arif zêrevan - Nefel

mekî têr«. Yan ne, bi ti awayî mirov nikare »zelamekî têr« biparêze.
Ev guhortin bi xwe re du problemên mezin tîne: 1) nediyarbûna
tewang û veqetandekê, 2) guhortina rengdêran bi hokeran.
1) Nediyarbûna tewang û veqetandekê. Gava ko mirov veqetandeka
navdêrên nebinavkirî ya ji bo yekejimara zayenda nêr jî bi
»ekî« binivîsîne hingê mirov nikare bizane ka di komeka »zelamekî
Hesenî li min da« de yê ko li min dayî »zelamek« e an »Hesen«
e an jî herdu ne. Ji bo ko em bizanin yê ko li min dayî zelamek yê
Hesenî ye, ne Hesen bi xwe ye, divêt em »zelamekê Hesenî li min
da« binivîsînin. Di navdêrên binavkirî de ev problem nîne ji ber
di halê tewangê de mirov dibêje »zelamî li min da« û di halê veqetandekê
de dibêje »zelamê Hesenî li min da«. Ji lewra divêt mirov
holê binivîsîne:
Zelamekî li min da. (tewang, Yek zelamî li min da.)
lê belê
Zelamekê Hesenî li min da. (veqetandek, Zelamek yê Hesenî li min da.)
2) Guhortina rengdêran bi hokeran. Gava ko mirov veqetandeka
navdêrên nebinavkirî ya ji bo yekejimara zayenda nêr jî bi »ekî«
binivîsîne hingê hemî rengdêrên di pey navdêrên nebinavkirî re
tên dibin hoker û ev jî maneya komekan serûbin dike. Heger em
»zelamekî xirab li min da« binivîsînin divêt mebesta me ew be ko
zelamekî bi awayekê xirab li min daye, li hir bêjeya »xirab« hoker
e. Heger mebesta me zelamek yê xirab be divêt em »zelamekê xirab
li min da« binivîsînin, li hir bêjeya »xirab« rengdêr e.
Mirovekî têr nan xwar. (têr = hoker, Yek mirovî têr nan xwar.)
lê belê
Mirovekê têr nan xwar. (têr = rengdêr, Yek mirov yê têr nan xwar.)
Tewanga veqetandekên navdêrên nebinavkirî
103 Tewanga veqetandekên navdêrên nebinavkirî ji kombînazona
pronavên nebinavkirî û parkîtên tewangê »yek î«, »yek ê« û »hin
an«-ê çêbûyî ne:
88 • BINGEHÊN RASTNIVÎSANDINA KURDIYÊ