Ayrıntılı Bilimsel Program ve Bildiri Özetleri - YAEM2010

YAEM 2010
YÖNEYLEM ARAÞTIRMASI VE ENDÜSTRÝ MÜHENDÝSLÝGI 30. ULUSAL KONGRESÝ
Bu durumda cevaplanmasý gereken problem, satýþ sezonu yaklaþtýkça
tedarikçiden ne zaman ve ne kadar sipariþ verilmelidir sorusudur.
Satýþ sezonu yaklaþtýkça tedarikçinin temin süresi kýsalmakta ve
üretim maliyetleri artmaktadýr. Bu durumun tersine, talep bulanýklýðý
azalmakta ve daha düþük yetersiz stok bulundurma/ fazla stok
bulundurma maliyetine yöneltecek, daha kesin talep tahminleri elde
edilmektedir. Amaç satýþ sezonu öncesi birden çok sipariþ dönemi
içeren tek-dönemli stok kontrol modeli için optimum sipariþ dönemini
ve optimum sipariþ miktarýný bulmaktýr. Modelde talebin üçgen bulanýk
üyelik fonksiyonuna sahip olduðu düþünülmüþ, birim stok bulundurma
ve birim stok bulundurmama maliyetleri üçgen bulanýk sayýlarla
gösterilmiþtir. Klasik modelin aksine bulanýk model olasý bütün
durumlarý içeren oldukça esnek sonuçlar sunmuþtur.
Bulanýk Zaman Serilerinde Entropi Yaklaþýmý
1 1 1
Ýrem Deðirmenci , Çaðdaþ Hakan Aladað , Süleyman Günay , Erol
2
Eðrioðlu
1 Hacettepe Üniversitesi, Ýstatistik Bölümü, Ankara
2 Ondokuz Mayýs Üniversitesi, Ýstatistik Bölümü, Samsun
Geleneksel zaman serisi yöntemlerinde ihtiyaç duyulan teorik
varsayýmlara bulanýk zaman serisi yaklaþýmlarýnda gerek
duyulmamaktadýr. Bu nedenle pek çok uygulamada bulanýk zaman
serilerinin kullanýlmasý tercih edilir. Bulanýk zaman serileri analizinde
aralýk uzunluðunun belirlenmesi önemli bir sorundur ve öngörünün
performansýný önemli derecede etkilemektedir. Buna karþýn,
literatürdeki pek çok çalýþmada aralýk uzunluklarý rastgele
belirlenmiþtir. Aralýk uzunluðunun etkin bir þekilde belirlenmesi
amacýyla Huarng (2001) tarafýndan ortalama ve daðýlýma dayanan iki
farklý yaklaþým önerilmiþtir. Huarng (2006) tarafýndan bu konuda
yapýlan bir diðer çalýþma ise oran tabanlý aralýk uzunluðu yaklaþýmýdýr.
Eðrioðlu vd. (2008) ve Yolcu vd. (2009) de çalýþmalarýnda
optimizasyondan yararlanarak aralýk uzunluklarýný belirlemiþlerdir.
Cheng vd. (2006) ise aralýk uzunluðunun belirlenmesinde entropiyi
kullanmýþlardýr. Buna karþýn, Cheng vd. tarafýndan önerilen yaklaþýmýn
ilk adýmýnda, verilerin ait olduðu sýnýflar oluþturulurken belirli bir
yöntem kullanýlmamýþ, bunun yerine sýnýflar sezgisel olarak
425