Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl
Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl
Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dysartrie en communicatie<br />
patiënten met die <strong>van</strong> alleen a<strong>de</strong>mtherapie <strong>bij</strong> 19 patiënten en von<strong>de</strong>n significante<br />
veran<strong>de</strong>ringen in luidheid, fonatieduur en larynxbeeld (stemplooisluiting)<br />
ten gunste <strong>van</strong> LSVT. In follow-up studies werd gevon<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> effecten<br />
ook na zes, twaalf en 24 maan<strong>de</strong>n nog meetbaar waren (159;160). Ondui<strong>de</strong>lijk<br />
is wat het effect <strong>van</strong> LSVT is op <strong>de</strong> verstaanbaarheid in gewone dagelijkse en<br />
sociale activiteiten <strong>van</strong> parkinsonpatiënten. Onbekend is wat het effect is <strong>van</strong><br />
LSVT op parkinsonpatiënten met een (zeer) ernstige dysartrie of een combinatie<br />
met an<strong>de</strong>re dysartrische stoornissen, zoals <strong>bij</strong> een parkinsonisme.<br />
De Swart et al. (161) vergeleken <strong>de</strong> stemkwaliteit <strong>van</strong> 32 parkinsonpatiënten na<br />
LSVT-instructies met <strong>de</strong> stemkwaliteit na PLVT-instructies. Het gebruik <strong>van</strong><br />
PLVT leidt tot een significante lagere stem en meer ontspannen en natuurlijke<br />
stemkwaliteit ten opzichte <strong>van</strong> LSVT. Bovendien von<strong>de</strong>n <strong>de</strong> patiënten hun<br />
stem na PLVT-instructies meer natuurlijk en <strong>de</strong> uitvoering min<strong>de</strong>r vermoeiend.<br />
Niet is on<strong>de</strong>rzocht of een volledige behan<strong>de</strong>ling met PLVT <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> of<br />
betere uitkomsten geeft dan een behan<strong>de</strong>ling met LSVT.<br />
Conclusie<br />
Niveau 1 Het is aangetoond dat intensieve behan<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> hypokinetische<br />
dysartrie <strong>bij</strong> patiënten met <strong>de</strong> idiopatische <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Parkinson</strong>, door<br />
mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> het oefenen <strong>van</strong> lui<strong>de</strong>r spreken effectiever is dan door<br />
mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> enkel a<strong>de</strong>moefeningen.<br />
A Ramig, 1995, 1996, 2001a<br />
Niveau 1 Het is aangetoond dat behan<strong>de</strong>ling met LSVT na ten minste zes<br />
maan<strong>de</strong>n nog positieve effecten kan hebben op <strong>de</strong> luidheid en kwaliteit<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> stem.<br />
A Ramig, 1996, 2001a,<br />
B Ramig, 2001b<br />
Niveau 3 Het is aannemelijk dat <strong>de</strong> PLVT ten opzichte <strong>van</strong> LSVT <strong>bij</strong> gelijke<br />
luidheid, stijging <strong>van</strong> <strong>de</strong> toonhoogte voorkomt en leidt tot een betere<br />
en meer natuurlijke stemkwaliteit.<br />
B <strong>de</strong> Swart, 2003<br />
Overige overwegingen<br />
Contra-indicatie voor LSVT is volgens Ramig (155) an<strong>de</strong>re stempathologie,<br />
zoals stemplooiknobbels, larynxcarcinoom of laryngeale irritatie door reflux.<br />
De cue om lui<strong>de</strong>r te spreken is een parkinsonspecifieke techniek om <strong>de</strong> verstaanbaarheid<br />
te verbeteren. Aangezien PLVT in grote lijnen overeenkomt<br />
met LSVT zijn <strong>de</strong> technieken vergelijkbaar, dus aangenomen wordt dat ook <strong>de</strong><br />
effectiviteit vergelijkbaar is.<br />
LSVT of PLVT wordt in Ne<strong>de</strong>rland niet in het initieel on<strong>de</strong>rwijs aangebo<strong>de</strong>n,<br />
maar in post-hbo-cursussen. De LSVT-cursus is met financiële hulp <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Parkinson</strong> Patiëntenvereniging tot 2002 enkele malen in Ne<strong>de</strong>rland gegeven.<br />
79