Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

moet worden toegepast. De partij twijfelt echter of zij in het nieuwe partijprogramma
een voorstel voor een eigen bijdrageregeling in de gezondheidszorg moet opnemen.
U bent assistent van een Tweede Kamerlid van de Fractie 2000. U krijgt de opdracht
om de eigen bijdrage in de gezondheidszorg die dateert van 1 januari 1997 te
onderzoeken. Is die regeling destijds, medio 1998, terecht beëindigd? De partij ziet de
ervaringen met die regeling als een spiegel. Hoe zou u te werk kunnen gaan? Tee
manieren noemen we.
a Beleidsdebat reconstrueren. U zou de discussie in kaart kunnen brengen om zo te zien
of de regeling uitvoerbaar bleek, gewenste effecten had en steun genoot bij
betrokkenen.
b Beleidstheorie beoordelen. U zou de regels van een behoorlijke beleidstheorie kunnen
loslaten op de eigen-bijdrageregeling. Een beleidstheorie is het geheel van
veronderstellingen over beleid, dus over doelen en beleidsmiddelen.
De aanpakken liggen in elkaars verlengde.
Achtereenvolgens worden beide aanpakken gevolgd.
Aanpak a: beleidsdebat rond de eigen-bijdrageregeling reconstrueren
• De eigen bijdrage: wat het is
Patiënten een deel van de doktersrekening laten betalen, heet ‘een eigen bijdrage’
leveren. ‘Eigen bijdrage’ en eigen risico zijn termen die veel op elkaar lijken maar niet
gelijk zijn. Wie in het ziekenfonds zit, betaalt een eigen bijdrage voor medicijnen en
huisarts. Particulier verzekerden hebben vaak van doen met een eigen risico, dat wil
zeggen als ze niet voor een hoge premie kiezen waardoor hun risico nul wordt.
• De termen ‘eigen risico’ en ‘eigen bijdrage’
Wat is nu het verschil tussen een eigen risico en een eigen bijdrage? Bij een eigen
risico van zeg 400 gulden betaalt de verzekerde de eerste f 400,- zelf alvorens de
verzekeraar de rest betaalt. Bij een eigen bijdrage-regeling betaalt de burgers in het
ziekenfonds in principe van elke rekening een deel tot bijvoorbeeld een maximum.
De term risico is (nog) niet doorgedrongen tot het ziekenfonds. Dat was wel de
bedoeling volgens het paarse regeerakkoord voor het kabinet-Kok I (1994-1998). De
sluiters van het akkoord hadden voor ogen om de vraag in de gezondheidszorg te
beperken. Burgers zou te makkelijk aan dure hulp komen. Ten tweede was het doel
om collectieve lasten meer op individuele schouders te leggen. Als burgers meer zelf
betalen, kan de ziekenfondspremie omlaag, aldus de redenering.
77