Statistisch en demografisch verslag 2010 - Centrum voor gelijkheid ...

asielzoekers uit Afghanistan of Guinee zijn. Dit toont aan dat de herkomst van sommige
asielmigranten niet volledig losstaat van de typische demografische kenmerken van bepaalde
groepen.
3.5. Erkenning en weigering van erkenning
Tussen het neerleggen van de aanvraag en de definitieve beslissing inzake erkenning of nieterkenning
van het statuut van vluchteling, zit een complexe onderzoeksprocedure van het
dossier in verschillende etappes, met desgevallend beroepsmogelijkheden in de verschillende
fasen. Vanuit de invalshoek van de statistiek en binnen dit algemeen kader, is het overbodig
om hier een technische beschrijving van het verloop van deze procedure te geven. Om voor de
meerderheid begrijpbaar te blijven, kan men zich op de eindbeslissing richten die tot de
erkenning of weigering van erkenning van het statuut van vluchteling leidt.
Het aantal beslissingen is vooreerst gevoelig gestegen, wat heeft geleid tot een gevoelige
daling van de achterstand in de hangende dossiers. Het aantal weigeringen van erkenningen
ligt bovendien veel hoger dan het aantal erkenningen. Van 1996 tot 2003 is het aantal
erkenningen globaal genomen stabiel gebleven (tussen 1.000 en 2.000), ondanks een stijging
van het aantal aanvragen tussen 1998 en 2000. Tijdens diezelfde periode nam vooral het
aantal negatieve beslissingen toe, als gevolg van de gevoelige stijging van het aantal
aanvragen, waarna deze negatieve beslissingen geleidelijk weer begonnen af te nemen tot
2004.
Hoe kan de evolutie worden geanalyseerd?
Om een idee te krijgen van de evolutie van de erkenning van het statuut van vluchteling,
volstaat het om een erkenningspercentage te berekenen. Het blijkt echter een hele opgave om
een indicator te vinden die als degelijke maatstaf voor deze erkenning kan fungeren. Een
eerste mogelijkheid die vaak door de asielinstanties wordt berekend, is het 'conjunctureel
percentage' dat de verhouding weergeeft tussen het aantal positieve beslissingen in de loop
van een jaar en het totale aantal beslissingen dat in de loop van datzelfde jaar is genomen. Als
we met deze methode rekening houden, moeten we voor ogen houden dat het onderzoek van
een asielaanvraag in verschillende fases verloopt. In elk van die fases kan door verschillende
partijen beroep worden aangetekend, waardoor procedures heel sterk in duur kunnen
verschillen en soms langer dan een jaar kunnen aanslepen. Dit betekent dat beslissingen die in
een bepaald jaar worden genomen, betrekking hebben op aanvragen die in uiteenlopende
voorgaande jaren zijn ingediend. Een andere mogelijkheid bestaat erin om het
'erkenningspercentage per cohorte' te berekenen. Dit principe volgt de asielzoekers die in
eenzelfde jaar een aanvraag hebben ingediend en gaat dan na hoeveel van hen na zes
maanden, een jaar, twee jaar, enz. als vluchteling worden erkend. Vervolgens kunnen we die
percentages vergelijken per jaar waarin een aanvraag is ingediend. Dit laatste percentage heeft
als nadeel dat we in theorie moeten wachten met onze berekeningen tot alle aanvragen die in
de loop van een bepaald jaar zijn ingediend, zijn afgesloten. We kunnen ons wel een idee
vormen van de erkenningstrend voor het statuut van vluchteling als we uitgaan van het
onderzoek naar de positieve beslissingen die we na een, twee of drie jaar hebben genoteerd.
De methodes die we gebruiken om deze twee percentages te berekenen, brengen ons bij de
volgende vaststelling: er is een negatief verband tussen het 'erkenningspercentage per cohorte'
83