download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

Afb. 6. Th.M. Roest van Limburg. Overgenomen
uit: Koenders, Tussen christelijk Réveil, 215 [zie
noot 35].
Zondige steden, preuts platteland?
In zijn brochure In den strijd tegen de ontucht presenteerde de Rotterdamse hoofdcommissaris
de volgende precieze getallen: bij de afdeling zedenpolitie waren 469 geregistreerde en 737
clandestiene prostituees bekend, 1206 in totaal. Van de geregistreerde prostituees werkten er
265 in bordelen en 204 zelfstandig, van wie f30 met souteneur. 52
Ook na de inwerkingtreding van het gemeentelijke bordeelverbod, in april 1910, en van de
zedenwet, op 1 januari 1912, bleef Roest van Limburg mededeelzaam. Van alle politiechefs
die in juni 1912 reageerden op een enquête, was hij de enige die er echt voor was gaan zitten.
Om de tekortkomingen te signaleren, wel te verstaan, want 'eene preventieve werking der z.g.
zedelijkheidswetten is, hier ter stede althans, zeer bezwaarlijk op te merken'. De gemeente­
verordening van 1910 had zijns inziens veel beter gefunctioneerd. Gevolg daarvan was ge­
weest dat 'toen reeds de grootere bordeelen met hunne bevolking, meest van vreemde natio­
naliteit, werden opgeheven en deze vrouwen naar elders vertrokken'. Ook 'de werkzaamhe­
den der placeurs' waren daardoor 'geheel gefnuikt'. Van april I9f 0 tot 1 januari 1912 had de
zedenpolitie tegen 66 houders en houdsters van huizen van ontucht proces-verbaal opge­
maakt; '36 dier inrichtingen' waren 'door het aanslaan van een sluitingsbevel' metterdaad ge­
sloten. Echter, toen vervolgens artikel 250bis van kracht werd, 'moest die verordening worden
beschouwd als missende de noodige rechtskracht en kon daarna de strijd tegen de huizen van
ontucht slechts gevoerd worden aan de hand van de Rijkswet'. En daarmee begon de frustra­
tie- 'Een belangrijk wapen, het recht van sluiting door Burgemeester en Wethouders na con­
stateering van eene overtreding werd mij daardoor uit handen genomen. Bovendien is het
opmaken van proces-verbaal terzake art. 250bis der Rijkswet uiterst moeilijk gebleken, aange­
zien men zal moeten kunnen aantoonen dat de verdachte een beroep of een gewoonte maakt van
52 Abram, 'De prostitutie-kwestie', 44; Van Vree, 'De verlokkingen', 42.
287