20.09.2013 Views

Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

106<br />

<strong>Logopedie</strong> <strong>bij</strong> <strong>de</strong> <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Parkinson</strong><br />

Aanbeveling 30a<br />

De logopedist kan overwegen om te beoor<strong>de</strong>len wat het resultaat is <strong>van</strong><br />

activatieoefeningen voor <strong>de</strong> slikinzet, voorafgaand aan elke maaltijd.<br />

Aanbeveling 30b<br />

Bij parkinsonpatiënten die te lang kauwen (hypokinesie) en/of voedsel in<br />

<strong>de</strong> mond hou<strong>de</strong>n zon<strong>de</strong>r te slikken (akinesie), kan het zinvol zijn om te<br />

proberen of <strong>de</strong> patiënt kan leren het proces in bewuste stappen en met<br />

gebruik <strong>van</strong> specifieke cues uit te voeren.<br />

Aanbeveling 30c<br />

Wanneer langdurig kauwen en laat starten <strong>van</strong> het slikken moeilijk gedragsmatig<br />

is te verbeteren, wordt aanbevolen om aangepaste (gemalen) voeding<br />

te adviseren.<br />

Vraag 31<br />

Wat zijn zinvolle technieken om faryngeaal residu te vermin<strong>de</strong>ren?<br />

Rigiditeit en hypokinesie <strong>van</strong> zowel tongretractie, farynxconstrictie als hyolaryngeale<br />

heffing) kunnen <strong>de</strong> faryngeale voedselpassage bemoeilijken, met<br />

als gevolg dat <strong>de</strong> voedselbolus niet in zijn geheel wordt weggeslikt. De patiënt<br />

voelt dan na het slikken dat een <strong>de</strong>el <strong>van</strong> het voedsel in <strong>de</strong> keel blijft steken.<br />

Ook kan het lei<strong>de</strong>n tot zich verslikken in vast voedsel, zowel tij<strong>de</strong>ns het slikken<br />

als door aspiratie <strong>van</strong> residu dat na het slikken is achtergebleven (88).<br />

Samenvatting <strong>van</strong> <strong>de</strong> literatuur<br />

Bewust ‘krachtig slikken’ is een compensatie die in <strong>de</strong> handboeken wordt aanbevolen<br />

om een zwakke faryngeale transportfase en daardoor faryngeaal residu<br />

te corrigeren (88;89;185). Diverse fysiologische studies (195-197) hebben<br />

laten zien dat krachtig of hard slikken (instructie: ‘Terwijl u slikt moet u alle<br />

spieren krachtig aanspannen.’, Logemann, 2000, p. 238) <strong>de</strong> passage <strong>van</strong> voedsel<br />

door <strong>de</strong> farynx effectiever maakt en residu <strong>van</strong> voeding kan voorkomen.<br />

Gecontroleer<strong>de</strong> trials <strong>bij</strong> grote groepen patiënten ontbreken echter.<br />

Een door patiënten spontaan, maar ook door logopedisten veel geadviseer<strong>de</strong><br />

compensatie <strong>bij</strong> faryngeale passagestoornissen is het vergemakkelijken <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> voedselconsistenties (88;185;187). Dat houdt on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re in het weglaten<br />

<strong>van</strong> hard en taai voedsel en het gebruiken <strong>van</strong> zachte voeding en meer vocht.<br />

Hierover zijn geen wetenschappelijke studies te vin<strong>de</strong>n, waarschij<strong>nl</strong>ijk omdat<br />

<strong>de</strong>ze aanpassingen zo evi<strong>de</strong>nt zijn.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!