Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

Ook de Mijn Industrie Raad heeft een invloedrijke rol in het beëindigingsproces
gespeeld (Moharir, 1979: 226-229). In deze raad, die bestond uit vertegenwoordigers
van werknemers en werkgevers van zowel staatsmijnen als de particuliere mijnen,
werden alle problemen aangaande de mijnindustrie besproken en bediscussieerd.
Door de aanwezigheid van dit overlegorgaan heeft de vakbeweging in Limburg nooit
een militant karakter gekregen. Met name de coöperatieve opstelling van de Mijn
Industrie Raad die het complex van verlangens en eisen van de mijnindustrie aan de
beleidsvormers in Den Haag voorlegde heeft de sluiting van de mijnen en de
herscholing van de mijnwerkers sterk vergemakkelijkt. Tot slot mogen we de rol van
de politieke partijen in het proces van de mijnsluitingen niet geheel uitvlakken. De
fundamentele richtingsverandering in de beleidsvorming in 1965 laat zich mede
verstaan tegen de achtergrond van de overwegingen en voorstellen van het researchinstituut
van de PvdA, de Wiardi Beckmanstichting. Deze overwerginen en
voorstellen, die een geleidelijke sluiting van de mijnen en de herindustrialisatie van
Limburg omvatten, kwamen goed van pas toen Den Uyl (PvdA) minister van
Economische Zaken werd en hebben diens beleid duidelijk beïnvloed. Een succesvol
en spectaculair beleid ten opzichte van Limburg zou tevens bijdragen tot een stijging
van de populariteit van de PvdA, die daar in het begin van de jaren zestig slechts een
beperkte aanhang had (Moharir, 1979: 217-222).
De Katholieke Volkspartij heeft zich pas vanaf 1964 met de mijnsluitingsproblematiek
beziggehouden. Zij deed haar invloed vooral gelden in het begin van de jaren
zeventig bij de uitvoering van het beleid, door te wijzen op groeiende werkeloosheid
in Zuid-Limburg, de problemen met betrekking tot de pendel naar West-Duitsland en
de pensioenen voor de ex-mijnwerkers. Toch heeft de Katholieke Volkspartij (in 1977
opgegaan in het CDA) in de loop der jaren in Limburg veel stemmen verloren. Dit is
naast de toegenomen activiteiten van andere partijen mede veroorzaakt door de
afname van de invloed van de katholieke kerk.
Enkele conclusies
De casus toont dat beleidsbeëindiging weliswaar ‘het einde’ is, maar ook een nieuw
begin zoals DeLeon aangaf. Tegenover mijnsluitingen stond namelijk de
herindustrialisalie.
Ten tweede merken we op dat deze casus een bijzondere is, in zoverre dat allerlei
politieke partijen, een vakbond en de regio zelf, steun gaven aan voornemens uit
mijnnota’s. Bij beleidsbeëindiging hoeft gebrek aan steun zich dus niet altijd voor te
doen.
Een derde conclusie die we uit het voorgaande kunnen trekken is dat de barrières, die
volgens DeLeon bij beleidsbeëindiging optreden, niet zonder meer toepasbaar zijn omdat
105