20.09.2013 Views

Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

Logopedie bij de ziekte van Parkinson - Logopedie.nl

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Dysartrie en communicatie<br />

patiënten met die <strong>van</strong> alleen a<strong>de</strong>mtherapie <strong>bij</strong> 19 patiënten en von<strong>de</strong>n significante<br />

veran<strong>de</strong>ringen in luidheid, fonatieduur en larynxbeeld (stemplooisluiting)<br />

ten gunste <strong>van</strong> LSVT. In follow-up studies werd gevon<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> effecten<br />

ook na zes, twaalf en 24 maan<strong>de</strong>n nog meetbaar waren (159;160). Ondui<strong>de</strong>lijk<br />

is wat het effect <strong>van</strong> LSVT is op <strong>de</strong> verstaanbaarheid in gewone dagelijkse en<br />

sociale activiteiten <strong>van</strong> parkinsonpatiënten. Onbekend is wat het effect is <strong>van</strong><br />

LSVT op parkinsonpatiënten met een (zeer) ernstige dysartrie of een combinatie<br />

met an<strong>de</strong>re dysartrische stoornissen, zoals <strong>bij</strong> een parkinsonisme.<br />

De Swart et al. (161) vergeleken <strong>de</strong> stemkwaliteit <strong>van</strong> 32 parkinsonpatiënten na<br />

LSVT-instructies met <strong>de</strong> stemkwaliteit na PLVT-instructies. Het gebruik <strong>van</strong><br />

PLVT leidt tot een significante lagere stem en meer ontspannen en natuurlijke<br />

stemkwaliteit ten opzichte <strong>van</strong> LSVT. Bovendien von<strong>de</strong>n <strong>de</strong> patiënten hun<br />

stem na PLVT-instructies meer natuurlijk en <strong>de</strong> uitvoering min<strong>de</strong>r vermoeiend.<br />

Niet is on<strong>de</strong>rzocht of een volledige behan<strong>de</strong>ling met PLVT <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> of<br />

betere uitkomsten geeft dan een behan<strong>de</strong>ling met LSVT.<br />

Conclusie<br />

Niveau 1 Het is aangetoond dat intensieve behan<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> hypokinetische<br />

dysartrie <strong>bij</strong> patiënten met <strong>de</strong> idiopatische <strong>ziekte</strong> <strong>van</strong> <strong>Parkinson</strong>, door<br />

mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> het oefenen <strong>van</strong> lui<strong>de</strong>r spreken effectiever is dan door<br />

mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> enkel a<strong>de</strong>moefeningen.<br />

A Ramig, 1995, 1996, 2001a<br />

Niveau 1 Het is aangetoond dat behan<strong>de</strong>ling met LSVT na ten minste zes<br />

maan<strong>de</strong>n nog positieve effecten kan hebben op <strong>de</strong> luidheid en kwaliteit<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> stem.<br />

A Ramig, 1996, 2001a,<br />

B Ramig, 2001b<br />

Niveau 3 Het is aannemelijk dat <strong>de</strong> PLVT ten opzichte <strong>van</strong> LSVT <strong>bij</strong> gelijke<br />

luidheid, stijging <strong>van</strong> <strong>de</strong> toonhoogte voorkomt en leidt tot een betere<br />

en meer natuurlijke stemkwaliteit.<br />

B <strong>de</strong> Swart, 2003<br />

Overige overwegingen<br />

Contra-indicatie voor LSVT is volgens Ramig (155) an<strong>de</strong>re stempathologie,<br />

zoals stemplooiknobbels, larynxcarcinoom of laryngeale irritatie door reflux.<br />

De cue om lui<strong>de</strong>r te spreken is een parkinsonspecifieke techniek om <strong>de</strong> verstaanbaarheid<br />

te verbeteren. Aangezien PLVT in grote lijnen overeenkomt<br />

met LSVT zijn <strong>de</strong> technieken vergelijkbaar, dus aangenomen wordt dat ook <strong>de</strong><br />

effectiviteit vergelijkbaar is.<br />

LSVT of PLVT wordt in Ne<strong>de</strong>rland niet in het initieel on<strong>de</strong>rwijs aangebo<strong>de</strong>n,<br />

maar in post-hbo-cursussen. De LSVT-cursus is met financiële hulp <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Parkinson</strong> Patiëntenvereniging tot 2002 enkele malen in Ne<strong>de</strong>rland gegeven.<br />

79

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!