionele problemen. Dat geldt ook voor
gedragsproblemen. Deze verschillen tussen de oordelen van ouders en jongeren kunnen veroorzaakt
worden doordat beide groepen verschillende referentiekaders gebruiken om gedrag te beoordelen, maar
kunnen ook voortkomen uit het feit dat de jongere zich in verschillende situaties anders gedraagt
(Verhulst & Verheij, 2006). In de paragrafen 4.1 en 4.2 wordt aan deze verschillende gezichtspunten
aandacht besteed.
Glijdende schaal; gezond, grensgebied en klinisch gebied
De glijdende schaal tussen normaal en problematisch gedrag wordt in veel jeugdonderzoek opgedeeld
in drie stukken: psychisch gezond gedrag, een grensgebied van psychische problematiek en een
klinisch gebied (Verhulst et al., 1996; Ter Bogt, 2003; Tick et al., 2007). Tot het klinische gebied
behoren jeugdigen met ernstige problemen en psychiatrische stoornissen, voor wie ondersteuning of
professionele zorg nodig is. Wij zullen deze driedeling in dit hoofdstuk aanhouden, waarbij de nadruk
zal liggen op het middelste deel van de schaal: het grensgebied. Het idee daarachter is dat als deze
problemen verminderd of zelfs helemaal voorkómen zouden kunnen worden, uiteindelijk een deel van
de ernstiger problemen zou kunnen worden voorkómen. Meer informatie over de definities en de
gebruikte meetinstrumenten staat in bijlage 2.
Emotionele problemen en gedragsproblemen komen vaak samen voor
Ook de hier gekozen tweedeling in emotionele problemen en gedragsproblemen is in sommige
opzichten arbitrair. Emotionele problemen en gedragsproblemen sluiten elkaar immers niet uit. Veel
jeugdigen met gedragsproblemen hebben ook emotionele problemen en andersom (zie ook hoofdstuk
5). In de praktijk zijn de gevolgen en vooral de preventieve maatregelen van beide soorten problemen
echter zo verschillend, dat we ze hierna zullen beschrijven in twee afzonderlijke paragrafen (4.1 en
4.2).
86 RIVM Rapport 270232001