Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

Samenvatting van de literatuur
Sliksnelheid is een volume water gedeeld door de tijd die nodig is om dat volume
op te drinken, uitgedrukt in milliliters per seconde. Voor deze test zijn
normaalwaarden gepubliceerd per leeftijdsgroep (173;174). Nathadwarawala et
al. (175) vonden een positief voorspellende waarde van 64% en een negatief
voorspellende waarde van 93% voor de afkapwaarde van 10 ml/s. Clarke et al.
(176) vergeleken 64 parkinsonpatiënten met tachtig gezonde controlepersonen
en vonden bij parkinsonpatiënten significant lagere sliksnelheden dan bij
de controles en bij parkinsonpatiënten in de off-fase significant lager dan bij
patiënten in de on-fase.
Een andere meting vraagt van de patiënt om een volume water in één keer
weg te slikken. Ertekin et al. (177;178) stelden vast dat veel patiënten met een
slikstoornis moeite hebben om twintig ml. in één keer weg te slikken. Het in
kleinere delen doorslikken van een voedselbolus (‘piecemeal swallowing’ (88))
is een normale aanpassing bij afnemende slikcapaciteit. Potulska et al. (56)
vergeleken 18 parkinsonpatiënten met gezonde controlepersonen en vonden
een slikvolume lager dan twintig ml. bij alle parkinsonpatiënten, maar niet bij
de controles. Slechts vijf van de 18 parkinsonpatiënten hadden ook slikklachten
gerapporteerd en hun slikvolumes waren significant lager dan die van de
patiënten zonder slikklachten.
Conclusie
Niveau 2 Het is aannemelijk dat het meten van de sliksnelheid met een
afkappunt van tien ml/s in meer dan twee derde van de gevallen
een terecht oordeel geeft over de aan- of afwezigheid van een
orofaryngeale slikstoornis.
B Nathadwarawala 1994, Clarke 1998
Niveau 2 Er zijn aanwijzingen dat minder dan twintig ml. water in één
keer kunnen wegslikken ook bij parkinsonpatiënten wijst op een
slikstoornis.
B Ertekin 1998, Potulska 2003
Overige overwegingen
De sliksnelheidstest is een makkelijk te gebruiken sliktest, maar minder
geschikt voor parkinsonpatiënten die zich snel verslikken of die door hun
beperkingen in houding en arm-handmotoriek moeite hebben met doordrinken.
Het meten van het maximale slikvolume, waarbij het volume water geleidelijk
toeneemt, is wellicht makkelijker (173). De werkgroep is van mening
dat deze tests bij parkinsonpatiënten gebruikt zouden moeten worden om de
stimuleerbaarheid te onderzoeken. Volgens ervaring van de werkgroepleden
presteren veel patiënten daarmee beter dan ze spontaan doen. Op die manier
Dysfagie
97