download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

Liefde in opdracht
hij regelrecht naar de kamer van Frederik Hendrik, die net was ontwaakt. Willem Frederik
had gezien dat de stadhouder Talmont niet had zien staan toen hij aan het hof kwam, en vol­
gens zijn lezing had Talmont eerst zijn edelman naar het hof moeten sturen om het pad te
effenen.
Talmont vertelde de stadhouder dat hij de brief had gekregen toen hij al onderweg was
naar Den Haag en dat hij zich kwam verdedigen. Hij was ervan overtuigd dat hij was belasterd.
Hij zei dat hij door de welwillendheid van Frederik Hendrik de moed had gehad om Louise
lief te hebben. Hij verwees naar het aanzoek dat zijn ouders namens hem hadden gedaan.
Weliswaar was daarop geen positief antwoord gekomen, maar ook geen duidelijke weigering,
en dus meende hij het recht te hebben om hoop te koesteren. Talmont wees er op dat de
toon van zijn brieven getuigden van respect voor Louise.
Die indruk had Frederik Hendrik helemaal niet gekregen, en hij citeerde uit het hoofd en­
kele passages die Amalia hem had voorgelezen. Talmont merkte op dat die passages wel
uiterst tendentieus werden weergegeven en dat hij zich niet kon voorstellen dat Frederik
Hendrik de brieven zelf had gelezen. Frederik Hendrik erkende dat de brieven hem slechts
waren voorgelezen en hij beloofde ze zelf te zullen inzien. Maar wat betreft een huwelijk met
Louise gaf hij Talmont weinig hoop. Er waren al aanzoeken gedaan die te eervol waren om af
te wijzen. Talmont zei dat hij bereid was zich terug te trekken als het om de prins van Wales of
de keurvorst van Brandenburg ging, maar als men met die twee niet tot overeenstemming zou
komen, dan hoopte hij op de welwillendheid van Frederik Hendrik. Hij verzekerde Frederik
Hendrik dat hij hoogstens in vermogen en rang, maar zeer zeker niet in verknochtheid aan
het huis Oranje-Nassau onderdeed voor anderen.
Toen Frederik Hendrik nadien Amalia om de brieven vroeg, kreeg hij ten antwoord dat ze
inmiddels waren verbrand.
Huwelijk
Talmont bleef uit de gratie, zo bleek, want hij ging niet meer mee wandelen. In arren moede
begaf hij zich aan het hof van Elisabeth Stuart, de Boheemse 'winterkoningin' in balling­
schap, waar hij anders zelden kwam. Vrijwel niemand aan het hof wist de precieze toedracht
en er werd nog lang gespeculeerd over de reden van Talmonts val. Volgens Van Brederode
had hij Louise willen schaken. 31
Willem Frederik hoorde dat Talmont een vertrouweling naar
Amalia had gezonden om haar om de hand van een van haar dochters te vragen. Amalia zou
hebben geantwoord dat hij naar de duivel kon lopen, en dat hij nooit van zijn leven met een
van haar dochters zou trouwen. 32
Zelf zou Talmont hebben bekend dat de 'caressen' die hij
van Amalia had ontvangen, en de vrijheid die hij had gekregen, hem ertoe hadden verleid om
zijn geluk met Louise te beproeven. 33
Willem Frederik hoorde dat Talmont een gesprek van twee uur had gevoerd met Amalia,
en volgens mevrouw Van Gramberringen had ze hem 'heel hart aengesproocken en seer uijt-
gemaeckt'. Intimi van Talmont zeiden dat hij niet had willen vertellen wat er was gebeurd. In
zijn mémoires schreef Talmont: 'twee uren lang had ik de hardste verwijten, de bitterste be-
31 GP, 29-8-1646.
32 GP, 18-9-1646, 30-9-1646.
33 GP, 30-9-1646.
245