Statistisch en demografisch verslag 2010 - Centrum voor gelijkheid ...

Er zijn tot slot ook twee categorieën die alleen in de statistieken van de gesloten centra
voorkomen: ontsnappingen en vrijlatingen. Er kunnen verschillende redenen voor een
vrijlating zijn: de betrokkene verkreeg het statuut van vluchteling of geniet subsidiaire
bescherming, betrokkene wordt vrijgelaten omdat intussen gegevens bekend zijn die bij de
opsluiting nog niet bekend waren, betrokkene wordt vrijgelaten omdat de Dienst
Vreemdelingenzaken de vereiste reisdocumenten niet heeft kunnen bekomen, betrokkene
wordt vrijgelaten omdat de maximale opsluitingduur is verstreken, of er is een gerechtelijke
beslissing gevallen, enz.
De analyse van de gevolgen van intercepties van vreemdelingen in onwettig verblijf leert dat
het aantal gevallen dat leidt tot een opsluiting in een gesloten centrum, stabiel is gebleven.
Maar de detenties in een gesloten centrum zijn niet beperkt tot de categorie van de personen
die geïntercepteerd worden op het grondgebied. Naast de personen in onwettig verblijf,
worden ook personen die de toegang tot het grondgebied wordt ontzegd, de personen die
asiel aanvragen aan de grens en bepaalde categorieën van personen die asiel aanvragen op het
grondgebied, vastgehouden (FOD Binnenlandse Zaken, 2009). De detentie in een gesloten
centrum vormt dus niet enkel een instrument om de aanwezigheid van vreemdelingen in
onwettig verblijf en de irreguliere immigraties te beheren, maar ook als toezicht en controle
instrument van bepaalde categorieën van asielzoekers.
Het koninklijk besluit dat de werking van gesloten centra regelt 111 , verplicht elk centrum om
een aantal cijfergegevens bij te houden. Toch stellen wij vast dat het ontbreekt aan precieze
informatie om tussen deze verschillende categorieën een onderscheid te maken (onregelmatig
verblijf, asielzoeker, enz.). Het ontbreken van documentatie over de statistische categorieën
noopt tot omzichtigheid bij de interpretatie van de gepubliceerde gegevens.
Een detentie in een gesloten centrum leidt ofwel tot verwijdering 112 , tot vrijlating, of in
mindere mate tot ontsnapping. Met uitzondering van de piek van 2.235 geregistreerde
vrijlatingen in 2003, blijft het aantal vrijlatingen met 1.800 tot 2.000 personen per jaar vrij
stabiel. Veel grotere schommelingen zijn er bij het aantal verwijderingen: van bijna 6.700
verwijderingen in 2003 gaat het naar goed 1.000 verwijderingen minder in 2004. In 2005 en
2006 neemt het aantal verwijderingen opnieuw lichtjes toe tot iets meer dan 7.000 in 2006.
Sedert 2007 daalt het aantal verwijderingen vanuit een gesloten centrum opnieuw naar 5.000
verwijderingen in 2008 en een beetje meer dan 4.400 in 2010 (Figuur 7.12).
111 Koninklijk besluit van 2 augustus 2002 houdende vaststelling van het regime en de werkingsmaatregelen,
toepasbaar op de plaatsen gelegen op het Belgische grondgebied, beheerd door de Dienst vreemdelingenzaken,
waar een vreemdeling wordt opgesloten, ter beschikking gesteld van de regering of vastgehouden,
overeenkomstig de bepalingen vermeld in artikel 74/8, §1, van de wet van 15 december 1980 betreffende de
toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, in het bijzonder
artikel 135. Zie ook artikel 84 van het koninklijk besluit van 8 juni 2009 houdende vaststelling van het regime en
de werkingsmaatregelen, toepasbaar op welbepaalde plaatsen, gesitueerd in het grensgebied, voorzien in artikel
74/5 ,§1, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging
en de verwijdering van vreemdelingen, dat specifiek handelt over de INAD-centra.
112 In de vorm van terugdrijving, terugleiding aan de grens, repatriëring of een vrijwillig vertrek.
193