9. Sayı; TURAN-SAM KIŞ Sayısı, 2011

Aydil Erol, bula için “1. Pişirme 2. abla 3. hizmetçiye göre evin hanımı 4. şeriyesicillerindeki adlardan biri” der. 102 Açıklamadaki 1. madde mevzumuzu ilgilendirmez.Bütün manaları cem edersek Bulanın özetle “1. evin hanımı 2. yenge 3. abla”, yani“yaşça ve sıtatüce büyük kadın” manalarına geldiğini görürüz. Demek ki Bula Rumca “zade”anlamındaki poula’nın olumlanması ve anlamının genişletilmesiyle “hanım, yenge, abla”manalarına gelmiştir.Sonuç olarak Efendibula maddesinde kısmen izah ettiğimiz gibi Bula, Rumca Πουλα(poula) “zade” manasında dişil bir şekildir. 103 Erkek şekli pulostur. Papadopulostaki pulosböyledir. Pulos bugünkü Yunanlıların soy isimlerinde çok görülür.3. Türkçe bola, böle, bulla kelimesiRumca bula “zade”, genişlemiş anlamıyla “hanım, yenge, abla” sözünün haricinde birde Türkçe asıllı böle kelimesi vardır. Böle DS’de şöyledir:“1. teyze çocuğu [Bu manada bülem varyantı da vardır. Sondaki –m birinci şahısiyelik ekidir] 2. amca oğlu 3. yeğen 4. teyze [Bu manada bulla varyantı da vardır] 5. genelolarak, teyze, hala, yenge 6. amca 7. Hala [Bu manada bola varyantı da vardır] 8. Hala çocuğu9. genel olarak amca, dayı, hala çocuğu.” 104Anadolu ağızlarındaki bola, böle, bulla’nın ilk bakışta Rumcadan geldiğidüşünülebilir. Ancak bölö “iki kız kardeşin çocukları, ana tarafından kardeş çocukları;erkekler ve kızlar” manasında Kırgız Türkçesinde 105 , böle “iki kız kardeşin oğlu veya kızı,teyze çocukları” manasında Kazak Türkçesinde 106 , pölö “abla çocukları” şeklinde TeleütTürkçesinde geçer. 107 Manas destanında dahi mevcuttur.Türkçe böle ile Rumca bulanın birbirine karıştığı DS’deki anlamlardan kolayca farkediliyor. DS’deki “1. teyze çocuğu 2. amca oğlu 3. yeğen 8. Hala çocuğu 9. genel olarakamca, dayı, hala çocuğu” 108 anlamları Türkçe bola, böle, bula, bullaya aittir. Yani bulagünümüzdeki kuzin “teyze çocukları” sözünün tam karşılığıdır.Lakin DS’deki “4. teyze 5. genel olarak, teyze, hala, yenge 6. amca 7. Hala” manalarıRumca bulaya aittir. 109 Fakat bu düşüncemiz kesinlik taşımaz. 4, 5, 6, 7. anlamlar Türkçebuladan da gelebilir. Dilde böyle aynı veya yakın telaffuzlu, aynı veya yakın anlamlı iki ayrıdile ait iki kelimenin telaffuz ve manalarının karışmasına bulaşma denir.Dolayısıyla Anadolu ağızlarındaki “teyze çocukları” anlamındaki böle Rumca değil,Türkçe bir kelimedir. Yani Rumca “zade, hanım, yenge, abla; umumiyetle büyük kadın (hattaerkek)” manalarındaki pula ile Türkçe “bacı, kardeş çocuğu, teyze çocukları” manalarındakibula, böle, bola, bulla sözlerini karıştırmamak lazımdır.Türkçe bula, böle, bola, bulla’nın Rumca pulanın yerleşmesinde, en azındanyaygınlaşmasında etkili olduğu şüphesizdir.4. Diğer Bulalar102 Aydil Erol, Adlarımız, 251, 310. s.103 Tahsin Yazıcı, Ariflerin Menkıbeleri (Mevlana ve Etrafındakiler [Menakıbül Arifin]), 2. c., 15. s. Tahsinyazıcının sayfa noları remzi kitabevi baskısından bakılacakww104 DS, 2. c., 767. s.105 K. K. Yudahin, Kırgız Sözlüğü, çev. Abdulah Taymas, 1. b., MEB, Ankara 1945. 138. s.106 Kazakşa – Türikşe Sözdik, Akçağ y., Ankara 2003, 94. s.107 L. T. Ryumina - N. A. Kuçigaşeva, Teleüt Ağzı Sözlüğü (çevirenler Şükrü Haluk Akalın - CaşteginTurgunbayev), TDK, Ankara 2000, 90. s.108 DS, 2. c. 767. s.109 DS, 2. c., 767. s.86