ve çevresindeki katliamın duyurulması 7 ve engellenmesini çok arzu etmiş lakin dönemde bumümkün olmamıştır. 1994 yıllarından sonraki dönemde Haydar Aliyev tarafından AzerbaycanDışişleri Bakanlığına getirildiğinde defalarca şunu bana söylemiştir: “O dönemde size sahipçıkmak çok zordu. Devrin Cumhurbaşkanı Ayaz Muttalibov, Dışişleri Bakanı Sadıkov, sizekarşı idi. Bakû’de kalmanızı istemiyordu. Ben bütün sorumluluğu üzerime aldım. Benim içinde sizin öneminiz sadece Türkiye’den gazeteci olmanızdı. Türkiye’den hangi gazete vegazeteci gelse sahip çıkacaktım. Çünkü Azerbaycan’ın dışa açılımı yoktu. Derdimizi kimseyeanlatamıyorduk, sesimizi dış dünyaya duyurmamız gerekiyordu.” 8H. Hasanov’la çok samimi bir şekilde yüzü aşkın görüşme yaptım. Zaman içinde onutanıdım ve Türk Dünyası içerisinde yetişen samimi ve bir şeyler yapmaya çalışan nadidedeğerli aydınlardan, devlet adamlarından biridir. Rahmetli Bahtiyar Vahapzade’nin de en çoksevdiği, değer verdiği, desteklediği gerçek dost, milliyetçi vatanperverdir. 1991 yazındaGorbaçov’un darbeye maruz kaldığı bir dönemde tekrar SSCB’nin katı rejiminin tekrar ihyaolmasından korkarak ve Türkiye/dış dünya bağlantıları kopar, kapılar kapanır düşüncesi ileyine Rahmetli Azerbaycan ve Tacikistan’daki Türk Okulları’nın kurucusu Hacı Kemal Erimezyanına Azerbaycan’ın Vatan-millet Şairi B. Vahapzade’yi yanına alır ve Başbakan HasanHasanov’un makamına çıkarlar ve ilk olarak Azerbaycan’dan Türkiye’ye okumak içinortaokul, lise talebesi gönderilmesine yardım etmesini isterler ve bunu başarırlar. Eğitim,kültür sahalarında da Hasanov görevde bulunduğu bütün makamlarda Türk-İslam düşüncesinesadık kalmış ve bu yönde faaliyet göstermiştir. Yusuf Akçura’nın fikirlerinin hayatageçirilmesinin önemini kavramış kâmil insandır, lakin zaman ve şartlar ona bu imkânıyeterince vermemiştir. Türk Dünyası’nın böyle bir şahsiyeti tanıması milletimizin her devirdehangi şartlarda olursa olsun böyle değerli güzel insanlar yetiştirdiğini bir daha ortayakoymaktadır. Bu çalışma benim Azerbaycan’ı H. Hasanov’la tanıma tanıtma maksatlıkendisine sorduğum onlarca sorunun neticesinde hazırlamaya çalıştığım kitabının ilkbölümüdür. Makalemiz okununca görülecektir ki, hem H. Hasanov ve yetiştiği muhit hem deonun dünyasından SSCB, Azerbaycan, Gürcistan bir nebze daha samimi tanınacaktır.Kısa ÖzgeçmişiHasan Hasanov Aziz oğlu, 20 Ekim 1940'ta Tiflis'te doğdu. İlk, orta ve liseyi 1958'teTiflis'te, üniversiteyi Bakû’deki Azerbaycan Politeknik Enstitüsü'nde 1963'te bitirdi, dahasonra Baku Âli Parti Mektebi'ninden 9 1981'de mezun oldu.Talebeliği sırasında fakülte ve enstitü komsomol 10 komitesinin sekreteri olarak çalıştı.Moskova-1962 HIV Genel Birlik Komsomol Kurultayı'na Azerbaycan talebelerinin temsilcisiseçildi. SSCB'nin 11 ve Azerbaycan'ın bazı gençler teşkilatının üyesi oldu.1960-1963 Bakü Şehir Talebe Şurası Başkanlığı, 1962-1966 Baku Şehir KomsomolKomitesi ideoloji Başkanı, Baku Yasamal ilçesi Komsomol Komitesi Sekreteri, AzerbaycanCumhuriyeti Komsomol Komitesi Merkezi Komite'de şube müdürü görevlerinde çalıştı.1966-67'de İnşaat Malzemeleri ve Konstruksiyonları İlmi-Araştırma Enstitüsü'ndaDoktora Talebesi olarak ilmi araştırma yaptı. 1967'de Azerbaycan Komünist Partisi MerkezKomitesi İdeoloji Başkanı oldu.1969-1971 Moskova'da Genel Birlik Komsomolu Merkezi Komitesi'nde SorumluTeşkilatçı çalıştı. 1971 yılında Azerbaycan'a dönerek Azerbaycan Komünist Partisi MerkeziKomitesinde İdeoloji Başkanı, şube müdürü gibi çeşitli görevlerde yer aldı.7 Bkz. Yılmaz Polat, Azerbaycan Başbakanı Hasan Hasanov’dan Zaman’a: “Türklerin ses ve gönül birliği olun”,Zaman Azerbaycan Gazetesi, 24 Mayıs 1991, sayı:1, s.18 A. Çerkezoğlu, O. Uçak, Zaman Azerbaycan, Müstakil Azerbaycan’ın Yaşıtı, Azerbaycan, Zaman AzerbaycanYayınları, Bakü 2006, sayı:1, s.389 Baku Âli Parti Mektebi: Baku Yüksek Komünist Parti Okulu, şimdiki adıyla Azerbaycan Devlet İdarecilikAkademisi.10 Komsomol: Genç komünistler veya Komünisit Partisinin Gençlik Kollarında çalışanlar denilebilir.11 SSCB: Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği34
1975 Bakû Sebayıl İlçesi 12 Parti Komitesi Başkanı, 1978-1979 Sumgayıt Şehir PartiKomitesi Başkanı sonra da Gence Şehir Parti Komitesi Başkanlığı yaptı.1981-1990 yılları arasında Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi Başkanlığıve Büro üyesi, 1989-1990 Merkezi Komite'nin Ekonomi Başkanlığını ve Azerbaycan tarihininson döneminin en ağır yılları olan 1990-1992 yazına kadar Azerbaycan Cumhuriyeti'ninBaşbakanı 13 oldu.H. Hasanov, 1992-1993 Azerbaycan'ın ilk BM Temsilcisi ve ABD'deki Büyükelçisi,1993-1998 Dışişleri Bakanı, BM ve YUNESKO, İslam Konferansı Teşkilatı'nda AzerbaycanTemsil Heyeti'ne Başkanlık yaptı.23 yıl aralıksız bağımsızlık öncesi ve sonrasında milletvekillik: 1977-1995Azerbaycan Âli Sovyeti 14 , 1979-1984 SSCB Âli Sovyeti 15 , 1995-2000 Azerbaycan MilliMeclisi Milletvekilliği ve Milli Meclisin Uluslararası İlişkiler Komisyonu üyeliği yanındaBağımsız Azerbaycan'ın ilk anayasasını hazırlayan Anayasa Komisyonu üyeliği de yaptı.Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Tarih Enstitüsü'nde «Neriman Nerimanov'unmilli devletçilik görüşleri ve faaliyeti» konusunda doktora tezini yazmış ve 2002'de TarihDoktoru unvanını aldı.2004'ten itibaren Azerbaycan Budapeşte Büyükelçisi olarak çalışmakta, evli, ikiçocuğu ve torunları var. Gürcüce, Rusça, İngilizce ve Türkçe bilmektedir.Hasan Hasanov'un Doğumu ve Gençlik YıllarıHasan Hasanov'un büyük babalarından biri 18. asrın ortalarında GüneyAzerbaycan'ın 16 Zencan şehrinden Tiflis’e gelip yerleşmiş ve baba soy köküne Şormekan veKuşnar, anne soy köküne ise Acar denilmektedir.Hasanov baba ve annesi gibi kendisi de Tiflis’te doğdu. Ailesinin 8. evladı olarakdoğduktan bir kaç ay sonra ikinci Dünya Muharebesi başladığı için ailesinde kendisi için«ayağının ağır» 17 denilmiştir. Bu dönemde yaşam şartları çok ağırlaşmış, fiyatlar oldukçaartmıştır...19 ve 20. asrın ortalarında Tiflis Azerbaycan kültürünün merkezi konumundadır vehatta Azerbaycan'ın bir kısım aydınları Tiflis'te yaşamış, eserlerini vücuda getirmişlerdir.Bunlardan en meşhurları, M. F. Ahundov, H. Zerdabi, Ü. Hacıbeyov vb... Azerbaycan'daCumhuriyet kurulduktan sonra Bakû’de aydınların çalışmalarını yapabilmeleri için güzelzeminlerin hazırlanması, birçok aydının Azerbaycan'a göçmesine sebep olduğu içinHasanov'un doğduğu yıllarda bu kültür muhit önemini kaybetmeye başlamıştır. Ama yine deAzeri kültürü tesirini az da olsa Tiflis'te devam ettirmekteydi.Azerbaycan'ın ilk mühendisleri olan dayılarının Hasan Hasanov'un yetişmesindeönemli rolü olmuştur. Hasanov dayıları gibi o dönemde yetişen aydınlar için AzerbaycanCumhuriyeti’nin milli kadrolarının yetiştirilmesinde büyük rolleri olduğunu belirtmiştir.Azerilerin Şeytanpazarı veya Meydan Gürcülerin ise «Tatarların meydanı» dedikleriAzerbaycan mahallesi Kür çayının sağ tarafında yerleşmekteydi. Azerilere «Tatar» ismi deverilmişti. 18 O meydanın etrafında birçok Azeri Mahallesi vardı. Mahallelerden botanikparkının yanında bulunana “Botaniçeski, diğerine de Kabristanlık denilirdi. Maalesef, bugün12 Sebayıl İlçesi: Baku'nun merkez ilçesi, Cumhurbaşkanlığı, Meclis ve Başbakanlık gibi kurumların bulunduğuilçe13 Gobaçov'un Ocak 1990 Baku katliamı üzerine halkı sakinleştirmek için Azerbaycan halkının itimatını kazanmışH. Hasanov Başbakan tayin edildi. Böylece SSCB'ye bağlı Azerbaycan'ın son Bağımsız Azerbaycan'ın da ilkBaşbakanı oldu.14 Azerbaycan Âli Sovyeti: SSCB döneminde Azerbaycan Yüksek Şurası, bir nevi meclis15 SSCB Âli Sovyeti: SSCB'ye bağlı bütün ortak cumhuriyetlerin temsilcilerinin oluşturduğu asıl Yüksek Şura,meclis16 İran'ın kuzeyi17 “Ayağı ağır” ifadesi Türkiye Türkçesinde de olan ve menfi olan hadiselerin bir insana bir nevi bağlanmasınadenilen bir halk deyimidir.18 Çarlık Rusyası zamanından beri genel olarak Türklere Ruslar Tatar dediklerinden dolayı Gürcüler de müslümanAzerilere Tatar demişlerdir.35
- Page 4 and 5: isə məsələn, Yan Rıpka bu mül
- Page 6 and 7: (2)ТҮРКІ ТІЛДЕРІНДЕ
- Page 8 and 9: б) Түнв) Таңсəрів) Т
- Page 10 and 11: ұстайтын құрал, ұст
- Page 12 and 13: Малдың алдыңғы аяғ
- Page 14 and 15: Қол (МҚ, ЖБ, АИ, түрк,
- Page 17: Тығын (алт.).алт.).(тү
- Page 20: irliğinden daha önemli olgunun ı
- Page 23 and 24: Cümle içimden öyle gelir öyle y
- Page 26 and 27: Yüzde yetmiş muvaffak olursak kay
- Page 28 and 29: kavranmışken, Türkçenin çağda
- Page 30 and 31: ilgi, tecrübe, siyaset ve saır y
- Page 32 and 33: (6) Si-Ma-Chian, Tarihi kayıtlar,
- Page 36 and 37: Tiflis'te Azeri Mahallesi diye anı
- Page 38 and 39: gittiler. Bir müddet sonra bir ada
- Page 40 and 41: vaziyeti öyle izliyordu ki, sanki
- Page 42 and 43: Nerimanov, Erkin Vahidov, Cengiz Ay
- Page 44 and 45: netleşmiştir. Bu müzik türleri
- Page 46 and 47: kaynakları Hunların kendilerine a
- Page 48 and 49: unları elinde kesin bir kanıt olm
- Page 50 and 51: (7)TÜRK KÜLTÜR KAYNAKLARINDA YUR
- Page 52 and 53: mallarından önce gelmektedir. Bu
- Page 54 and 55: türbeye ve hatta hiçbir ilahi de
- Page 56 and 57: ANАLОQLARXassəMünasibətİzahed
- Page 58 and 59: U- şəkilli en kəsiyi sabit olan
- Page 60 and 61: qanunlara tabe olan və indiyə qə
- Page 62 and 63: yaygın ve derin kul-lanmak vacıp
- Page 64 and 65: Согласно анализу, м
- Page 66 and 67: инструмента привле
- Page 68 and 69: (10)TİKİNTİ MATERİALLARI İSTEH
- Page 70 and 71: məhsullara (materiallara) olan eht
- Page 72 and 73: əməyin nəticisini daha da yüks
- Page 74 and 75: 5,08-12,8 mq/l arasında dəyişir.
- Page 76 and 77: artmışdır. Şimal-Şərqi Bankə
- Page 78 and 79: Azərbaycan demokratik, hüquqi dö
- Page 80: Bir neçə əsr ərzində milli azl
- Page 84 and 85:
(14)TÜRK ÖZEL AD BİLİMİ ÇALI
- Page 86 and 87:
Aydil Erol, bula için “1. Pişir
- Page 90 and 91:
(15)ORTA DOĞU BÖLGESİ VE TÜRK A
- Page 92 and 93:
Çok yönlü çatışmayı durdurma
- Page 94 and 95:
Irak Savaşı (hem birinci, hem iki
- Page 96 and 97:
KİTAP TANITIMLARI ve REKLAMLAR"TÜ
- Page 98 and 99:
Türk Dünyasında DinTürk Dünyas
- Page 100:
Bildiri metninde yapılan atıflara