download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

De onbeantwoorde liefde van Eduard Karsen voor Sara de Swart
'Achtenvijftig jaar later heb ik met Saar de Swart over dit 'proces' gesproken. Zij had er niet
de geringste gêne bij. Zoals men bij zeer oude menschen altijd waarneemt, had zij voor de
dingen van nabij weinig geheugen, maar het verleden herinnerde zij zich nauwkeurig. Zij
noemde Karsen een aardig en fijnzinnig man, maar zij had er geen flauw idee van gehad, dat
de paar wandelingen, die zij met hem had gemaakt, de gesprekken die zij met hem had ge­
voerd, iets anders konden wakker roepen dan eenvoudige sympathie.
"Hij had het over de kunst en dat de mensen niet begrijpen kunnen. Ik beaamde dat. Hij
had een verfijnde kleur in zijn werk, droomachtig, die alleen met den ouden Thijs Maris ver­
geleken kan worden. Niemand heeft in zulke verhoudingen schuld, ook tusschen Van Gogh
en Gauguin en tusschen Verlaine en Rimbaud is er geen kwestie van schuld bij den een en on­
schuld bij den ander", zo was haar wijze oordeel. [...] Was Eduard Karsen daar [op Capri] in
z
Ü n
jeugd eens geweest, Jan Veth zou nooit op het idee van zijn proces zijn gekomen. Maar we
zouden een der ijlste en allerpuurste dwaasheden van het lijdende romantische hart hebben
gemist.' 17
Het huis van Saar op Capri staat er nog altijd en de gebrandschilderde ramen van Der Kinderen
zijn er ook. Het huis er schuin tegenover heeft een toegangshek dat gesteund wordt door
twee stenen pilaren en op beide staat een gevleugeld zoogdier dat door Saar is gemaakt. De
mythische proporties maken duidelijk dat Eduard Karsen niet de enige was die in dromen
leefde.
17 Jan Engelman, 'De muze der Tachtigers gestorven in den schijn der illusie', De Groene Amsterdammer (8-9-1951) 9-11.
De brief van Elsa Diepenbrock berust in een familie-archief in privébezit.
271