Drieslag Taal, Praktijkboek Taalbeleid Nederlands in het mbo (2010)

2
stappenplan werkplek
48
begeleider en deelnemer hetzelfde geïnterpreteerd
wordt, is een mondelinge toelichting raadzaam. Veel
werkplekbegeleiders laten daarom de deelnemer
altijd zelf even samenvatten wat hij precies denkt te
moeten doen.
Introductie bij collega’s
Veel spreken leidt tot beter spreken. Collega’s vormen
een belangrijke bron van informatie en bieden
mogelijkheden tot taalcontact. Door in het begin
iedereen persoonlijk voor te stellen, wordt de drempel
lager om een keer bij iemand anders hulp of een
toelichting te vragen. Elke werkplekbegeleider zal de
voordelen hiervan inzien.
‘Een leermeester moet blijven hameren op het
belang van schrijven en blijven corrigeren, continu.
Je ziet hier, zoals bij alle techneuten dat ze niet
graag schrijven. Dat gaat in een soort golfbeweging;
als je ze op het belang aanspreekt gaat het weer
even goed en dan zwakt het weer af. Tot ze het echt
beseffen.’
Frans Bakkenes, filiaalhouder en leermeester, ZAM,
Doorn
Koppels
Collega’s kunnen bij het (taal)leerproces betrokken
worden, maar hebben daar meestal wel een duwtje
in de rug bij nodig. Een expliciet verzoek om een
rondleiding te verzorgen, een praktijkopdracht te
begeleiden of samen gesprekjes te oefenen wordt
zelden geweigerd. Stel met de werkplekbegeleider
een lijst op van collega’s die hierbij betrokken kunnen
worden.
Korte schrijftaken
Een deelnemer die na een instructie opschrijft wat
hij moet doen en dit even door een collega laat controleren
wordt op praktische wijze gestimuleerd wat
vaker te schrijven, zonder dat dit veel extra tijd kost.
Dit biedt tevens een extra begripscontrole. Zo kan
het ook zinnig zijn om werkvolgordes, materialenlijsten
en checklisten op papier te laten zetten.
stap 11
Taalonderwijs Nederlands
BBL- en BOL-leerlingen zouden allemaal Nederlands
moeten krijgen op school of ten minste
door een taaldocent begeleid moeten worden.
Misschien niet elke week, maar wel zeer regelmatig,
bijvoorbeeld via de e-mail. Op die manier
kunnen ze voorbereid worden op het uitvoeren
van taaltaken op de werkplek. De docent Nederlands
stelt handelingsplannen op, geeft feedback
op taalprestaties en producten, bespreekt
de talige aspecten van de stageopdrachten en
beoordeelt het taalportfolio. Wanneer een opleiding
ook aandacht wil besteden aan de taalvaardigheid
van de deelnemers op de werkvloer
moet de expertise van een taaldocent ingezet
worden.
Nieuwe woorden en begrippen
Wijs de deelnemer en de werkplekbegeleider er op
dat er meer aandacht besteed wordt aan nieuwe
woorden en begrippen. Stel een woordenschriftje in,
waar de deelnemer en begeleider nieuwe woorden in
op kunnen schrijven. Laat de deelnemer er synoniemen
en voorbeeldzinnen bijschrijven. De werkplekbegeleider
zal de nieuwe woorden regelmatig terug
moeten vragen om te zorgen dat ze beklijven.
‘Deelnemers leren in het bedrijf de vaktermen, maar
ook spreekwoorden en uitdrukkingen, die kennen
ze ook lang niet allemaal. Ze moeten bijvoorbeeld
weten dat ze bewoners van het verpleeghuis niet
gaan “voeren”. Ze hebben goede voorbeelden en de
gelegenheid om te oefenen nodig. Een werkplekbegeleider
kan daar voor zorgen.’
Wilma Renkema, praktijkopleider Vilente, Zorg en
Welzijn
Het werkoverleg
Deelnemers kunnen veel (taal) leren van een werkoverleg.
Constructieve manieren om hen daarbij te
ondersteunen zijn de agenda vooraf mondeling door
te nemen en samen met hen voor te bereiden hoe
ze zelf iets inbrengen. Dit kan op school en op de
Drieslag Taal