9. Sayı; TURAN-SAM KIŞ Sayısı, 2011

edilməsidir. Köhnə mətnlərin redaktəsi ilə məşğul olan şəxs etibarlı mənbələrin qədimnüsxələrində bir sıra dəqiq və oxşar cəhətlərə də fikir vermişdir.Ortaya çıxan şübhələrin də cavabı budur. Səs-küylü səma məclislərində qəzəli yazankatib deyilənləri səhv eşidərək شست و تو nu شصت و دو kimi yazmışdır. Bütün bu problemlər dəbuna görə yaranır. Digər nüsxələrin hamısı da ilk nüsxədən köçürülür. Beytdəki “sən” əvəzliyiqəzəlin ikinci misrasında da işlənmişdir:دگر بار دگربار ز زنجير بجستمفلک پير دو تایی پر از سحر و دغاییاز این بند و از این دام زبون گير بجستمبه اقبال جوان تو از این پير بجستمBir sözlə, digər qəzəllərdən fərqli olaraq, bu qəzəldə Şəmsin adı çəkilmir. Beləehtimal edilir ki, Şəmsin əvəzinə qəzəli Hesaməddin söyləmişdir.Bunu da unutmamalıyıq ki, شست sözü صيد ilə birlikdə Mövlananın həm divanında,həm də “Məsnəvi”sində çox işlənmişdir. Həmçinin “Divani Kəbir”dən olan bu iki beytigöstərə bilərik:شست سخن کم باق چون صيدت نمی گردد زبونگفته امت ای دل پنجاه بارتا او بگيرد صيدها ای صيد مست شست اوصيد مکن پای در این شست نهNƏTİCƏMövlananın doğum tarixini araşdırarkən onun həyatında baş vermiş hadisələr zamanımeydana gələn incəliklərə də diqqət yetirmək lazımdır. Bu hadisələr böyük əhəmiyyətəmalikdir. Ortaya çıxan şübhələr və naməlum dəlillərə əsasən, Mövlananın doğum tarixi 604-cü il rəbiül-əvvəl ayının 6-sındadır. Əflakinin arifanə mədhlərində və Firidun İbn ƏhmədSepahsaların risaləsində də bu haqda qeyd olunmuşdur.ƏDƏBİYYATNasir Xosrovun “Divan”ı, Tehran Universiteti nəşri, 1353.Kəsai Mərvəzi, onun həyatı, fikirləri və şeirləri, doktor Məhəmməd Əmin Riyahi, Tusnəşri, Tehran 1367.Firidun İbn Əhmədin risaləsi, Səid Nəfisinin düzəlişləri, Tehran, İqbal nəşri, 1325.Şəmsəddin Əhməd Əflakinin müdrik sözlər, Təhsin Yazicinin düzəlişləri, Ankara,Türk tarixi əncümənləri, 1959.Mövlana, dünəndən bu günə, Şərqdən Qərbə, Franklin Luis, Hüseyn Lahutinintərcüməsi, Tehran, Namək nəşri, 1384Mövlana Cəlaləddin Rumi, Əbdülbaqi Gölpinarlı, doktor Tofiq Sübhaninin tərcüməsi,Tehran mədəniyyəti araştırmaları və tədqiqatçıları, 1363.Şəms Təbrizi, Məhəmmədəli Movhəd, yeni yayım, Tehran, 1375.Mövlana, Dünəndən bu günə, Franklin Luis.Mövlana Cəlaləddin, Gölpinarlı.Şəmsin külliyatı və ya “Divani-kəbir”, Firuzənfərin düzəlişləri, Tehran Universitetinəşri, 1338.Həmin kitab.Həmin kitab.5