Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

het gebruik van medicijnen optreden, en geen slechtere gezondheid bij lagere
inkomensgroepen.
Conclusie: We weten niet op empirische gronden of de ‘eigen bijdrage’ werkt, zoals
beoogd.
• Het onderzoek van Starmans
Het bleef niet bij het onderzoek van Bakker. ook Starmans ‘weerde zich’ met een
onderzoek.
Stelling 1: ‘Ten behoeve van het reduceren van onnodig veel medische consumptie
verdient de invoering van een eigen betaling voor huisartsenhulp de voorkeur boven
een betaling voor specialistenhulp’.
Stelling 4: ‘Eigen betalingen voor medische zorg leiden tot minder cadeaus voor
zorgverleners’.
Stellingen uit het proefschrift van Bert Starmans (1998) ‘The effects of patient charges on
medical utilization, expenditure, and health’.
In de gezondheidszorg is 20 procent van de patiënten verantwoordelijk voor zo’n 80
procent van de kosten. Veel burgers zouden zo regelmatig een beroep doen op
huisarts of specialist dat ronduit van ‘overconsumptie’ kan worden gesproken
(Starmans, 1998). Er bestaan bovendien wachtlijsten. De vraag is hoe het overbodige
beroep op de medische zorg in te dammen, zonder de beschikbaarheid en kwaliteit
van voorzieningen aan te tasten. Wie werkelijk iets mankeert, moet goed geholpen
kunnen worden. Een patiënt de helft van de kosten, tot een bepaald maximum, laten
betalen? In 1998 promoveerde de gezondheidseconoom Bert Starmans aan de
Universiteit Maastricht. Een van zijn standpunten luidt: Als de eigen bijdrage in de
gezondheidszorg wordt opgetrokken tot meer dan de helft van de werkelijke prijs
voor ziekenhuis, specialist, apotheek en huisarts, dan dalen de kosten van de
medische zorg in Nederland met ongeveer dertig procent. De bijdrage zou in het
rekenmodel maximaal vijftien procent van het bruto-inkomen mogen bedragen en de
kosten kunnen niet bijverzekerd worden. Volgens Starmans zou, als de kosten van de
gezondheidszorg met dertig procent dalen, het niveau van de voorzieningen niet
worden aangetast.
Zijn de voorstellen van Starmans realistisch? Uitgaande van het onderzoek van
Bakker zouden de eigen bijdragen niet te hoog moeten zijn omdat anders uitstelgedrag
optreedt: een deel van de mensen die eigenlijk naar de specialist moeten gaat uit
kostenoogpunt niet.
80