View/Open - BORA - Universitetet i Bergen

Interiørets praktiske funksjon
Arkitektur står i ei særstilling i høve dei andre kunstformene, då den reine estetiske dom ikkje
er tilstrekkeleg for å kunne vurdere og diskuterer arkitekturverket. 150 Dei estetiske
verkemiddela er sjølvsagt viktig ved eit bygg, men ved sida av å opptre som eit skjønt og
symbolsk objekt i landskapet skal også bygget fungere i bruk og oppfylle kravet til funksjon.
Interiørets oppbygging og organisering vert difor ei vel så viktig side å ta stilling til når ein
skal analysere eit arkitekturmonument. Hittil i oppgåva har det ytre arkitektoniske eksteriøret
og dei estetetiske faktorane fått mest merksemd. I tilegg har diskusjonen vist at arkitekturen
også kommuniserar symbolske verdiar som uttrykker eit bestemt pedagogisk tankesett. Eit
anna viktig aspekt ved arkitektur er den funksjonelle og praktiske sida, og i dette tilfelle at
desse bygga skal innehalde undervisningslokale og stimulere pedagogisk verksemd.
Skuleanlegga innanfor den historiske perioden eg har beskrive viser eit varierande formspråk
og ulike måtar å organisere undervisningslokala på. I og med at alle desse bygga også
fungerar som skular i dag seier dette noko om den spennvidda elevane møte lærestoffet i. Kva
faktor spelar utforminga av undervisningsromma i høve påverknad av læringsmoglegheitene
og læringsutbyttet i skulen? Skulen er ein institusjon som stiller krav til både form, funksjon
og innhald, og eit slikt bygg skal romme mange ulike læringsaktivitetar og
undervisningsformer. Ein kan spørje om bygningen setter fysiske grenser for den pedagogiske
koreografi som skal utførast her, og dermed tolke at nokon av skulebygningane som det i dag
undervisast i møter utfordringar i høve dagens undervisning. Ser vi til dei fem skulane
oppdagar ein at den arkitektoniske utforminga skaper ei bestemt ramme rundt dei aktivitetane
som skal utførast i dei ulike romma. Eit stramt og symmetrisk interiør er forma etter
pedagogiske prinsipp som ikkje er tiltenkt dei læringsaktivitetane som er typiske i dag. Dei
nye skulebygga låser på si side opp undervisinga til dagens pedagogiske prinsipp. Ein må med
andre ord i stor grad tilpasse undervisningsmetodane i høve omgivnadane.
Desse tankane og spørsmåla innleiar ein diskusjon som handlar om korleis arkitekturen spelar
saman med det pedagogiske innhaldet i dei ulike historiske periodane frå tidleg 1900 tal til i
dag. I dette kapittelet ynskjer eg å ta opp denne problemstillinga og innleiar med ein diskusjon
der eg tek for meg korleis interiøra historisk sett let arkitektur og pedagogikk spele saman. Eg
vil også sjå til korleis desse undervisningslokala har endra seg, og på den måten undersøke
150 Lund (2001) s. 8
77