Drieslag Taal, Praktijkboek Taalbeleid Nederlands in het mbo (2010)

1
stappenplan team
24
‘Zorg ervoor dat je een duidelijke opdracht meekrijgt.
Het is heel erg zonde om veel tijd aan een project te
besteden en het blijkt uiteindelijk niet geworden te
zijn wat je leidinggevenden ervan verwacht hadden.’
Mireille Koorevaar, taalcoach techniek, Da Vinci
College
Uitwisseling en overleg
In het onderwijs wordt veel in de wandelgangen
of tijdens de pauze geregeld. Docenten rennen van
klas naar klas, zijn op stagebezoek of toetsen aan
het geven of nakijken. De taalcoach wil veel met de
andere teamleden samenwerken, besluiten nemen,
tips geven en materialen aanpassen of ontwikkelen.
Hiervoor is nodig dat er diverse contactmomenten
zijn en er regelmatig overleg plaatsvindt. Dit blijkt in
de praktijk het lastigst te organiseren. U kunt samen
met het team een manier bedenken waarop goed
gecommuniceerd en overlegd kan worden.
Taalbeleid als vast agendapunt
Het teamoverleg is vaak het enige moment dat taalbeleid
teambreed aangekaart kan worden. Wanneer
taalbeleid als vast agendapunt op het teamoverleg
staat, is aandacht voor taal en de activiteiten van de
taalcoach gegarandeerd.
‘Van essentieel belang is dat de taalcoaches niet
alleen adviezen geven aan de teamleden maar zelf
ook daadwerkelijk lesgeven, zodat ze weten wat de
problematiek is.’
Kees van de Waerdt, afdelingsmanager, sector Techniek,
ROC Midden Nederland
Het betrekken van de taalcoach bij alle
onderwijs- en ontwikkelactiviteiten
Taalbeleid raakt aan alle aspecten van de opleiding:
invulling van de vak-, theorie- en praktijklessen,
materiaalontwikkeling, beoordeling, toetsing, begeleiding,
het leerlingvolgsysteem en de examinering.
Doordat de taalcoach in alle betreffende secties en
ontwikkelgroepen een inbreng heeft, blijven alle ontwikkelingen
op elkaar afgestemd.
De taalcoach en onderwijstaken
Een taalcoach heeft de meeste invloed op het onderwijsproces
in de opleiding wanneer hij zelf ook voor
de klas staat. Op die manier weet de taalcoach over
wie de docenten het hebben, waar de deelnemers
tegen aanlopen en wat realiseerbaar is binnen de
opleidingstijd. Ook biedt dit de taalcoach de gelegenheid
tot contact en uitwisseling met andere
collega’s bij het samenstellen en afstemmen van de
programmaonderdelen en bij leerlingbesprekingen.
Uitwisseling expertise
Een taalcoach staat soms alleen in de strijd om taalbeleid.
Teamleden en opleidingsmanagers willen vaak
wel, maar het ontbreekt hen soms aan tijd en aan
kennis van zaken om de taalcoach bij te staan. Zorg
dat de taalcoach kan profiteren van uitwisseling van
kennis en materialen met andere taalcoaches. Organiseer
een sectorbreed of sectoroverstijgend netwerk,
een kenniskring of expertgroep van taalcoaches,
zodat zij kunnen profiteren van elkanders ervaringen.
‘We zijn erin geslaagd om met taalcoaches uit verschillende
teams samen te werken, waardoor we
gebruik maken van elkaars kennis en ervaring. We
hebben geïnventariseerd wat collega’s en deelnemers
zelf vonden over de talige elementen die zij tegenkwamen
in lesboeken en op het werk. Daaruit kwam
naar voren dat vooral het begrijpen van tekst als
voornaamste hindernis werd gezien.’
Mireille Koorevaar
Het volgen van het veranderproces
Op een gegeven moment moeten nieuwe ontwikkelingen
en verbeteringen zichtbaar worden in de
werkvormen en lesmaterialen. Er wordt gewerkt met
nieuwe feedbackinstrumenten en woordenschriften.
Ook zijn er extra spreek- en schrijfopdrachten toegevoegd
aan het materiaal en worden taalzwakke deelnemers
adequaat opgevangen. De inspanningen van
het team worden pas echt beloond wanneer deelnemers
meer en beter lezen, docenten meer tevreden
zijn over de taalproducten, werkgevers minder klagen
over het taalgebruik en kennis van de vaktaal en
deelnemers voldoen aan de diploma-eisen Nederlands.
Het is noodzakelijk dat met de taalcoaches en
het team regelmatig een tussenstand wordt opgenomen.
Werken we effectiever aan taal? Hebben onze
inspanningen zin? Gaan we op dezelfde voet voort?
Drieslag Taal