9. Sayı; TURAN-SAM KIŞ Sayısı, 2011

(12)AZƏRBAYCANDA MİLLİ AZLIQLARIN BİRGƏ YAŞAYIŞIDoç. Dr. Ləman QARAYEVA Zahid qızı 91ABSTRACTRepublic of Azerbaijan is a multinational and multi religious country which carriesout a national policy build on traditional tolerance and harmonious community life of thedifferent ethnic and religious groups. The Constitution of Republic of Azerbaijan accepted in1995 guarantees equality of rights and freedom to everyone independent of their race, sex,religious and ethnic origin. Within a last few centuries persons who belong to nationalminorities have been living in the condition of peace and harmony with the basic ethnic groupin the Azerbaijan Republic. The majority is Azerbaijanis (Azerbaijan Turks) which consist of90.6% of population of Republic of Azerbaijan. National minorities consist 9.4% ofpopulation, among them Lezghins 2.2%, Russians, 1.8%, Armenians 1.5%, Talishes 1%,Georgians, 0.2%, Kurds 0. 2%, Ukrainians 0. 4%, Avars 0.6% and Jews 0.2%.Öz coğrafi və strateji mövqeyi, iqlim şəraiti, təbii ehtiyatları, yeraltı və yerüstüsərvətləri baxımından çox əhəmiyyətli olan Azərbaycan bütün dövrlərdə diqqət mərkəzindəolub. Ayrı-ayrı dövrlərdə Azərbaycanın feodal dövlətləri öz ərazilərini genişləndirərkən Yaxınvə Orta Şərqin, Şimali Qafqazın və Orta Asiyanın bir sıra xalq və etnik azlıqları qrup halındaölkəmizə köçürülmüşlər. Eləcə də, istər Azərbaycana sasanilərin, ərəblərin və monqollarınyürüşləri, Orta Asiya türklərinin növbəti gəlişi, istərsə də Azərbaycanın Rusiya tərəfindənişğalından sonra bu əraziyə köçürülmüş tayfalar və etnoqrafik qruplar talelərini əbədi olaraqbu torpağa bağlamışlar.Bu torpağı özünə əbədi məskən seçmiş xalqların əksəriyyəti zaman keçdikcədoğmalaşmış, bəziləri isə yerli xalqlarla qaynayıb-qarışmışlar. Bu gün haqlı olaraq butorpaqda yaşayanların çoxu Azərbaycanı özlərinin doğma və əbədi vətənləri hesab edirlər.Bütün bu cəhətlər indi nəinki demoqrafik hesablamalarda, həmçinin Azərbaycan xalqının,millətinin formalaşmasının məzmununda və tərkib hissəsində də özünü göstərir.Hazırda Azərbaycanda ölkənin əsas və çoxluq təşkil edən əhalisi - azərbaycanlılarla(Azərbaycan türkləri) yanaşı, bir sıra digər millət, xalq və etnik azlıqlar da çiyin-çiyinəyaşayırlar. 1999-cu il əhalinin siyahıyaalınması göstərdi ki, Azərbaycanda yaşayan əhalinin90,6%-ni azərbaycanlılar, 9,4%-ni isə milli azlıqlar və etnik qruplar, o cümlədən ləzgilər -2,2%, ruslar - 1,8%, talışlar - 1,0%, avarlar - 0,6%, türklər - 0,5%, tatarlar - 0,4%, ermənilər -1,5%, gürcülər - 0,2%, kürdlər - 0,2%, ukraynalılar- 0,4%, yəhudilər - 0,2% və başqa xalqlartəşkil edir[2].Onların bir çoxu başqa millətlərdən olduqları kimi, digər səmavi dinlərin dədaşıyıcısıdırlar.Azərbaycan müxtəlif etnik və dini qrupların ənənəvi dözümlülük və harmonikbirgəyaşayışı üzərində qurulmuş və həyata keçirilən milli siyasətin aparıldığı çoxmillətli vəçoxdinli ölkədir. Hazırda dövlətin özünü bu və digər milli azlıqlara qarşı münasibəti aşağıdakıprinsiplərlə ölçülür:- dövlətin ərazi bütövlüyü və onun suverenliyi prinsiplərinə qeyri-şərtsiz əməledilməsi;- milli azlıqların hüquq və azadlıqlarının qorunması;- milli azlıqların dillərinin, mədəniyyətlərinin, məişətinin qorunmasında dövlətintəminatı;- ölkə Konstitusiyası, Milli Məclisin müvafiq qanunları və prezdentin fərmanlarıəsasında milli azlıqların hüqüqlarının qorunması;91 Bakı Slavyan Universitetinin “Beynəlxalq münasibətlər” kafedrasının dosenti, Bakü/AZERBAYCAN.77