download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

More documents

Recommendations

Info

Heinsius en Rossa der Myle, de schoonzoon van Johan van Oldenbarnevelt. Om een geleerd en maatschappelijk netwerk op te bouwen, spande hij zich sterk in zich de vriendschap te verwerven van kopstuk ken van de Leidse universiteit en uit Hollandse regentenkringen. Heinsius' ambitie staat te boek als ontzaglijk, niet alleen op wetenschappelijk en literair, maar ook op maatschappelijk gebied. 32 Zelfs zijn liefdespoëzie stelde hij in dienst van deze ambitie. In zijn gedichten be zong hij een meisje van zeer goede komaf, een meisje waarmee hij voor de dag kon komen in de vooraanstaande Hollandse kringen, waarin hij wenste te verkeren. Het meisje moest als het ware een schoondochter kunnen zijn voor de bijna-vader die Dousa voor hem was. In de academische wereld slaagde Heinsius erin om in de loop van slechts enkele jaren zijn ambities waar te maken. Hij bereikte de hoogste status die denkbaar was aan de Leidse uni versiteit. Maar het streven om een adellijk meisje voor zich te winnen, iemand van de statuur van Dousa's dochters, was te hoog gegrepen. Zo'n meisje was binnen de maatschappelijke ver houdingen van de 17e eeuw onbereikbaar voor Heinsius. 32 Sellin, Daniël Heinsius and Staart i'.nglanil, 14; Meter, The literary theories, 12. 2-.W
Luuc Kooijmans Liefde in opdracht. Emotie en berekening in de dagboeken van Willem Frederik van Nassau Liefde, of wat daarvoor moet doorgaan, speelt een toonaangevende rol in de dagboeken van graaf Willem Frederik van Nassau-Diez (1613-1664), een directe voorvader van onze huidige koningin, die in de jaren 1640-1664 fungeerde als stadhouder van het gewest Friesland. Hij zou ongetwijfeld vergeten zijn als hij zich zou hebben beperkt tot zijn stadhouderschap, maar hij heeft een plaats in de vaderlandse geschiedenis gekregen dankzij zijn deelname aan de aanslag op Amsterdam in 1650, waarvan, op basis van een paar uitgegeven brieven, lang is ge dacht dat hij er de kwade genius achter was. Hij stond tot dusver te boek als een 'stokebrand' en een 'doldriftig man', een ondermaatse tegenspeler van Joan de Witt. 1 Maar sinds de 'ont dekking' van zijn dagboeken verdient Willem Frederik een geheel nieuwe plaats in de ge schiedenis, want die dagboeken behoren zonder meer tot de mooiste I7e-eeuwse 'ego-docu menten'. De dagboeken van Willem Frederik worden bewaard in het Koninklijk Huisarchief. In de verzameling van hem afkomstige documenten bevinden zich naast allerlei officiële stukken ook een groot aantal particuliere brieven en tevens, weggestopt in de rubriek 'varia', een serie almanakken, waarin hij dagboekaantekeningen heeft gemaakt in de periode 1643-1654. 2 Die hebben daar in alle stilte gelegen tot ze werden opgemerkt door een medewerker van het rijksarchief in Leeuwarden, Jaap Visser, die ze in 1966 gebruikte voor een artikel. 3 Uit dat ar tikel bleek dat het ging om zeer bijzonder materiaal, maar desondanks heeft het tot 1983 ge duurd voor het Nederlands Historisch Genootschap besloot om de dagboeken uit te geven, en tot 1995 voordat de publicatie tenslotte tot stand kwam, onder de titel Gloria Parendi} Om het dagboek en het leven van Willem Frederik te begrijpen, is het nodig om te weten in welk kader het leven van een individu zich in de 17e eeuw afspeelde. Daarbij is het essen tieel te beseffen dat het individu in vroegmodern West-Europa nadrukkelijk onderdeel was van een familie. In een maatschappij waarin traditiebesef in het algemeen sterk was, en zeker in adellijke kringen, was men er sterk van doordrongen dat elk individu een schakel vormde in een keten die voorouders aan nazaten bond. Men werd geacht zijn voorouders na te volgen en eraan bij te dragen dat ook de volgende generatie dat zou doen. Iedereen werd geacht een bijdrage te leveren aan het handhaven van de maatschappelijke positie van zijn familie. Dat was in belangrijke mate een kwestie van competitie, van beschikking krijgen en houden over de daarvoor noodzakelijke middelen, over 'maatschappelijk vermogen'. 5 Veel 17e-eeuwse dagboeken zijn in de eerste plaats bedoeld als boekhouding van maatschappelijk vermogen. Ze bestaan meestal uit korte, zakelijke notities: de dagboekschrijver tekende aan waar hij was 1 Zie Hotso Spanninga, 'Ick laet niet met mij gecken' in: Jaarboek Oranje-Nassau Museum (1997) 55-95. 2 Koninklijk Huisarchief Den Haag: particulier archief van Willem Frederik, graaf, later vorst van Nassau-Dietz, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, gehuwd met Albertine Agnes, prinses van Oranje. 3 J. Visser, 'Het huwelijk van Willem Frederik en wat er aan voorafging', De Vrije Fries 47 (1966) 5-39. 4 J. Visser (red ) Gloria Parendi. Dagboeken van Willem Frederik, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe. 1643-164 1651-1654 (Den Haag 1995). De auteur van dit artikel is voornemens Willem Frederiks dagboeken en correspondentie te behandelen in een in het jaar 2000 te verschijnen boek. 5 De term 'maatschappelijk vermogen' is geïntroduceerd door de socioloog Cees Schmidt, in Om de eer van de familie (Amsterdam 1986). 231
Page 2 and 3: Holland, historisch tijdschrift Hol
Page 4 and 5: Inleiding liefde en de gevolgen van
Page 6 and 7: Inleiding Aib. 1. Liefde in Holland
Page 8 and 9: Hans de Waardt 'Dat sy die vrouwen
Page 10 and 11: 'Dat sy die vrouwen lieff hebben' A
Page 12 and 13: 'Dat sy die vrouwen lieff hebben' z
Page 16 and 17: 'Dat sy die vrouwen lieff hebben' l
Page 18 and 19: 'Dat sy die vrouwen lieff hebben' d
Page 20 and 21: 'Dat sy die vrouwen lieff hebben' K
Page 24 and 25: 'Dat sy die vrouwen lieff hebben' v
Page 26 and 27: 'Dat sy die vrouwen lieff hebben' m
Page 28 and 29: Heinsius en Rossa het a-priori inge
Page 30 and 31: Heinsius en Rossa verscheen hiervan
Page 32 and 33: Heinsius en Rossa het punt staat we
Page 34 and 35: Heinsius en Rossa laat dat mijn hui
Page 36 and 37: Heinsius en Rossa af van Rossa wijs
Page 38 and 39: Heinsius en Rossa Die ghy benomen h
Page 40 and 41: Heinsius en Rossa Afb. 3. Roeloff W
Page 44 and 45: Liefde in opdracht geweest en wie h
Page 46 and 47: Liefde in opdracht latie. De prins
Page 48 and 49: Liefde in opdracht Willem Frederik
Page 50 and 51: Liefde in opdracht brief met Louise
Page 52 and 53: Liefde in opdracht nier van 1645 ve
Page 54 and 55: Liefde in opdracht Afb. 3. Henry Ch
Page 56 and 57: Liefde in opdracht Ze hoopte de zaa
Page 58 and 59: Liefde in opdracht schuldigingen va
Page 60 and 61: Liefde in opdracht mevrouw Van Gram
Page 62 and 63: Liefde in opdracht danste Louise ni
Page 64 and 65: Liefde in opdracht Om Gods zegen te
Page 66 and 67: Liefde in opdracht dat God hem zou
Page 68 and 69: Rein van der Wiel De onbeantwoorde
Page 70 and 71: De onbeantwoorde liefde van Eduard
Page 84 and 85: Martin Bossenbroek en Jan H. Kompag
Page 86 and 87: Zondige steden, preuts platteland?
Page 92 and 93:
Zondige steden, preuts platteland?
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Boekbesprekingen En ook deze ongewi
Page 110 and 111:
Boekbesprekingen en 1620 en naar he
Page 112 and 113:
Boekbesprekingen verhaal van mevrou
Page 114 and 115:
Boekbesprekingen die van de omligge
Page 116 and 117:
Museumnieuws Dekker voordat hij het
Page 118 and 119:
Museumnieuws Afb. 3. Mimi Hamminck
Page 120 and 121:
Museumnieuws Multatuli dacht het Le
Page 122 and 123:
Museumnieuws dat haar man nu eenmaa
show all

download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?