RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

More documents

Recommendations

Info

Zijn er lokale verschillen in het voorkomen van overgewicht? Percentage jongeren met overgewicht verschilt behoorlijk per gemeente Overgewicht onder jongeren is op landelijk niveau een belangrijk probleem. Dat geldt uiteraard ook op lokaal niveau, al kan er – zoals blijkt uit figuur 3.1.3 over de provincie Noord-Brabant – tussen gemeenten sprake zijn van behoorlijk wat variatie in het percentage jongeren met overgewicht. Het percentage jongeren van 12 tot en met 17 jaar met overgewicht is vier keer zo hoog in de gemeenten met het hoogste percentage (16% in Steenbergen en Moerdijk) dan in de gemeente met het laagste percentage (4% in Someren). Omdat op gemeentelijk niveau wordt besloten over de inzet van veel van de maatregelen ter preventie van overgewicht, is deze variatie ook beleidsmatig van belang. Het zou in de praktijk betekenen dat bepaalde gemeenten, op grond van alarmerende cijfers over overgewicht bij de eigen jeugd, kunnen besluiten extra in te zetten op de preventie van overgewicht (zie bijlage 2 voor een toelichting op de gebruikte bronnen voor figuur 3.1.3). Figuur 3.1.3: Percentage 12- tot en met 17-jarigen met overgewicht (inclusief obesitas) per gemeente in de provincie Noord-Brabant (Bron: www.ggdgezondheidsatlas.nl). Wat zijn de schadelijke gevolgen van overgewicht? Jeugdigen met overgewicht ondervinden daarvan al op korte termijn gevolgen Bij jeugdigen met overgewicht kunnen er al op korte termijn negatieve effecten op de gezondheid optreden. Vooral ernstig overgewicht gaat samen met een slechtere algemene gezondheid, meer huisartscontacten, meer schoolverzuim vanwege ziekte en meer gezondheidsgerelateerde beperkingen bij alledaagse activiteiten (Wijga et al., submitted). Jeugdigen met (ernstig) overgewicht hebben bovendien vaak te maken met stigmatisering. Hierdoor hebben zij in de vroege adolescentie kans op een relatief lage zelfwaardering en daarmee samenhangende psychosociale problemen, zoals eenzaamheid, verdriet en gespannenheid (Strauss, 2000). Andere specifieke korte termijn gevolgen van met name obesitas die uit internationaal onderzoek naar voren komen, zijn bijvoorbeeld een verhoogde bloeddruk, aandoeningen aan het spijsverteringskanaal en diabetes mellitus type 2 in de kindertijd of de adolescentie (tabel 3.1.2). RIVM Rapport 270232001 27
Vooral voor jeugdigen met ernstig overgewicht zijn de langetermijngezondheidsgevolgen groot Wanneer iemand al vanaf jonge leeftijd ernstig overgewicht heeft, kunnen de mogelijke gezondheidsgevolgen op latere leeftijd groot zijn. Jeugdigen met overgewicht hebben op latere leeftijd een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, verstoorde glucosetolerantie en diabetes mellitus type 2. Bovendien hebben jeugdigen met overgewicht ook vaak nog overgewicht als ze volwassen zijn, met daaraan gekoppeld een verhoogd risico op bijvoorbeeld diabetes mellitus type 2. Circa 70% van de 6- tot en met 9-jarige obese kinderen zal obesitas hebben als volwassene, terwijl dat percentage voor jongeren (10 tot en met 14 jaar) 80% is (Whitaker et al., 1997). Uit een recente studie blijkt dat het aantal vetcellen van een mens nauwelijks meer verandert na het twintigste levensjaar, ook niet als iemand sterk aankomt of afvalt. Volwassenen met een BMI van minimaal 30, bleken ongeveer twee keer zoveel vetcellen te hebben als normaal. Die hebben ze als (dikke) kinderen gekregen en als zij eenmaal volwassen zijn blijft het aantal vetcellen gelijk (Spalding et al., 2008). Deze bevindingen benadrukken het belang van de preventie van overgewicht in de jeugd. Tabel 3.1.2: Gevolgen van overgewicht en obesitas bij jeugdigen. Korte termijn gevolgen voor de gezondheid Lange termijn gevolgen voor de gezondheid • slechtere algemene gezondheid 1 • meer huisartscontacten 1 • meer schoolverzuim vanwege ziekte 1 • meer gezondheidsgerelateerde beperkingen bij dagelijkse activiteiten 1 • psychosociale gevolgen zoals stigmatisering, lager zelfvertrouwen, lager lichaamsbeeld, eetstoornissen 2,3 • luchtwegaandoeningen zoals astma, slaapstoornissen 2,3,4 • cardiovasculaire aandoeningen zoals verhoogde bloeddruk, hoog cholesterolgehalte 2,3,4 • problemen aan het endocriene stelsel zoals diabetes mellitus type 2 5 , glucose intolerantie, menstruatiestoornissen 2,4 • orthopedische afwijkingen zoals voetafwijkingen, o-benen, heupaandoeningen 2,3,4 • aandoeningen aan het spijsverteringskanaal zoals galstenen, leveraandoeningen 2,4 • neurologische afwijkingen, zoals verhoogde hersendruk 2,4 • verhoogde kans op hart- en vaatziekten 2,3,4 • diabetes mellitus type 2 2,3,4 • verhoogd vetgehalte in het bloed 2,3,4 • galblaasaandoeningen 2,3,4 • artrose 2,3,4 • bepaalde kankersoorten 2,3,4 1 Wijga et al., submitted; 2 Must & Strauss, 1999; 3 Reilly et al., 2003; 4 Dietz, 1998; 5 Renders et al, 2003 Wat is er bekend over de risicofactoren van overgewicht? Disbalans tussen voeding en bewegen veroorzaakt overgewicht Overgewicht wordt veroorzaakt door een positieve energiebalans. Een energierijk voedselpatroon, met veel vet en suikers, in combinatie met afgenomen lichamelijke activiteit zijn de grootste bijdragen aan de toename van lichaamsgewicht (WHO, 1999). De energiebalans wordt voornamelijk beïnvloed door gedrag- en omgevingsfactoren. De zogenaamde ‘obesogene’ omgeving stimuleert mensen om veel te eten en weinig te bewegen (Gezondheidsraad, 2003; Swinburn et al., 1999). In tabel 3.1.3 worden de factoren die samenhangen met overgewicht weergegeven evenals de maatregelen om deze factoren te beïnvloeden. 28 RIVM Rapport 270232001
Page 1 and 2: Rapport 270232001/2008 C.T.M. Schri
Page 3 and 4: © RIVM 2008 Delen uit deze publica
Page 5 and 6: 4 RIVM Rapport 270232001
Page 13 and 14: Ongezonde leefstijl en psychische p
Page 15 and 16: de bevolking: ze zijn ook de volwas
Page 17 and 18: Langdurige verzelfstandigde jeugdfa
Page 19 and 20: Een aantal ziekten dat vooral op jo
Page 21 and 22: met 19-jarigen om 240.000 privé-on
Page 23 and 24: Zweden IJsland NEDERLAND Finland De
Page 25 and 26: 3.1 Overgewicht Carola Schrijvers e
Page 27: Zijn er internationale verschillen
Page 31 and 32: 50 40 30 20 10 0 Percentage BMI ove
Page 33 and 34: om fietsen, bleek bovendien uit een
Page 35 and 36: Partnerschap Overgewicht zijn beroe
Page 37 and 38: 3.2 Alcohol Monique Kuunders Het al
Page 39 and 40: 100 75 50 25 0 Percentage 2003 2005
Page 41 and 42: interpretatie van het begrip ‘dro
Page 43 and 44: Tabel 3.2.1: Korte en lange termijn
Page 45 and 46: (Van Dorsselaer et al., 2007). Een
Page 47 and 48: gesteld aan de tijdstippen en plekk
Page 49 and 50: 3.3 Roken Petra Eysink Bijna nieman
Page 51 and 52: Oostenrijk Duitsland Tsjechië Hong
Page 53 and 54: Passief roken is schadelijk voor de
Page 55 and 56: over erfelijke factoren heeft dus v
Page 57 and 58: Massamediale campagnes lijken effec
Page 59 and 60: 2006). Een voorbeeld van een dergel
Page 61 and 62: 3.4 Cannabis Margriet van Laar en A
Page 63 and 64: 40%. De leeftijd waarop leerlingen
Page 65 and 66: psychose na cannabisgebruik dan men
Page 67 and 68: Tabel 3.4.1: Percentage actueel geb
Page 69 and 70: Schoolprogramma’s zijn gangbaar e
Page 71 and 72: 3.5 Riskant seksueel gedrag Mirjam
Page 73 and 74: zeggen wel eens geld of een andere
Page 75 and 76: Koninkrijk. In dit land worden 26 v
Page 77 and 78: Wat is er bekend over risicofactore
Page 79 and 80:
Zijn er subgroepen van jongeren die
Page 81 and 82:
(Kocken et al., 2007). Het ZonMw Pr
Page 83 and 84:
gezondheid, zoals bijvoorbeeld een
Page 85 and 86:
84 RIVM Rapport 270232001
Page 87 and 88:
van jongeren en hun ouders over de
Page 89 and 90:
Tabel 4.1.1: Percentage jongeren va
Page 91 and 92:
ogenschijnlijke discrepantie is dat
Page 93 and 94:
Wat is er bekend over de risicofact
Page 95 and 96:
problemen en gedragsproblemen is he
Page 97 and 98:
Samenvatting Van alle ziekten en st
Page 99 and 100:
Tabel 4.2.1: Percentage jongeren va
Page 101 and 102:
Tabel 4.2.5: Percentage kinderen va
Page 103 and 104:
Wat zijn de schadelijke gevolgen va
Page 105 and 106:
Met welke interventies en beleidsma
Page 107 and 108:
elaties van jongeren. Stay in Love
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
duidelijk verband tussen alcohol dr
Page 113 and 114:
Tabel 5.2: Samengaan van ongezonde
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Maar aandacht voor ongezond gedrag
Page 119 and 120:
Psychische gezondheid heeft betrekk
Page 121 and 122:
negatieve zin snel. Op 12-jarige le
Page 123 and 124:
onbeschermde seks te hebben soms me
Page 125 and 126:
voortgezet onderwijs maken? Daarbij
Page 127 and 128:
Tabel 6.1: Samenvatting van beschik
Page 129 and 130:
economische instrumenten (accijns,
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Brug J, Lenthe F van (eds.). Enviro
Page 135 and 136:
Fulpen M van, Bakker F, Breeman L,
Page 137 and 138:
Land H van 't, Ruiter C de, Berg M
Page 139 and 140:
Roza SJ, Hofstra MB, Ende J van der
Page 141 and 142:
Verhulst FC, Ende J van der, Koot H
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Ir. Johan Melse, RIVM Prof. dr. ing
Page 147 and 148:
jongeren worden allemaal op dezelfd
Page 149 and 150:
Het meten van de prevalentie van ps
Page 151:
RIVM Rijksinstituut voor Volksgezon
show all

RIVM rapport 270232001 Spelen met gezondheid - Leefstijl en ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?