Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl
Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl
Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
106<br />
<strong>Logopedie</strong> <strong>bij</strong> <strong>de</strong> <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Parkinson</strong><br />
Aanbeveling 30a<br />
De logopedist kan overwegen om te beoor<strong>de</strong>len wat het resultaat is <strong>van</strong><br />
activatieoefeningen voor <strong>de</strong> slikinzet, voorafgaand aan elke maaltijd.<br />
Aanbeveling 30b<br />
Bij parkinsonpatiënten die te lang kauwen (hypokinesie) en/of voedsel in<br />
<strong>de</strong> mond hou<strong>de</strong>n zon<strong>de</strong>r te slikken (akinesie), kan het zinvol zijn om te<br />
proberen of <strong>de</strong> patiënt kan leren het proces in bewuste stappen en met<br />
gebruik <strong>van</strong> specifieke cues uit te voeren.<br />
Aanbeveling 30c<br />
Wanneer langdurig kauwen en laat starten <strong>van</strong> het slikken moeilijk gedragsmatig<br />
is te verbeteren, wordt aanbevolen om aangepaste (gemalen) voeding<br />
te adviseren.<br />
Vraag 31<br />
Wat zijn zinvolle technieken om faryngeaal residu te vermin<strong>de</strong>ren?<br />
Rigiditeit en hypokinesie <strong>van</strong> zowel tongretractie, farynxconstrictie als hyolaryngeale<br />
heffing) kunnen <strong>de</strong> faryngeale voedselpassage bemoeilijken, met<br />
als gevolg dat <strong>de</strong> voedselbolus niet in zijn geheel wordt weggeslikt. De patiënt<br />
voelt dan na het slikken dat een <strong>de</strong>el <strong>van</strong> het voedsel in <strong>de</strong> keel blijft steken.<br />
Ook kan het lei<strong>de</strong>n tot zich verslikken in vast voedsel, zowel tij<strong>de</strong>ns het slikken<br />
als door aspiratie <strong>van</strong> residu dat na het slikken is achtergebleven (88).<br />
Samenvatting <strong>van</strong> <strong>de</strong> literatuur<br />
Bewust ‘krachtig slikken’ is een compensatie die in <strong>de</strong> handboeken wordt aanbevolen<br />
om een zwakke faryngeale transportfase en daardoor faryngeaal residu<br />
te corrigeren (88;89;185). Diverse fysiologische studies (195-197) hebben<br />
laten zien dat krachtig of hard slikken (instructie: ‘Terwijl u slikt moet u alle<br />
spieren krachtig aanspannen.’, Logemann, 2000, p. 238) <strong>de</strong> passage <strong>van</strong> voedsel<br />
door <strong>de</strong> farynx effectiever maakt en residu <strong>van</strong> voeding kan voorkomen.<br />
Gecontroleer<strong>de</strong> trials <strong>bij</strong> grote groepen patiënten ontbreken echter.<br />
Een door patiënten spontaan, maar ook door logopedisten veel geadviseer<strong>de</strong><br />
compensatie <strong>bij</strong> faryngeale passagestoornissen is het vergemakkelijken <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> voedselconsistenties (88;185;187). Dat houdt on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re in het weglaten<br />
<strong>van</strong> hard en taai voedsel en het gebruiken <strong>van</strong> zachte voeding en meer vocht.<br />
Hierover zijn geen wetenschappelijke studies te vin<strong>de</strong>n, waarschij<strong>nl</strong>ijk omdat<br />
<strong>de</strong>ze aanpassingen zo evi<strong>de</strong>nt zijn.