Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

Hierna beoordeelde de dereguleringscommissie-Van der Grinten de wet. Zij
overwoog het volgende:
‘a Doel en middelen.
Het aan banden leggen van het gebruik van de termen uitverkoop en opruiming zal
in deze tijd niet meer helpen om een scherpe concurrentie te voorkomen. Er zijn
verschillende wijzen van bedrijfsuitoefening waarvan sommige zich sterk
concentreren op bijzondere aanbiedingen, andere weer op service.
b Lasten en baten voor het bedrijfsleven.
Deze kosten zijn voor alle betrokken partijen gering. Voor het bedrijfsleven zou men
ook de belemmering bij het adverteren buiten de verkoopperioden als last kunnen
opvatten. Het effect daarvan is niet te overzien. De regeling wordt vaak overtreden.
c Lasten en baten voor de overheid gemeenschap.
De lasten van de regelgeving zijn gering, de baten evenzeer’ (TK 17 391, nr. 5: 29-30).
Gezien het vorenstaande verrast het niet dat de commissie-Van der Grinten, met de
aanbeveling kwam om de wet in te trekken. Maar kan zo’n voorstel tot intrekking een
kans maken op aanvaarding? Een poging daartoe hebben we ondernomen voordat de
wet daadwerkelijk (in 1985) was ingetrokken. Van die poging zullen we in het
navolgende verslag doen.
Of een substantiële deregulering kan lukken is nu langs drie wegen verder te toetsen:
de eerder genoemde historische, ontwerptechnische en andere barrières. Concreet
gaat het om de volgende vragen:
a Is een eerdere afschaffingspoging ondernomen en eventueel op niets uitgelopen? Zo
ja, waarom eventueel?
b Wat was de kwaliteit van het afschaffingsvoorstel? Was die zodanig dat afschaffing
op voorhand risicovol was of niet? Of Was het voorstel geïmmuniseerd tegen kritiek.?
c Zijn andere barrières bij deregulering overwonnen, zoals eventueel maatschappelijk,
ambtelijk, parlementair en bestuurlijk verzet? Waren er verliezers in het
dereguleringsspel te verwachten en zo ja, is hen compensatie geboden?
Deze drie onderwerpen komen achtereenvolgens kort aan bod.
Historisch perspectief
De eerder genoemde wet van de falende volharding bij beleidsbeëindiging gaat hier niet
op. De begin 1984 ingediende wet tot intrekking van de Uitverkopenwet was
namelijk, voor zover ons bekend, de eerste poging. De intrekkingswet ging ook niet
gepaard met een aanslag op emotioneel en/of ideologisch verankerde waarden. De
voorgestelde afschaffing is dan ook niet ervaren als het ontnemen van buitenkansjes
aan de consument. Kortom, de zeeën zijn niet hoog gegaan. Dit betekent dat een
gevaar voor een dreigende mislukking van substantiële deregulering hier niet
aanwezig was.
115