Statistisch en demografisch verslag 2010 - Centrum voor gelijkheid ...

4.6. Aangepaste en betrouwbare gegevens?
Nu we snel het portret van de vreemde populatie hebben geschetst, stellen we vast dat de
vreemde populatie helemaal niet beantwoordt aan de clichés. We onthouden het feit dat tussen
het begin van de jaren 1980 en het eind van de jaren 2000, het aantal vreemdelingen zowel
daalde als stagneerde, wat inging tegen de heersende perceptie dat de populatie van vreemde
nationaliteit steeg. Sinds 2003, stellen we opnieuw een continue stijging vast van deze
populatie. We kunnen nog niet stellen dat het gaat om een breuk met de weifelende evoluties
van de laatste 25 jaren. We onthouden ook dat deze populatie wordt gekenmerkt door het feit
dat EU-burgers in de meerderheid zijn en dat hun aantal nog toeneemt, terwijl volgens de
algemene perceptie het aandeel van niet-EU-vreemdelingen groter is en nog aangroeit. Om
deze tendensen te bevestigen is het nuttig terug te komen op de gegevens die we hebben
gebruikt om de vreemde populatie te beschrijven. Het past immers te aanvaarden dat de
statistieken inzake immigratie of vreemdelingen waarover we in Europa gewoonlijk
beschikken, al te vaak ontoereikend en weinig betrouwbaar zijn, niet tussen de verschillende
Staten vergeleken kunnen worden en slecht gedefinieerd zijn. We kunnen dan ook niet
zomaar aannemen dat gelijk welke cijfers worden gebruikt 69 . Deze oefening tot validatie van
de gegevens kan overbodig lijken, maar is noodzakelijk om de relevantie van onze resultaten
te verzekeren en hun beperkingen duidelijk toe te lichten.
4.6.1. Een duidelijk afgebakende ‘populatie in wettig verblijf’…
De statistieken over de immigratie en de vreemde aanwezigheid, komen vooral uit uittreksels
van het Rijksregister. Deze gegevens worden over het algemeen als betrouwbaar beschouwd,
ook al noteren we een onderschatting van de vertrekken die tot een lichte overschatting van de
populatie en vooral van de vreemde populatie kan leiden (Perrin en Poulain, 2006a).
Toch stelt het feit dat enkel de door de wet omschreven bevolking in deze statistieken wordt
opgenomen ons voor een aantal problemen. Immers, alleen de personen die wettig
ingeschreven zijn in hun verblijfsgemeente worden in de statistieken opgenomen en er zijn
heel wat categorieën die van deze ‘populatie in wettig verblijf’ worden uitgesloten.
Categorieën die uitgesloten worden van de vreemdelingenstatistieken
o Personen die zich niet kunnen inschrijven in hun verblijfsgemeente, zoals de
vreemdelingen die onregelmatig in ons land verblijven en niet over het verblijfsrecht
beschikken.
o Personen die, hoewel ze over het verblijfsrecht beschikken, niet de nodige formaliteiten
voor de inschrijving vervullen, zoals met name sommige Europeanen.
o Sinds 1 februari 1995, de asielzoekers. Als gevolg van het creëren van het wachtregister
worden asielzoekers immers niet langer geacht deel uit te maken van de populatie in
69 De volledigste recente synthese betreffende de migratiestatistieken in Europa (Poulain, Perrin en Singleton,
2006) toont heel duidelijk aan dat het opmaken van betrouwbare en coherente migratiestatistieken grotendeels
een te verwezenlijken doelstelling blijft in Europa. Aldus begint deze tekst met de volgende vaststelling:
‘Ondanks (zijn) politieke belang is de precieze meting van het migratiefenomeen, bij gebrek aan een coherente
wettelijke basis voor het verzamelen van migratiestatistieken, een onbereikbaar doel gebleven’ (Poulain, Perrin
en Singleton, 2006, p. 27). Bijgevolg moeten we de huidige statistieken kritisch benaderen, zelfs al is België
zeker niet de slechtste leerling van de klas.
127