9. Sayı; TURAN-SAM KIŞ Sayısı, 2011

Irak Savaşı (hem birinci, hem ikinci) küreselleşme sürecine, hem de küreselleşmekarşıtı olan güçlerle olan keskin mücadelenin gücüne daha da bir güç kattı. Irak’ın“reformu” zamanı küreselleşme yanlıları, büyük bir olanakla uluslararası, hem de etnikdini çelişkiler üzerine oyunlarını sürdürecekler. Bu Irak ve Türkiye sınırlarında,“Büyük Yakın (Orta) Doğu” da olmakla sıradan da “Kürdistan”ın tüm etnik coğrafialanlarını kapsayabilir. Irak krizi sonrası o Amerikalılar tarafından özdeşleştirilerekABD’nin Merkezi Karargâhının genişletilmiş “strateji sorumluluk bölgesi” oldu.Kürt sorunu Irak krizinde örneğin, Afganistan’da Taliban’ın devrilmesinden çok dahaönemlidir. İster Filistin’de, ister İsrail’de, ister Irak’ta veya isterse de Türkiye’de etniksorunların çözülmemesi toprak bütünlüğünde büyük sorun çıkarabilir.Din veya diğer boyalara boyanmış terör ve bölücülüğe karşı mücadele çoğu zaman birdevletin sınırları içinde kalmaz. O yıllarca hatta on yıllarca sürer, hiçbir zaman çerçevesinesığmaz. Afganistan’da böyle oldu. Körfez krizi on yıllardır süregeliyor. Bölgenin tümdevletleri bu soruna çeşitli derecede karışmış urumdalar. Ne “Sahrada Fırtına”, ne de ondan12 sene sonra Irak’ta yapılan savaş sıradan “etnik savaşlara” giren, etnik ve milli, toprak vesınır sorunlarının çözümüne götürüp çıkarmadı.ABD ve Türkiye’nin Ortadoğu politikalarının sonucunu açıklarken, biz şunlarısöyleyebiliriz: Irak savaşı (birinci ve ikinci) küreselleşme karşıtı güçlere karşı mücadeleyanında küreselleşme sürecine daha büyük bir dürtükleme yaptı. Irak’ın “reformu” zamanıküreselleşme yanlıları daha çok devletlerarası, etnik dinsel, o sıradan da Irak’ın kendi içindeolan çelişkilerle oynamaya devam edeceklerdi. Bu Irak ve Türkiye sınırları içinde, o sıradanda şimdiki “Büyük Yakın (Orta) Doğu”yu da kendi sınırları içine almakla “Kürdistan”coğrafisini de olabilir. Irak krizinden sonra o Amerikalılar tarafından ABD’nin Merkezikomutanlığının “strateji sorunluluk alanının” genişletilmesiyle özdeşleştirildi.Amerika Birleşik Devletlerinin “şemsiyesi” ve politik kanadı altında olan Irak’ınözerk bölgenin Kürtleri ABD ve Batı Avrupa’nın siyasal elitleriyle işbirliği ve Batılaşmayadoğru yönlenmeye başladılar. Fakat bu işbirliği hiçbir şekilde Orta Doğu bölgesindeki yapıcıeğilimlere ait edilemez.Irak’ta savaş sonrası ve onun “reformlaştırılması” sırasında Kuzey Irak’ınTürkiye’yle olan jeopolitik ilişkisi hem ABD, hem de Avrupa Birliği için cevabı zor olan birbilmece olabilir. Bunun çözümünden yalnız Irak’ın savaş sonrası kalkınması nasibinialmayacaktır. Irak Kürtlerinin onlar için çizilen sınırlar içinde sunulan özgürlükten tatminolacakları ciddi kuşku uyandırmaktadır. Irak Kürtleri büyük bir ihtimalle, Federal Irak’ta enazından ileride büyütebilecekleri ve daha genişletecekleri federalliğin korunmasına çabagösterecekler. Bu da ileride Türkiye’nin ABD ve NATO arasında ilişkilerinin keskinleşmesineneden olabilir. Washington bununla ilgili olarak zor ikilemle karşılaşacaktır. Şöyle ki, Irakkrizi sırasında Kürtlerin timsalinde kazandığı tek müttefikliğini ve Amerika BirleşikDevletlerin NATO üzere “Büyük Yakın (Orta) Doğuda” şimdilik tek Müslüman müttefikiolan Türkiye’nin strateji partnerliğini hiçbir zarar vermeden nasıl korumalı.KAYNAKÇA1.Hacıyev S.T.ABŞ ve Türkiye münasibetlerinde Rusiyanın rolu. Bakü, 2005.2.Cumhuriyet, 05.04.2001.3. Cumhuriyet, 19.07.2003.4. İktisadi Rapor. Ankara, 1997.5. Stratejik Analiz. Nisan 2003, cilt 3, sayı 36.6. The Financial Times, 26.05.2005.7. Turkey. A Country Study. Washington, Library of Congress.8. Turkish Rewiew Quarterly Digest. Summer 1992.9. New York Times, 17.11.1991.İNTERNET KAYNAKLARI10. http: // www.nato.int / home.htm - Сайт НАТО94