POSTĘPY CHROMATOGRAFII - Zakład Chemii Analitycznej

wania substancji, zwłaszcza, w skali procesowej, ponieważ to zawsze podrażałączne koszty.Warto też zwrócić uwagę, że doświadczenia ostatnich lat wykazały, iższczególnie efektywną ekonomicznie techniką rozdzielania i otrzymywaniasubstancji w skali preparatywnej i procesowej jest chromatografia z eluentemnadkrytycznym (P-SFC). Jednakże, można tą techniką rozdzielać tylkosubstancje trwałe termicznie oraz nisko i średnio polarne. Rozdzielanie substancjiwysoko polarnych napotyka na trudności związane z koniecznościąstosowania polarnego modyfikatora cieczy nadkrytycznej.W konsekwencji chromatografia cieczowa w skali preparatywnej lubprocesowej (P-LC, albo P-HPLC) jest obecnie powszechnie i szeroko stosowanątechniką rozdzielania i otrzymywania czystych substancji i to nie tylkow laboratoriach, do uzyskiwania wzorców i niewielkich ilości określonychzwiązków chemicznych dla mikrosyntez, czy zbadania właściwości nowo odkrytychlub zsyntetyzowanych indywiduów chemicznych, ale także w skaliprocesowej, do produkcji, np., insuliny, antybiotyków peptydowych, hormonów,glikozydów i innych substancji aktywnych biologicznie, w tym, leków itp.GŁÓWNE OBSZARY ZASTOSOWAŃ CHROMATOGRAFII W SKALIPREPARATYWNEJ I PROCESOWEJChromatografia w zastosowaniu do otrzymywania czystych substancjima dwie nazwy:- chromatografia preparatywna, gdy ilości otrzymywanych substancji sąniewielkie i otrzymywanie ma charakter sporadyczny;- chromatografia procesowa (produkcyjna, przemysłowa), gdy proces prowadzonyjest systematycznie, w sposób cykliczny lub ciągły, a ilość produktujest znacznie większa (np. otrzymywanie leku, produktu handlowego itp.).Od początku stosowania chromatografii technika ta była wykorzystywanadwukierunkowo: jako technika analityczna i jako sposób na wydzieleniez mieszaniny interesującego składnika (lub składników) mieszaniny.Przez wiele lat, w okresie poprzedzającym automatyzację i mikroprocesory,detekcja, analityka ilościowa, a także preparatyka, z zastosowaniem chromatografiicieczowej, opierała się na stosowaniu szklanej kolumny, wypełnionejsorbentem i zbieraniu kolejnych frakcji eluatu, ich analizie typowymitechnikami analitycznymi, np. spektrofotometrycznie, czy refraktometrią.Analityk musiał często użyć do analizy całą ilość wydzielonej substancji,szczególnie, w przypadku wykonywania analizy śladowej, albo wydzielaniaskładników występujących w bardzo niskich zawartościach. Im lepsze uzyskiwałrozdzielenie od składników towarzyszących, tym wynik był bardziejrzetelny. Na tym etapie rozwoju chromatografii granica pomiędzy chromatografią,jako techniką analityczną, czy służącą do otrzymywania czystychsubstancji nie była wyraźna. Wprowadzenie detektorów przepływowych i rejestratorów,a później komputerów, wyraźnie rozdzieliło te dwa obszary zastosowańchromatografii.80