Statistisch en demografisch verslag 2010 - Centrum voor gelijkheid ...

Er bestaan gegevens over het land van verblijf op een bepaalde datum, voor de verschillende
cohorten van ‘nieuwe Belgen’. Maar de duur tussen het verwerven van de nationaliteit en de
opgegeven referentiedatum (1 januari 2008) verhoogt de kans waarschijnlijk op
migratiebewegingen van deze ‘nieuwe Belgen’. Dit bemoeilijkt het om hier een comparatieve
analyse per cohorte uit te voeren. Niettemin verbleef 4,71% van de 583.529 vreemdelingen
die tussen 1990 en 2007 de Belgische nationaliteit in België verwierven, op 1 januari 2008 in
het buitenland of op een onbekende plaats. Omgekeerd verbleef 46% van de 15.551
vreemdelingen die de Belgische nationaliteit buiten België hebben bekomen, op 1 januari
2008 nog altijd in het buitenland (tabel 5.3).
Omdat de toegang tot het verblijf varieert volgens afkomst van het individu, kan de
nationaliteitsverwerving worden gezien als een stimulans voor internationale mobiliteit in die
zin dat de persoon in kwestie niet langer afhankelijk is van een machtiging tot verblijf om
terug te keren. Zo is de kans dat EU-burgers emigreren groter, omdat zij genieten van een
grotere bewegingsvrijheid binnen de Europese Unie (CGKR, 2010). Het zou dus interessant
zijn om de internationale mobiliteit van de ‘nieuwe Belgen’ in detail te analyseren volgens
hun oorspronkelijke nationaliteit en dit in verhouding tot de burgers die niet van nationaliteit
zijn veranderd.
Van 1990 tot en met 2007 heeft dus 2,6% van de vreemdelingen die Belg zijn geworden, de
nationaliteit in het buitenland of op een onbepaalde plaats bekomen. Zoals we net hebben
gezien, is het verkrijgen van de nationaliteit niet migratieneutraal. Men kan de Belgische
nationaliteit immers ook in het buitenland bekomen. Vóór het jaar 2000 betrof het aantal van
dergelijke nationaliteitswijzigingen minder dan 500 personen, die in het buitenland of op een
niet nader bepaalde plaats verbleven (met uitzondering van 1991 en 2000). Na 2001 stijgt dit
aantal sterk en verkrijgen elk jaar ongeveer 1.400 personen op deze manier de Belgische
nationaliteit. In 2002 en 2003 daalt het aantal nationaliteitswijzigingen door personen die niet
in België verblijven lichtjes, om vervolgens te stijgen tot aan 2.100 in 2007, zijnde 5,5% van
de vreemdelingen die Belg zijn geworden.
Welke wettelijke bepalingen hebben bijgedragen tot de toename van deze vorm van
nationaliteitsverkrijging vanuit het buitenland? Volgens de cijfers van de ADSEI gaat het
vanaf 2001 bij iets meer dan 30% van deze nationaliteitswijzigingen om Belgen, die in het
buitenland zijn geboren en die uiterlijk vijf jaar na de geboorte van hun kind(eren), de
Belgische nationaliteit voor hun kind(eren) aanvragen (art. 8 §1, 2°, B WBN). 15% van deze
wijzigingen zijn het gevolg van adoptie door een Belg die in België is geboren. Er is ook nog
het specifieke geval van meerderjarige kinderen met Belgische ouders die krachtens artikel
12bis §1, 2° WBN de Belgische nationaliteit kunnen verkrijgen. Deze procedure is goed voor
een bescheiden 1,6% van de nationaliteitsverwervingen in het buitenland. In reële cijfers
hebben tussen 2001 en 2007 186 personen van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De
hypothese die in een vorig jaarverslag naar voor werd gebracht, met name dat deze personen
zich niet in België komen vestigen maar voor de Belgische nationaliteit kiezen om hun ouders
te kunnen bezoeken zonder dat ze hiervoor een visum hoeven aan te vragen, kunnen wij
echter onmogelijk met cijfers hard maken.
Wel vermelden statistieken de verblijfplaats van de personen die de Belgische nationaliteit in
het buitenland of op een niet nader bepaalde plaats hebben verworven. Uit de cijfers van 1
januari 2008 blijkt dat vóór de stijging van het aantal verkrijgingen in 2001 ongeveer 9 van
de 10 personen in België verblijven. De stijging in 2001 brengt nauwelijks verandering in
deze cijfers. Wel is duidelijk dat de verkrijgingen van de laatste jaren ervoor zullen zorgen
143