Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

wel al eerder de betrekkingen tussen Israël en Nederland in de gaten. De Arabische
landen gedroegen zich ook bij pogingen om de olieboycot op te heffen duidelijk anti-
Nederlands.
• Televisie-optreden. Ineens leek er een einde te komen aan de zekerheid van een
onbeperkte aanvoer van energie. Joop den Uyl sprak op de televisie de
gedenkwaardige woorden:
‘die tijd komt nooit meer terug’.
Nederland kreeg zijn autoloze zondag. Deze autoloze zondag met een rijverbod voor
autoverkeer was het uitgesproken symbool van een straf bezuinigingsbeleid. Het
beleid werd destijds ook wel ‘knus’ gevonden.
• Breder. Het bezuinigingsbeleid zelf was breder (VK, 131198). Er kwam in januari
1974 benzinedistributie bij. Toen het beleid eenmaal in gang gezet was, kon de
regering-Den Uyl niet meer terug. De Arabische landen moesten ook niet de indruk
krijgen dat hun boycot niets voorstelde.
De uitvoering van de beleidsmaatregelen voor benzinedistributie was
enigszins knullig. Eerst zou het gaan om een periode van vier weken, toen weer drie,
toen zes, enzovoorts. De distributie werd ook ontdoken (Hellema e.a., 1998).
• Succes. Het kabinet was met dat olieverbruik-beperkende beleid succesvol (Hellema
e.a., 1998; VK, 131198). De oliemaatschappijen verdeelden de schaarste over Europa
maar paradoxaal genoeg heeft het Nederland feitelijk absoluut niet aan olie
ontbroken. We zien hier een succesvol beleid dat succesvol was omdat .... het achteraf
gezien overbodig was. Een beleid van het type: een parapluie uitreiken voor de regen die
niet komt. Winnaar van het beleid waren ook de oliemaatschappijen omdat ze fors
verdienden aan de stijging van de olieprijs.
• Neveneffecten. De Arabische landen waren in 1974 de verliezers van de door hen
ingezette olieboycot. De betrokken Arabische landen straften met het embargo vooral
zichzelf. Dat kwam ook omdat de bedreigde Europese landen olie gingen winnen in
de Noordzee en op zoek gingen naar andere energiedragers (Hellema e.a., 1998; VK,
131198).
• Olie zat tijdens de oliecrisis
Is juist geweest wat Den Uyl over de oliecrisis zei? Neen, Den Uyl heeft een crisis
benoemd die er nooit geweest is. Dat kon Den Uyl nog niet zeker weten toen hij zijn
gedenkwaardige woorden sprake. We kunnen dus niet zeggen dat hij willens en
wetens het volk over de oliecrisis bij de neus genomen heeft.
20