Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

Neurochirurgisch
Wanneer patiënten langdurig behandeld zijn met dopaminerge medicatie en
de ziekte gevorderd is, kan een punt bereikt worden waarop de medicamenteuze
opties om de patiënt een redelijke kwaliteit van leven te laten behouden
uitgeput raken. Er is dan sprake van ernstige responsfluctuaties en dan kan
deep brain stimulation (DBS) overwogen worden, In de meeste gevallen wordt
de nucleus subthalamicus (de ‘STN’) door middel van inwendige elektroden
gestimuleerd. De winst van deze ingreep ligt enerzijds in de mogelijkheid
tot het reduceren van de medicatie, waardoor minder bijwerkingen optreden.
Anderzijds bestrijdt de ingreep ook op een directe manier tremoren of dyskinesieën
(23;131). Helaas komt niet iedere parkinsonpatiënt hiervoor in aanmerking
en gelden er strenge in- en exclusiecriteria in verband met de risico’s van
de ingreep (132).
Er zijn echter aanwijzingen dat DBS bij sommige parkinsonpatiënten een
negatieve invloed heeft op de kwaliteit van het spreken (133-135).
2.5.3 Paramedische behandeling
Voor de revalidatie van parkinsonpatiënten hebben Morris & Iansek (136) een
theoretisch model beschreven waarmee positieve ervaringen zijn opgedaan
in grote parkinsoncentra in het buitenland. Het bestaat uit de volgende vijf
uitgangspunten:
1 Parkinsonpatiënten hebben – afhankelijk van de ziekte-ernst, dat wil zeggen
tot op zekere hoogte – een goeddeels normale motoriek, die op de juiste
wijze moet worden geactiveerd. Een ervaren therapeut is in staat om te
bepalen wat de meest zinvolle activatie is.
2 Hypokinesie neemt toe naarmate handelingen langer duren en meer complex
zijn. Complexe handelingen moeten daarom in deelhandelingen worden
opgedeeld.
3 Deelhandelingen moeten bewust worden uitgevoerd om de falende automatische
motoriek te compenseren.
4 Externe cues (visueel, auditief of proprioceptief) kunnen helpen om handelingen
te starten en op gang te houden.
5 Het tegelijk uitvoeren van motorische en cognitieve taken (dubbeltaken)
dient te worden vermeden, omdat de cognitieve aandacht nodig is om
motorische taken bewust uit te voeren.
De paramedische behandeltechnieken van parkinsonpatiënten zijn op deze
principes gebaseerd.
Ergotherapie
Tegelijk met de logopedierichtlijn is de ergotherapierichtlijn ontwikkeld (20).
Het belang van de bijdrage van de ergotherapeut wordt onderschreven door
behandelaars, patiënten en mantelzorgers, maar de effectiviteit van ergothe-
De ziekte van Parkinson
61