download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

Liefde in opdracht
mevrouw Van Gramberringen haar laten zeggen dat hij haar wel mocht lijden. Als hij haar op
het hof zag, probeerde hij iedere schijn van familiariteit te vermijden. Hij keek Louise van ter­
zijde aan, 'dat het Haere Hoogheit niet merckte, en lachten mit malckander'. 42
Van Brederode lachte om Talmont, en zei: 'die geck viel mit de deur in huijs'. Hij prees
Willem Frederik: 'ghij gaet voorsichtiger'. Als hij zo doorging, zou het hem wel lukken om
een van de prinsessen te trouwen. Willem liet zich niet tot een openhartig antwoord verleiden
en antwoordde wat hij behoorde te antwoorden: 'ick ben een diener van het huijs, sal alletijt
doen wat men mij belast, en pretendeer anders niet'. 43
Toen hij na de veldtocht van 1646 terug was in Den Haag, ging hij met Louise en haar
ouders mee naar het Noordeinde. Hij sprak wat met Louise, maar niet veel, want Amalia hield
hen nauwlettend in de gaten. Louise bleek de maaltijd niet meer in de zaal te mogen gebrui­
ken. Ze moest beneden eten, bij haar zusjes. Mevrouw Van Gramberringen vertelde dat Loui­
se voortdurend werd omringd door twee dienstbodes en zeer kort werd gehouden. Zelfs zij
kreeg niet de gelegenheid om haar alleen te spreken. Louise was nooit alleen. Als niet een
van de dienstmeiden bij haar was, was het wel een juffer of haar gouvernante, mevrouw Van
Varick. Willem Frederik voelde medelijden toen hij hoorde dat Amalia haar dochter voortdu­
rend op de huid zat en uitschold: 'dat arme schaepjen doet niet als krieten'.
Louise had van haar vader een brief gekregen waarin haar werd meegedeeld dat de keur­
vorst op weg was naar Den Haag, en dat hij haar ten huwelijk zou vragen. Op de vraag van
haar vader of ze bereid was zijn aanzoek te accepteren, had Louise geantwoord dat ze haar va­
der in alles gehoorzaam wilde zijn, maar dat ze dit toch niet gaarne zou doen. Frederik Hen­
drik had haar teruggeschreven, maar zijn brief was onderschept door Amalia. Toen hij in Den
Haag was teruggekeerd, had hij een gesprek met Louise gehad, waarvan Louise vreselijk had
moeten huilen. Mevrouw Van Gramberringen wist te vertellen dat haar vader ook tot tranen
was bewogen.
Louise had een gesprek afgeluisterd tussen Mauke en haar moeder, waarin werd gezegd dat
de keurvorst zo lelijk was, en zo plomp en ziekelijk. Amalia was geweldig geschrokken toen ze
had gemerkt dat Louise had meegeluisterd. Louise had geroepen: 'wat sal ick mit den kran-
cken man doen, die doch niet lang kan leeven. 't Is te beklaegen dat ick om sijn geltz wil en
een weinich landt soo ongeluckich moet sijn!' - het leek wel of ze werd verkocht. 'Och, wass
ick doch doot, of wass ick een bourin, soo mocht ick doch iemantz nemen die ick kende, nae
mijn sinn en die ick liefhad'. 44
Maar de overwegingen van Louise hadden onvoldoende gewicht in vergelijking met de po­
litieke en dynastieke overwegingen van haar ouders. Vooral Amalia, en ook prins Willem, wa­
ren sterk voor een huwelijk met de keurvorst.
Louise had inmiddels zelf brieven van de keurvorst gekregen. Haar antwoord was zo nega­
tief geweest, dat haar moeder en broer woedend op haar waren geworden. Haar moeder wil­
de het haar niet vergeven en bleef het haar dagelijks verwijten. 45
De sfeer aan het hof was te
snijden. Amalia noch Louise liet zich zien. Men liet weten dat ze brieven aan het schrijven wa­
ren, maar Willem Frederik wist wel beter: 'ick geloove dat het iss om dat Brandenburchse hau-
welijck; het iss heel verandert aen het hoff; men siet niemantz niet'.
Na enkele dagen wist mevrouw Van Gramberringen te vertellen dat Louise had gecapitu-
42 GP, 29-9-1646.
43 GP, 30-9-1646.
44 GP, 5-11-1646.
45 GP, 5-11-1646.
2 IS