Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

Toch is dit emotionele aspect niet ondergeschikt aan zaken die wel gemakkelijk in
geld zijn uit te drukken. Uiteindelijk erkende het stadsbestuur dat zaken als goodwill,
die de bereden politie ten gunste van het gehele politie-apparaat verwerft, weliswaar
moeilijk in geld kunnen worden uitgedrukt, maar daarom nog niet minder waardevol
zijn. Paradoxaal genoeg is vervolgens de bereden politiceenheid – na vier eerdere
pogingen tot opheffing - uitgebreid en ontstonden er zelfs plannen voor verdere
uitbreiding (Ellis, 1983).
Terugblik
Terwijl bij het ontwikkelen van beleid de volhouder nogal eens kan winnen, zoals het
voorbeeld van de subsidies toont, kan bij beleidsbeëindiging de terminator nog wel
eens falen. De rechter kan bijvoorbeeld verbieden om subsidies abrupt aan een
ontvanger te onthouden. Hierdoor wordt het bestuur gedwongen tot een geleidelijk
verlopend beëindigingsproces: phasing out.
Naarmate er meer pogingen zijn gestrand wordt beleidsbeëindiging steeds
problematischer. De cumulatie van mislukte pogingen leidt eveneens tot een cumulatie
van argumenten tegen de beëindiging van het beleid. Dat een terminator steeds meer
barrières tracht te vermijden en strategieën pro beëindiging ontwikkelt, laat dit
gegeven onverlet. In ieder geval blijken economische overwegingen en resultaten van
een kostenbatenanalyse onvoldoende (DeLeon, 1982). Een beëindigingsstrategie is
met name zeer moeilijk te realiseren als de doelgroep van het beleid zeer breed is.
Deze doelgroep kan als achterban worden gemobiliseerd om forse tegendruk te
bieden aan de opheffingspoging van de terminator. De Miami-casus is daar een
treffend voorbeeld van. Degenen die beëindiging willen voorkomen, voelen dit soms
ook aan.
Zo was enige jaren geleden - in het kader van de Taakverdelings- en Concentratieoperatie
de idee aan de orde om de geologie-afdeling van de Universiteit van
Amsterdam samen te voegen met een soortgelijke afdeling van de Vrije Universiteit.
De geologie-afdeling van de Universiteit van Amsterdam verzette zich hiertegen door
op te werpen dat men dan zich zou moeten schikken naar bepaalde christelijke
grondslagen van de Vrije Universiteit. De fusie werd afgeblazen, hetgeen laat zien dat
een beroep op het in gedrang komen van waardenoriëntaties van bepaalde groepen
tot coalities kan leiden, die beëindiging kunnen verhinderen.
Het is de vraag of opeenvolgende beëindigingspogingen met betrekking tot hetzelfde
object ook falen bij afwezigheid van een dergelijke emotionele binding die in de Miamicasus
zo’n pregnante rol speelde. Bekend is wel dat als er een ‘ideologische golf’ pro
beëindiging is, of een lobby voor nieuw beleid dat de plaats inneemt van het te
93