Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

- Wat voor velen is, blijft makkelijker dan wat voor weinigen is.
In de Verenigde Staten heeft sociale zekerheid een selectieve vorm aangenomen. Er
wordt wel beweerd dat dit het gevolg is van de scherpe scheidslijnen in de
Amerikaanse samenleving. Hoe dit ook zij, die scheidslijnen blijven in stand. De
legitimiteit van de arrangementen blijven in hoge mate afhankelijk van de groepen
die gebruik van die arrangementen maken. Voorzieningen waar vooral African-
Americans gebruik van maken zijn kwetsbaar voor bezuinigingen en kennen
derhalve geen grote legitimiteit. Voorzieningen die zich evenwel op de grote
Amerikaanse middenklasse van blanken richten blijken vrijwel onaantastbaar.
Gebleken is dat president Reagan er niet in slaagde om wezenlijke veranderingen in
de pensioenvoorzieningen door te voeren (Lieberman, 1998).
Literatuur
- Lieberman, R., Shifting the color line: Race and the American welfare state, Harvard
University Press, Cambridge, 1998.
Casus: eigen bijdrage inruilen voor eigen risico?
Jong beleid in de gezondheidszorg is kwetsbaar. Dat geldt zeker voor de eigen
bijdrageregeling. De uitvoeringskosten worden niet als laag gepercipieerd en de
effectiviteit is niet zonder meer overtuigend..De PvdA wil af van de eigen bijdrage
maar de VVD heeft bedenkingen.
De zorgverzekeraars melden zich in 1998 bij de kabinetsinformateurs Kok, Borst en
Zalm. De zorgverzekeraars willen af van de eigen bijdrage want die kost meer dan
die opbrengt, mede door de bureaucratische inefficiency (‘rompslomp’). In 1997
voerde minister Els Borst een eigen bijdrage in voor ziekenfondspatiënten. Zij
moesten maximaal 200 gulden betalen. Doel hiervan was dat burgers minder snel
naar de dokter gaan en de kosten voor de gezondheidszorg onnodig opjagen. De
gedachte was begrijpelijk. Zolang alles automatisch wordt vergoed beseffen de
burgers onvoldoende wat gezondheidszorg kost. Maar was de eigen bijdrage een
effectief en efficiënt middel? Volgens de zorgverzekeraars is de maatregel niet
efficiënt en weerhoudt die burgers geenszins van een bezoek aan de dokter. Is de
eigen bijdrage daarvoor dan te laag? En: als de eigen bijdrage burgers weghoudt bij
de arts, houdt die dan ook mensen weg die er eigenlijk wel naar toe moesten gaan
maar de eigen bijdrage te hoog vinden? Een onderzoek naar de beleving van de eigen
bijdrage door burgers lag er in mei 1998 nog niet. Volgens de zorgverzekeraars is een
betere maatregel nodig dan het ‘gehannes’ met een ‘medicijnknaak’ of een andere
vorm van eigen bijdrageregeling. De zorgverzekeraars opteren voor een eigen risico
in plaats van een eigen bijdrage. De uitvoering van een dergelijke maatregel zou qua
papieren rompslomp eenvoudiger en dus goedkoper zijn. Resteert de vraag of een
65