Drieslag Taal, Praktijkboek Taalbeleid Nederlands in het mbo (2010)

kader
12
kader
Taalbeleid Nederlands in het beroepsonderwijs
Veel van de huidige mbo’ers zijn niet taalvaardig
genoeg om succesvol te zijn in de opleiding, aan de
taalniveau-eisen voor diplomering te voldoen of om
als volleerd beroepsbeoefenaar aan de slag te kunnen
gaan. Elke instelling, elk team en elke docent
moet nadenken hoe het taalniveau van deelnemers
omhoog kan en wat deelnemers en docenten daarvoor
moeten doen. Uitgangspunt voor het project
taalontwikkeling in het mbo en de stappenplannen
in dit praktijkboek is de integrale visie op taalbeleid
van het ITTA. Deze visie behelst drie aspecten: de
relatie tussen vakontwikkeling en taalontwikkeling,
doorlopende leerlijnen en de inbedding van taalontwikkeling
in de organisatie.
1 Integratie van taal- en vakontwikkeling
Bij de uitoefening van het beroep wordt de hele
dag taal gebruikt, zowel mondeling als schriftelijk.
De meeste beroepen vereisen in toenemende mate
communicatieve vaardigheden van de vakman en
vakvrouw; vanwege de grote hoeveelheid communicatiemiddelen,
maar ook omdat klanten en
gebruikers van diensten uitleg van zaken wensen
en informatie willen krijgen. De taal die nodig is
om naar behoren het vak uit te kunnen oefenen,
valt logischerwijs samen met de vakkennis en kan
in de beroepsopleiding tegelijkertijd worden aangeleerd.
Docententeams zullen manieren van kennisoverdracht,
didactische hulpmiddelen en taken
en opdrachten moeten vinden die bijdragen aan die
simultane ontwikkeling van taal- en vakkennis en
-vaardigheden.
2 Doorlopende taalleerlijnen
Docententeams in het vmbo moeten zich afvragen
of hun leerlingen voldoende aansluiting kunnen vinden
bij hun vervolgfase wat taalniveau betreft. Het
niveau van de vmbo-eindexamens moet aansluiten
op de mbo-instapniveaus. Docententeams van
zowel mbo- als vmbo-scholen moeten samen kijken
hoe de beide schooltypen op dit punt op elkaar kunnen
aansluiten. Dit gaat ook op voor elke afronding
van een fase in het mbo. Docenten moeten ook daar
uitstroom en instapniveau in zicht hebben. Er moeten
doorgaande lijnen uitgezet worden; niet alleen
voor de vakontwikkeling, maar ook voor de taalontwikkeling.
3 Drieslag Taalbeleid
Het inbedden en integreren van taalontwikkeling
heeft gevolgen voor de organisatie, de taakverdeling
in een team, ontwikkeling van het curriculum en
uitzetten van de programmalijnen. Integrale taalontwikkeling
manifesteert zich in een beroepsopleiding
altijd op drie terreinen tegelijkertijd:
Slag 1 Taalontwikkeling in vaklessen en op stage
Deelnemers ontwikkelen een groot deel van hun
taalvaardigheid in de vaklessen tijdens de ontwikkeling
van vakkennis en tijdens de oefening voor
het beroep. Het gaat om intensieve taalontwikkeling
door veel leesactiviteiten, schrijfactiviteiten en
mondelinge activiteiten die ze in alle lessen en op de
werkplek uitvoeren.
Drieslag Taal