Statistisch en demografisch verslag 2010 - Centrum voor gelijkheid ...

asielcrisissen. Zo is er een verband te leggen tussen de ‘asielpieken’ en de voornaamste
evoluties in recente conflicten, en meer in het bijzonder diegene die voorkwamen op het
grondgebied van ex-Joegoslavië. De eerste asielpiek valt samen met de val van de
communistische regimes en de opening van het ‘ijzeren gordijn’, gevolgd door de
opeenvolgende onafhankelijkheidsverklaringen van Slovenië, Kroatië, Macedonië en Bosnië
met bloedige gewapende conflicten als gevolg, o.m. in Bosnië tijdens het eerste deel van de
jaren 1990. Tegelijk blijft ook het aantal asielaanvragen uit het Zaïre van Mobutu verhoogd.
De tweede piek doet zich voor tijdens het uiterst ernstige conflict in Kosovo, de
heropflakkering van de gevechten in Congo (D.R.C.) en het begin van de tweede oorlog in
Tsjetsjenië vanaf 1999.
De ‘grote asielcrisissen in België’ mogen dan al als een weerspiegeling van de instabiliteit in
de wereld worden gelezen, een steeds vaker gemaakte tweede analyse ziet in die verschillende
crisissen vooral een opeenvolging van aanzwellende golven van ongegronde aanvragen, die
de lacunes in de procedure exploiteren, gevolgd door terugtrekkende golven die dan het
gevolg zijn van een hernieuwde aanpak van de Belgische overheden die de asielprocedure
wijzigen waarmee ze erin slagen de ongegronde aanvragen terug te dringen. Ook hier komt
de timing van de hervormingen goed overeen met de periodes van verminderde aanvragen. Zo
kan de daling uit 1994 worden gezien als het resultaat van de reorganisatie van het onderzoek
van de aanvragen waardoor de procedure kon worden versneld, de uitbreiding van het
personeel van de verschillende instanties en de efficiëntere verwijderingen. 50 De daling van
het aantal aanvragen in 2001 kan dan weer worden gezien als het gevolg van de wijzigingen
van de toekenningvoorwaarden voor sociale steun (toekenning van sociale steun in de open
centra enkel tijdens het onderzoek naar de ontvankelijkheid) en de nieuwe
verwerkingsmethodes van de dossiers, o.m. de invoering van het LIFO (Last In, First Out) –
principe.
De nieuwe stijging die we sinds 2008 vaststellen, wordt in het volgende punt toegelicht (3.8.
Herkomst en demografische kenmerken van asielzoekers).
Zoals zo vaak gebeurt wanneer we een globale visie willen hebben, zijn een hele reeks
factoren, die niets te maken hebben met simplistische verklaringen zoals de internationale
situatie en omzeiling van de asielprocedure, de oorzaak van de realiteit en de evolutie van het
aantal aanvragen. Bovendien speelt deze realiteit zich af binnen het kader van een
migratiebeleid dat de immigratiemogelijkheden aan banden legt, waarbij sommigen de
asielprocedure zullen trachten naar hun hand te zetten om een verblijfstitel te verkrijgen,
hoewel de bepalingen uit het Verdrag van Genève misschien niet op hun situatie van
toepassing is. Het gevaar schuilt hem uiteraard in het feit dat de beschrijving van de reeks
factoren die aan de asielaanvraag ten grondslag ligt, aan de complexiteit van de realiteit
voorbijgaat en enkel die elementen aanhaalt die een bepaalde politieke lijn of politiek
standpunt ondersteunen.
50 Als voorbeeld kunnen we het 7 de activiteitenverslag van het CGVS aanhalen, die voor het activiteitenjaar 1994
een gedetailleerd overzicht van de genomen maatregelen geeft.
76