View/Open - BORA - Universitetet i Bergen

skepsis til skulebygg med opa romløysing. 184 Grunnen er i fyste rekke det uromomentet ei slik
løysing framkallar med eit stort elevtal samla på ein stad, meir støy og dårlegare
konsentrasjon. Eit forskingsprosjekt gjennomført av SINTEF byggforsk har teke tak i denne
problemstillinga for å finne svar på om det faktisk er meir støy og uro ved baseskular.
Prosjektet avslører at det ikkje er merkbart meir støy på ein open skule, men påpeiker også at
det er meir behov for strengare disiplin, rutine og system for å organisere undervisninga på
ein god måte, og tilpasse læringsaktivitetane i høve rommets planløysing og eigenskap. 185 Det
kjem også fram at skular med dei største og mest opne lokala opplever meir uro og
konsentrasjonsproblem p.g.a gjennomgangstrafikk, eit stort rom der lyden forsvinn og blanda
undervisningsaktivitet i ein og same base. Haldninga til baseskular er generelt positiv frå både
elevar og lærarar. Men lærarane påpeikar at ei god og egna utforming og planløysing er ein
viktig suksessfaktor. 186 Fleksibilitet er også eit element som brukarane framhevar som
forbetringspotensiale. 187 Endringane i skulearkitekturen kan difor også forklarast ut i frå at
brukarane og arkitektane lærer av dei erfaringane som vert gjort i praksis, og slik finn fram til
løysingar som kan fungere betre. I den samanheng kan det vere interessant å sjå nærare på kva
faktorar som er viktige når ein skal skape eit skulebygg og prosessen fram til eit ferdig anlegg.
Eit skulebygg tek form – skapeprosessen og dei arkitektoniske detaljane
Planleggingsprosessen og dialogen mellom brukarane og arkitekt vert eit viktig moment for å
finne ut kva omsyn som vert teke i høve samspel mellom arkitektur og pedagogikk. Gro
Haveland er ein av arkitektane ved Fortunen arkitektar i Bergen, og ho har dei siste 15 åra i
hovudsak arbeida med planlegging og utforming av skulearkitektur. Ho kan fortelje at dei
fleste skular som vert teikna i dag byrjar med ein arkitektkonkurranse der skuleleiing og
kommune har utarbeida eit program som klargjer kva ynskjer og krav som stillast til bygget.
Arkitekten peikar på at det er ein god dialog mellom brukarane og arkitektar i
skapeprosessen. 188 Ein komité frå skulen formidlar krav, ynskjer og idear som skal vere med å
forme det nye skulebygget. I samtalen med arkitekten var eg nyfiken på kva løysingar som
vert etterspurt frå skuleleiinga si side. Ho skisserar opp ein tendens dei siste 15 åra til at eit
ope undervisingslandskap har vore mest ”trendy” og føretrekt framfor meir tradisjonelle
184
Samtale rektor Loddfjord
185
Sidsel Jerkø og Anders Homb. Planløsning, akustikk og støy i baseskoler. Prosjektrapport 43 2009. SINTEF
byggforsk. S. 64-65
186
Jerkø og Homb ( 2009) S 68-69
187
Jerkø og Homb (2009) S 68-69
188
Intervju Gro Haveland
92