Statistisch en demografisch verslag 2010 - Centrum voor gelijkheid ...

Figuur 3.3. Evolutie van het aantal asielaanvragen in België, 1979-2010
45.000
41.940
40.000
35.000
35.793
30.000
25.000
26.429
22.233
23.540
20.000
15.000
17.572
15.417
12.947
14.630
12.414
11.686 11.914
18.805
16.940
15.957
15.357
11.115
12.252
17.186
19.941
10.000
5.000
2.427 2.461
3.696
2.948
6.240
5.352 4.510
8.204
0
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Bronnen: UNHCR tot en met 1987 en DVZ van 1988 tot 2010
We hebben hiervoor al vermeld dat er nog andere statistische indicatoren zijn om het
asielfenomeen in België in kaart te brengen. Zo kan één persoon verschillende keren asiel
aanvragen. De opeenvolgende aanvragen vloeien bijgevolg heel vaak voort uit de initiële
aanvraag. In zijn jaarverslagen publiceert het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen
en Staatlozen (CGVS) ook cijfers over meervoudige asielaanvragen. 48 In het begin van de
jaren 1990 telden we weinig meervoudige aanvragen. Vanaf het midden van de jaren 1990 -
toen het aantal asielaanvragen vrij beperkt bleef - neemt het aantal meervoudige aanvragen
toe om vervolgens weer te dalen tijdens de tweede asielpiekperiode tussen 1998 en 2001.
Sinds deze tweede piekperiode wordt het verschil tussen meervoudige en eerste aanvragen
almaar groter. Het aandeel meervoudige aanvragen stijgt van 6 % in 2002 naar ongeveer 25 %
tussen 2007 en 2009. In 2010 loopt het aandeel meervoudige aanvragen sterk terug tot 17 %
(Figuur 3.5). Het grote aantal meervoudige asielaanvragen dat we de afgelopen jaren zien, laat
toe om de toegenomen migratiestromen die te maken hebben met een aanvraag van
internationale bescherming, te relativeren.
We moeten ons vooral de vraag stellen waarom het aantal meervoudige aanvragen toeneemt.
Zijn die het gevolg van een gewijzigde context in de herkomstlanden? Is er een verband met
de hervormde asielprocedure waarbij de subsidiaire bescherming werd ingevoerd, samen met
de mogelijkheid sinds 2007 om vreemdelingen die een meervoudige asielaanvraag indienen,
administratief aan te houden? Of laat de programmawet van 30 december 2009 die de wet
over de opvang van asielzoekers hervormt, zich hier al gevoelen (deze wet sluit opvang voor
een deel van deze categorie asielzoekers uit)? Moeilijk te zeggen. Wat echter wel vast staat, is
dat de toename van het totaal aantal asielaanvragen steeds minder aan meervoudige aanvragen
is te wijten. We stellen ook vast dat hoewel het totale aantal meervoudige asielaanvragen in
2010 sterk is gedaald (3409 aanvragen tegenover 4.261 in 2009), het aandeel tweede
aanvragen toeneemt en het aandeel derde, vierde of verdere aanvragen afneemt. 49
48 In het CGVS-jaarverslag van 2010 zijn cijfers over eerste asielaanvragen vanaf 2002 beschikbaar.
49 Mededeling van R. Geysen, Directie Asiel, DVZ, contactvergadering BCHV, januari 2011, p.1. Beschikbaar op:
http://www.cbar-bchv.be/Contactvergaderingen/2011/PVjanuari2011.pdf.
72