POSTĘPY CHROMATOGRAFII - Zakład Chemii Analitycznej

dopuszczające leki jak np. FDA nie tylko kontrolują sprzedaż leków racemicznychale wymagają jednoznacznych danych na temat konfiguracyjnejstabilności czystych enancjomerów. W konsekwencji producenci leków sązobowiązani do oszacowania stereochemicznej trwałości enancjomerówi zbadania ich potencjalnej podatności na konwersję.Z drugiej strony znajomość szybkości reakcji enancjomeryzacji substancjiwystępujących naturalnie może być wykorzystana praktycznie do sprawdzaniajakości, stopnia świeżości i zafałszowań produktów spożywczych.Stopień racemizacji aminokwasów w białkach zębów (głównie jest tokwas aspartamowy) jest np. wykorzystywany do oznaczenia wieku denataw naukach sądowych [3, 4]. Jest on również wykorzystywany w oznaczaniuwieku próbek archeologicznych i geochemicznych [5, 6]. Ma również zastosowaniew paleotermometrii [7].Znajomość barier racemizacji substancji chiralnych może więc byćistotna z punktu widzenia zastosowań praktycznych.DEFINICJEPrzez enancjomeryzację rozumiemy mikroskopowy proces odwracalnejinterkonwersji enancjomerów.Rk enantk enantRacemizacja to z kolei makroskopowy proces nieodwracalnej transformacjienancjomerycznie wzbogaconej lub czystej próbki do mieszaniny racemicznej.SRk racrack racSPrzy czym stała szybkości racemizacji jest dwukrotnie większa od stałejszybkości enancjomeryzacji (k enant =2k rac ). Można to wytłumaczyć w ten sposób,że na każdą cząsteczkę (-) utworzoną z cząsteczki (+) dwie molekułyulegają racemizacji, jako, że utworzona w ten sposób cząsteczka (-) równoważyskręcalność optyczną innej nie przekształconej cząsteczki (+).Diastereomeryzacja to z kolei molekularny proces transformacji jednego diastereomeruw drugi, przy czym stałe szybkości diastereomeryzacji nie sąsobie równe (k diastAB ≠k diastBA )Diast Ak diastABk diastBADiast BDo badania kinetyki enancjomeryzacji i diastereomeryzacji substancjimożna stosować wiele różnych metod m.in. polarymetria, dichroizm kołowy34