Statistisch en demografisch verslag 2010 - Centrum voor gelijkheid ...

2. Legale migratiestromen (immigratie en emigratie)
2.1. Evolutie en historisch perspectief
2.1.1. Immigratie en een historisch hoog migratiesaldo
Voor we dieper op de buitenlandse immigratie ingaan, willen we wijzen op de stijgende
migratiebewegingen van zowel Belgen als vreemdelingen.
Met iets meer dan 166.400 immigraties (Belgen en vreemdelingen 12 ), was 2009 het jaar met
het hoogste aantal geregistreerde internationale immigratie sinds er zo’n statistieken bestaan
en vermoedelijk ook sinds het ontstaan van België (Figuur 2.1). De vorige maxima werden in
1948 en in 1964 opgetekend na de ondertekening van akkoorden die de rekrutering van de
buitenlandse arbeidskrachten moesten vergemakkelijken. In tegenstelling tot de vorige
periodes met immigratiepieken, kan de huidige groei niet als conjunctureel worden
beschouwd. De immigratie kent immers een bijna continue groei sinds halfweg de jaren
1980 13 . Daar waar de vorige stijgingen van de instroom het gevolg waren van tijdelijke en
bijzondere gunstige migratievoorwaarden, is de laatste groeifase van de immigratie een proces
van lange duur dat volledig losstaat van een voluntaristisch migratiebeleid.
Tezelfdertijd lijkt de stijging van emigraties dezelfde tendens te volgen als de stijging van de
immigratie. Sinds het midden van de jaren 1980 is het aantal vertrekken (Belgen en
vreemdelingen) gestegen van ruim 40.000 naar meer dan 103.700 in 2009 (Figuur 2.1). Toch
blijft het migratiesaldo ruimschoots positief sinds het einde van de jaren 1980. Het groeiende
verschil tussen de internationale instroom en uitstroom heeft het migratiesaldo de voorbije
jaren doen toenemen. Terwijl in de jaren 1990 het jaarlijkse migratiesaldo nog onder de
20.000 migranten bleef, ging het in 2008 en 2009 al om meer dan 60.000 mensen. In 20 jaar
(van 1989 tot 2009) tijd heeft het migratiesaldo rechtstreeks tot een groei van 587.734
inwoners geleid, kinderen van migranten die in België zijn geboren, niet meegeteld.
Over het algemeen kent België dus een sterke en stijgende internationale mobiliteit. Ook al
zijn ze interessant voor de algemene Belgische demografie, toch moet men verder kijken dan
enkel die totale migratiestromen van Belgen en vreemdelingen om de onderliggende
mechanismen te begrijpen. Eerst is het noodzakelijk een onderscheid te maken tussen de
immigratie- en emigratiestromen van Belgen en vreemdelingen.
12 Asielzoekers (uit de categorie 'registerwijzigingen') worden opgenomen in de immigratiecijfers als ze als
vluchtelingen erkend zijn, als ze subsidiaire bescherming genieten of als hun verblijf op een andere basis is
geregulariseerd.
13 De daling in de statistieken uit de jaren 1990 is vooral te wijten aan het feit dat de asielzoekers uit de
immigratiestatistieken zijn uitgesloten.
21