Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

2 De ziekte van Parkinson
Dit hoofdstuk is een beschrijving van de belangrijkste kenmerken van de
idiopatische ziekte van Parkinson, van belang als achtergrondkennis voor de
logopedist.
2.1 Pathogenese
De ziekte van Parkinson is een chronisch progressieve aandoening van de
hersenen, waarbij er verlies is van dopamineproducerende cellen in de substantia
nigra (hoog in de hersenstam, onderdeel van de basale ganglia) (22).
Dit resulteert in een gebrek aan dopamine, waardoor de stimulerende functie
van de basale ganglia op de motorcortex vermindert. Cellen en functies
van diverse andere niet-dopaminerge hersenc ircuits kunnen ook aangedaan
zijn, wat leidt tot niet-motorische stoornissen. In de cellen die overblijven zijn
kenmerkende rozekleurende insluitlichaampjes (Lewy-lichaampjes) aanwezig
(22) De oorzaak van de ziekte van Parkinson is onbekend. Recente inzichten
duiden op een invloed van zowel omgevingsfactoren als genetische factoren
(22). De bekende lichamelijke verschijnselen van de ziekte van Parkinson ontstaan
als de dopaminerge zenuwcellen zijn verminderd tot ongeveer 20% van
het oorspronkelijke aantal (22).
2.2 Epidemiologie
De ziekte van Parkinson is na de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende
neurodegeneratieve aandoening. De prevalentie is ongeveer 0,3% in de gehele
populatie en ongeveer 1% voor de bevolking ouder dan 60 jaar (22). In Nederland
wordt het totaal aantal mensen met de ziekte van Parkinson hiermee
geschat op 50.000. De incidentie neemt toe bij hogere leeftijd. De gemiddelde
leeftijd waarop de ziekte zich openbaart is 60-65, maar bij 5-10% van de
patiënten zijn de eerste symptomen aanwezig voor het 50e levensjaar (22). Met
de toenemende vergrijzing is de verwachting dat het aantal patiënten met de
ziekte van Parkinson sterk zal stijgen en de komende 20 jaar zal verdubbelen.
47