Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

60
Logopedie bij de ziekte van Parkinson
– remmen van de dopamine-afbraak;
– blokkeren van de relatieve overmaat acetylcholine.
In bijlage 11 staan de meest voorkomende medicijnen bij de ziekte van Parkinson
met hun werking en bijwerkingen genoemd. Voor vrijwel alle medicatie
geldt dat abrupt staken gevaarlijke situaties (ontwennings- of reboundverschijnselen)
kan opleveren.
Afhankelijk van bijkomende problemen kunnen patiënten ook behandeld
moeten worden met antidepressiva, antipsychotica, laxantia, slaapmedicatie,
enzovoort.
Bijwerkingen van medicijnen
Parkinsonpatiënten kunnen na een periode van gemiddeld twee tot vijf jaar
gebruik van dopaminerge medicatie last krijgen van schommelingen in het
effect van de medicatie (responsfluctuaties) (26). Dit presenteert zich in al
dan niet voorspelbare fluctuaties in (de ernst van) de symptomen over een
dag. Motorische fluctuaties uiten zich in een verlies van beweging (hypo- of
akinesie) of dystonie bij een te laag dopaminegehalte (‘off’-fase) of juist een
pathologische toename van bewegingen (dyskinesieën) bij een te hoog dopaminegehalte
(‘on’-fase).
Dopaminerge medicaties, met name dopamineagonisten, kunnen leiden tot
obsessieve gedragsproblemen. Hierbij gaat het om ‘punding’ (stereotiep, doelloos,
allesverstorend gedrag) en het verslaafd raken aan medicaties, seks,
gokken, winkelen, internet, eten en stelen (128). Vooral jonge patiënten of
patiënten die voorafgaand aan het starten van de medicatie al in lichte mate
neigden tot verslaving of obsessief handelen, lopen meer risico op dergelijke
reacties op de medicatie.
Medische behandeling van speekselverlies
De medische behandeling van speekselverlies richt zich op de afname van de
speekselproductie. Anticholinerge medicatie remt de speekselproductie, maar
de invloed is beperkt en heeft als nadeel dat het bijwerkingen kan hebben,
zoals obstipatie of visusstoornissen (66). Injecteren van de speekselklieren
met botuline-neurotoxine is inmiddels een veelgebruikte behandeling. Zowel
de parotisklieren als de submandibulaire speekselklieren kunnen worden
behandeld, bij voorkeur onder echogeleiding (64-66;129). Inmiddels lijkt ook
radiotherapie op de speekselklieren een reële behandeloptie voor parkinsonpatiënten
met ernstig speekselverlies (130).