Drieslag Taal, Praktijkboek Taalbeleid Nederlands in het mbo (2010)

3
risico’s en advies
56
risico Het verband tussen taal- en vakles verdwijnt uit het zicht
Lessen Nederlands worden op basis van de
uitslagen van algemene niveautoetsen generiek
ingepland op basis van taalniveau, zodat
deelnemers van alle sectoren en opleidingen
in grote groepen door elkaar komen te zitten
in aparte leslokalen, op een andere locatie of
in een talencentrum. Teamleden blijven op hun
eigen eilandje en hebben moeite het Nederlands
te integreren in de vakles. Vakdocenten voelen
zich niet meer verantwoordelijk voor het Nederlands
en besteden geen aandacht meer aan de
taalontwikkeling. Deelnemers zijn niet meer
gemotiveerd om deel te nemen aan de Nederlandse
lessen omdat zij het verband niet zien
met de beroepsopleiding. Het taalniveau van de
deelnemers, zowel algemeen als beroepsgericht,
stagneert en daalt uiteindelijk drastisch.
advies
• Taaldocenten die door heterogeniteit van de
deelnemers en groepsgrootte niet meer kunnen
differentiëren zullen kiezen voor de algemene
delers, algemene taaldoelen en neutrale onderwerpen.
Voorkom dat docenten en deelnemers het
Nederlands weer beschouwen als een apart (en
overbodig) vak in plaats van een voorwaarde voor
het overbrengen van de vakinhoud en het communiceren
in werk en opleiding. Zorg dat het nut van
directe koppeling van vak en taal voor alle betrokkenen
onbetwistbaar is. Draag nut en noodzaak op
alle niveaus uit.
• Functioneel onderwijs Nederlands waarbij de
regelkennis en taalvaardigheden – nodig voor het
uitvoeren van beroepsgerichte taaltaken – centraal
staan, is noodzakelijk. Praktijkoefening met zowel
vaktaal als werkplekgerichte communicatievaardigheden
zijn hierbij eveneens onontbeerlijk. Dit motiveert
deelnemers aan beroepsgericht Nederlands te
werken omdat ze het verband zien met het kunnen
uitoefenen van hun vak. Ook krijgen zij op deze
manier direct de ondersteuning die ze nodig hebben
om de taaltaken uit de opleiding op het juiste
niveau te kunnen uitoefenen.
• Vak- en praktijkdocenten hebben veel baat bij
ondersteuning en aandacht voor regels en structuren
door een echte taaldocent. Zo kunnen zij
zich concentreren op overdracht van de vakinhoud,
waarbij ze taalgebruik blijven stimuleren, taalachterstanden
tijdig proberen te signaleren en doorverwijzen
bij specifieke problemen.
‘We willen natuurlijk dat elke sector taalontwikkelend
vakonderwijs, taallessen én taalondersteuning
biedt. Dat Nederlands gezien wordt als een belangrijk
ondersteunend vak in alle beroepsopleidingen. En dat
elk team ook de opleiders in de praktijk uitlegt wat
zij kunnen doen aan taalontwikkeling en hen daarbij
ondersteunt.’
Marijke van Huijstee, senior beleidsmedewerker MBO
Talen, Rijn IJssel
Drieslag Taal