9. SayÄ±; TURAN-SAM KIÅ SayÄ±sÄ±, 2011

More documents

Recommendations

Info

б) Түнв) Таңсəрів) Таңсəрі8
г) СағымНемесе, жаға сөзінің жалпы ұғымы – бедерлі қырат. Осы жалпы түркілікұғымды түркі тілдері жеке түркі тілдік мағыналарға жіктейді:жиек (түрк., түр., қарағ., құм., ққал., тат., өзб., ұйғ., лоб., алт., хақ., як., қырғ.);шекара (як., алт., шор., қойб., қырғ.);жақ (түрк., түр., құм., тат., алт.);кемер (түрк., түр., құм., балқ., қырғ., ққал., өзб., ұйғ., лоб., алт., тув.);киім жағасы (қаз., түрк., қарай., тат., өзб., ұйғ., лоб., алт., түр., гаг., қарағ., əз., сал., құм.,ноғ., башқ., қырғ., балқ., тел., тув., хақ., шор., қойб., тоф., як., чув.);таулы, шоқылы жер (түр., қырғ.);көйлек тігісі (лоб., башқ., чув., алт.);шалбардың белі (хақ.).“Аң аулау” мағынасындағы аб сөзі көне, ескі жəне орта ғасырлардағы барлықескерткіштерде кездеседі. Ал “аңдарды қоршау” мағынасында Көличор ескерткішіндеаб абла тіркесінде қолданылады. Қазақ тілінде ау сөзі “балық ұйтайтын құрал”, ауласөзі “құс, балық, аң ұстау əрекеті” мағыналарын беретіні мəлім. Қазіргі түркі тілдеріндеау (аб) сөзі 12 мағынада қолданылады. 6 мағынасы қимыл атауы немесе етістік (аулау -əз., тат., өзб.; қаумалау, қоршау – тат., ққал.; аңдарды тормен аулау – тел.; құстардытормен аулау – қырғ.; балық аулау - өзб.; қуу – түр.), 6 мағынасы зат-құрал атауынемесе зат есім (жабайы құс – ұйғ.; аң аулау құралы - өзб.; олжа – түрк., əз., тат., құм.,қ.-б., ұйғ.; ауланған, ұсталған балық - өзб., қуу – ұйғ.; спорт – ұйғ.). Демек Ф.Энгельстің“На первых этапах развития языка название предмета и его движение передавалисьодним словом” деген пікірі дəлендене түседі [1,55]. 12 мағынаның ешқайсысы да қазақтіліндегі “балық ұстау құралы“ ретіндегі мағынасында қолданылмайды. Бұл 12мағынаның барлық түркі тілдеріне ортақ, жалпы мазмұны – ол ұстау əрекеті жəнеұсталған зат. Аңды, құсты, балықты ұстау əрекетінің құралдары тор, қармақ, садақ,тұзақ секілді əр түрлі болуы мүмкін, ал ұсталған заттар да əр түрлі бола беруімүмкін. Түркі тілдеріне ортақ аб (ау), абла (аула) константының негізгі мазмұны:9
Page 4 and 5: isə məsələn, Yan Rıpka bu mül
Page 6 and 7: (2)ТҮРКІ ТІЛДЕРІНДЕ
Page 10 and 11: ұстайтын құрал, ұст
Page 12 and 13: Малдың алдыңғы аяғ
Page 14 and 15: Қол (МҚ, ЖБ, АИ, түрк,
Page 17: Тығын (алт.).алт.).(тү
Page 20: irliğinden daha önemli olgunun ı
Page 23 and 24: Cümle içimden öyle gelir öyle y
Page 26 and 27: Yüzde yetmiş muvaffak olursak kay
Page 28 and 29: kavranmışken, Türkçenin çağda
Page 30 and 31: ilgi, tecrübe, siyaset ve saır y
Page 32 and 33: (6) Si-Ma-Chian, Tarihi kayıtlar,
Page 34 and 35: ve çevresindeki katliamın duyurul
Page 36 and 37: Tiflis'te Azeri Mahallesi diye anı
Page 38 and 39: gittiler. Bir müddet sonra bir ada
Page 40 and 41: vaziyeti öyle izliyordu ki, sanki
Page 42 and 43: Nerimanov, Erkin Vahidov, Cengiz Ay
Page 44 and 45: netleşmiştir. Bu müzik türleri
Page 46 and 47: kaynakları Hunların kendilerine a
Page 48 and 49: unları elinde kesin bir kanıt olm
Page 50 and 51: (7)TÜRK KÜLTÜR KAYNAKLARINDA YUR
Page 52 and 53: mallarından önce gelmektedir. Bu
Page 54 and 55: türbeye ve hatta hiçbir ilahi de
Page 56 and 57: ANАLОQLARXassəMünasibətİzahed
Page 58 and 59:
U- şəkilli en kəsiyi sabit olan
Page 60 and 61:
qanunlara tabe olan və indiyə qə
Page 62 and 63:
yaygın ve derin kul-lanmak vacıp
Page 64 and 65:
Согласно анализу, м
Page 66 and 67:
инструмента привле
Page 68 and 69:
(10)TİKİNTİ MATERİALLARI İSTEH
Page 70 and 71:
məhsullara (materiallara) olan eht
Page 72 and 73:
əməyin nəticisini daha da yüks
Page 74 and 75:
5,08-12,8 mq/l arasında dəyişir.
Page 76 and 77:
artmışdır. Şimal-Şərqi Bankə
Page 78 and 79:
Azərbaycan demokratik, hüquqi dö
Page 80:
Bir neçə əsr ərzində milli azl
Page 84 and 85:
(14)TÜRK ÖZEL AD BİLİMİ ÇALI
Page 86 and 87:
Aydil Erol, bula için “1. Pişir
Page 90 and 91:
(15)ORTA DOĞU BÖLGESİ VE TÜRK A
Page 92 and 93:
Çok yönlü çatışmayı durdurma
Page 94 and 95:
Irak Savaşı (hem birinci, hem iki
Page 96 and 97:
KİTAP TANITIMLARI ve REKLAMLAR"TÜ
Page 98 and 99:
Türk Dünyasında DinTürk Dünyas
Page 100:
Bildiri metninde yapılan atıflara
show all

9. SayÄ±; TURAN-SAM KIÅ SayÄ±sÄ±, 2011

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

9. SayÄ±; TURAN-SAM KIÅ SayÄ±sÄ±, 2011